Αυξανόμενη ανησυχία προκαλούν οι αναφορές για θανάτους πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές της Λευκορωσίας, με ειδικούς του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να ζητούν την έναρξη διεξοδικών ερευνών. Στη χώρα, που βρίσκεται υπό το αυταρχικό καθεστώς του Αλεξάντρ Λουκασένκο από το 1994, καταγράφεται διαρκής επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση του ΟΗΕ – με την υπογραφή μεταξύ άλλων του ειδικού επιτετραμμένου για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Λευκορωσία, Νιλς Μούιζνιεκς – «τα τελευταία τέσσερα χρόνια, πολλοί άνθρωποι που σύμφωνα με υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν πολιτικοί κρατούμενοι, πέθαναν υπό κράτηση ή λίγο μετά την απελευθέρωσή τους».
Οι εν λόγω κρατούμενοι φέρεται να συμμετείχαν στις διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές του 2020, όπου ο κ. Λουκάσενκο ανακηρύχθηκε νικητής με το 80% των ψήφων. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους, καταγγέλλοντας «νοθεία» και διεκδικώντας δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, σε ένα ιστορικής σημασίας κίνημα που κατεστάλη βίαια από τις αρχές.
Οι ειδικοί, που δραστηριοποιούνται κατόπιν εντολής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, υπογράμμισαν ότι «υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι αυτοί έχασαν τη ζωή τους επειδή άσκησαν τα αστικά και πολιτικά δικαιώματά τους». Ζήτησαν την διερεύνηση όλων των υποθέσεων «κακομεταχείρισης και αμέλειας», που εικάζεται ότι οδήγησαν στους εν λόγω θανάτους, καθώς και την αναζήτηση ευθυνών για επιπλέον περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται πολιτικοί κρατούμενοι από υπερασπιστές δικαιωμάτων.
Κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στα τέλη Ιουνίου, ο κ. Μούιζνιεκς χαρακτήρισε την κατάσταση στη Λευκορωσία ως «καταστροφική» και τόνισε ότι η επιδείνωση συνεχίζεται.
Σύμφωνα με τη λευκορωσική οργάνωση προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Viasna, ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων στην χώρα ξεπερνά τους χίλιους. «Αν αυτοί οι αριθμοί αποδεικνυόταν πως είναι ακριβείς, η Λευκορωσία πιθανόν θα ήταν η χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό πολιτικών κρατουμένων κατά κεφαλήν παγκοσμίως», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μούιζνιεκς, επισημαίνοντας το μέγεθος του προβλήματος.