Το 2017, το Ίδρυμα Καταπολέμησης της Διαφθοράς του Αλεξέι Ναβάλνι δημοσίευσε ένα ντοκιμαντέρ που προκάλεσε σεισμό στη ρωσική πολιτική σκηνή.
Ο τίτλος του ήταν «Μην τον λες Ντίμον» και αποκάλυπτε ένα περίπλοκο δίκτυο πολυτελών κατοικιών, αμπελώνων και γιοτ, που φέρονται να συνδέονται με τον πρώην πρόεδρο και τότε πρωθυπουργό της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Το ντοκιμαντέρ αποκάλυπτε πως η τεράστια περιουσία του ήταν κρυμμένη πίσω από «φιλανθρωπικά ιδρύματα» που διοικούνταν από φίλους και συγγενείς του.
Παρά το τεράστιο κοινό (47 εκατομμύρια προβολές) και τις διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς, η αυτοκρατορία του Μεντβέντεφ παρέμεινε ανέπαφη.
Οκτώ χρόνια αργότερα, μια νέα δημοσιογραφική έρευνα από το ερευνητικό πρότζεκτ Sistema αποκαλύπτει ότι τα ίδια ιδρύματα όχι μόνο διατηρήθηκαν, αλλά αύξησαν εντυπωσιακά τον πλούτο τους, ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Στις αρχές του 2022, ο Μεντβέντεφ φαινόταν να έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική σκηνή, διατηρώντας μόνο τυπικούς τίτλους. Όμως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία του προσέφερε μια ευκαιρία αναγέννησης.
Δεκαεννέα ημέρες μετά την έναρξη της εισβολής, δημιούργησε κανάλι στο Telegram, από όπου ξεκίνησε να εκτοξεύει απειλές προς τη Δύση και την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας ακροδεξιά ρητορική και υβριστικά σχόλια.
Το κοινό τον αντάμειψε. Το κανάλι του σήμερα έχει σχεδόν 1,7 εκατομμύρια συνδρομητές — το μεγαλύτερο μεταξύ ρωσόφωνων λογαριασμών στο Telegram.
Η δημοτικότητά του ανακάμπτει, ενώ πλέον έχει ισχυρούς ρόλους: είναι αναπληρωτής του Πούτιν στο Συμβούλιο Ασφαλείας και μέλος της Στρατιωτικο-Βιομηχανικής Επιτροπής.
Επιπλέον, προεδρεύει στη Rostelecom, επισκέπτεται την Κίνα και παραδίδει γεωπολιτικά «μαθήματα» σε μαθητές, με αποσπάσματα κατευθείαν από τις αναρτήσεις του.
Η στροφή του Μεντβέντεφ από τον «μετριοπαθή φιλελεύθερο» στον σκληροπυρηνικό εθνικιστή του απέφερε και τεράστια οικονομικά οφέλη.
Ιδρύματα με δισεκατομμύρια
Από την έναρξη του πολέμου, τα φιλανθρωπικά ιδρύματα που συνδέονται μαζί του είδαν μαζικές εισροές χρημάτων.
Ενώ μεταξύ 2015 και 2023 οι ετήσιες συνεισφορές κυμαίνονταν μεταξύ 2 και 9 δισεκατομμυρίων ρουβλίων (25,5 έως 114,5 εκατ. δολάρια), το 2023 και το 2024 εκτοξεύθηκαν στα 52 και 79 δισεκατομμύρια ρουβλία αντίστοιχα (661,6 εκατ. και 1 δισ. δολάρια).
Στο τέλος του 2024, 15 ιδρύματα που συνδέονται με τον Μεντβέντεφ διαχειρίζονταν συνολικούς πόρους 86,4 δισεκατομμυρίων ρουβλίων (1,1 δισ. δολάρια).
Παρότι τα στοιχεία λογαριασμών τους δεν είναι δημόσια και μόλις δύο έχουν ιστοσελίδες, οι ροές χρηματοδότησης συνεχίζονται.
Στην προηγούμενη έρευνα του Ναβάλνι, αναφερόταν ότι υποστήριξη προερχόταν από ολιγάρχες όπως ο Αλισέρ Ουσμάνοφ και δάνεια από την Gazprombank. Ο Μεντβέντεφ τότε είχε απαντήσει ότι ήταν όλα «ανοησίες».
Το 2023 δημιουργήθηκε το ίδρυμα Nasha Pravda («Η Αλήθεια μας»), με στόχο την υποστήριξη του ρωσικού στρατού και πολιτών στις περιοχές επιχειρήσεων.
Ο γιος του Μεντβέντεφ, Ίλια, συμμετέχει ενεργά. Μέχρι σήμερα έχει δαπανήσει 2,4 δισ. ρούβλια (30,5 εκατ. δολάρια).
Το ίδρυμα χρηματοδότησε και την απορρύπανση από πετρελαιοκηλίδα στην Ανάπα, όπου, τυχαία ή όχι, βρίσκεται ο αμπελώνας Skalisty Bereg, ακίνητο που επίσης συνδέεται με τον Μεντβέντεφ.
Λίγα λεπτά από εκεί, στην ακτή, βρίσκεται και το πρώην θέρετρο Shingary, το οποίο από το 2022 ανήκει σε εταιρεία που ελέγχει ίδρυμα του κύκλου του.
Η βίλα του Μεντβέντεφ
Το θέρετρο κατεδαφίζεται και φημολογείται ότι στη θέση του θα ανεγερθεί ιδιωτική βίλα του Μεντβέντεφ. Παλιότερα, προσπάθησε να χτίσει έπαυλη σε προστατευόμενη περιοχή της Ανάπα μέσω του ιδρύματος Dar, αλλά το σχέδιο εγκαταλείφθηκε μετά από έντονες αντιδράσεις.
Ήδη από το 2017 είχαν εντοπιστεί εξοχικές κατοικίες σε Πλιός (Βόλγα), Μανσούροβο, Ρουμπλιόβκα, Σότσι και Αγία Πετρούπολη, ενώ τα ίδια ιδρύματα διαχειρίζονταν και δύο γιοτ καθώς και αμπελώνες στη Ρωσία και την Ιταλία.
Η ερευνητική ομάδα του Sistema ανακάλυψε ότι το ίδρυμα Nevsky έχει αποκτήσει 16 εκτάρια γης στη Βαλτική, ένα εξοχικό στην Κομαρόβο και ένα αρχοντικό στην Παβλόβσκ, ο αγαπημένος προορισμός των παιδικών του χρόνων.
Επιπλέον, ιδρύματα της ίδιας ομάδας επεκτείνουν αμπελώνες στην περιφέρεια Κρασνοντάρ και προσθέτουν νέα γιοτ, μεταξύ των οποίων ένα κατασκευασμένο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα αποκάλυψη είναι η σύνδεση της εταιρείας FКК (που αγόρασε το Shingary) με το νεοσύστατο επενδυτικό ταμείο Arctic Invest, που παρουσιάζεται ως fund οικογενειακής διαχείρισης πλούτου.
Συνιδιοκτήτης του είναι ο Ντμίτρι Γκριγκόριεφ, γιος αξιωματούχου της Αγίας Πετρούπολης και μέλος σε έξι ιδρύματα που συνδέονται με τον Μεντβέντεφ — στοιχείο που πιθανώς σηματοδοτεί τη δημιουργία ενός ανεπίσημου αλλά συγκροτημένου οικονομικού δικτύου γύρω από τον πρώην πρόεδρο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
