Το φετινό Τζάκσον Χολ δεν έμεινε στην ιστορία ως μια ήρεμη συνάντηση διαλόγου, αλλά ως μια στιγμή που κατέδειξε την πίεση που δέχεται η Fed. Η ατμόσφαιρα ήταν πιο τεταμένη από ποτέ, αποκαλύπτοντας πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος που έχει μπροστά της η αμερικανική κεντρική τράπεζα.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, στην ομιλία του την Παρασκευή, άφησε να εννοηθεί ότι προσανατολίζεται σε μείωση επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, η θέση αυτή, αν και σημαντική, δεν βρίσκει όλους τους αξιωματούχους σύμφωνους, καθώς υπάρχουν έντονες διαφωνίες για το αν μια τέτοια απόφαση είναι η ενδεδειγμένη.
Ο ίδιος ο Πάουελ αναγνώρισε ότι η οικονομία έχει οδηγήσει τη Fed σε ένα «δύσκολο σταυροδρόμι». Από τη μία πλευρά, ο πληθωρισμός επιμένει πάνω από τον στόχο του 2% και μάλιστα δείχνει τάσεις ανόδου· από την άλλη, η αγορά εργασίας εμφανίζει αδυναμίες, με μείωση της ζήτησης αλλά και περιορισμό της προσφοράς εργαζομένων.
Τα επιτόκια στο επίκεντρο
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παλεύουν με έναν πληθωρισμό που παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% — και αυξάνεται — αλλά και με μια αγορά εργασίας που δείχνει σημάδια αδυναμίας. Αυτή η ανησυχητική πραγματικότητα, που τραβά την πολιτική σε αντίθετες κατευθύνσεις, περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από την υψηλή αβεβαιότητα σχετικά με το πώς θα εξελιχθούν οι παράγοντες αυτοί τους επόμενους μήνες.
«Υπάρχουν αντικρουόμενες τάσεις και το περιβάλλον είναι δύσκολο», δήλωσε ο πρόεδρος της Fed του Σικάγο, Όστεν Γκούλσμπι, σε συνέντευξή του στο Bloomerg τονίζοντας οτι «πάντα λέω ότι η πιο δύσκολη δουλειά της κεντρικής τράπεζας είναι να πετύχει το σωστό timing στις μεταβατικές περιόδους».
Στο επίκεντρο των οικονομικών συζητήσεων βρέθηκε η πορεία των επιτοκίων. Ο Πάουελ χαρακτήρισε «περίεργη» την εικόνα της αγοράς εργασίας, όπου η ζήτηση για εργαζομένους υποχωρεί ταυτόχρονα με την προσφορά. Επισήμανε επίσης ότι οι δασμοί έχουν αρχίσει να επηρεάζουν τις τιμές, αλλά μένει να φανεί αν θα προκαλέσουν πιο μόνιμη αύξηση του πληθωρισμού.
Παρά τις επιφυλάξεις, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης επιτοκίων τον Σεπτέμβριο. Σε αντίθεση με πέρυσι, όταν οι συνθήκες έδειχναν καθαρά προς αυτή την κατεύθυνση, φέτος η στήριξη μεταξύ των αξιωματούχων είναι πολύ πιο αδύναμη.
Τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός έχει «κολλήσει» πάνω από τον στόχο του 2%, με ενδείξεις ότι οι πιέσεις στις τιμές επεκτείνονται και σε αγαθά και υπηρεσίες που δεν επηρεάζονται άμεσα από δασμούς. Την ίδια στιγμή, ενώ η απασχόληση έχει επιβραδυνθεί σημαντικά το καλοκαίρι, άλλοι δείκτες, όπως το χαμηλό ποσοστό ανεργίας, δείχνουν μια πιο σταθερή εικόνα.
Χωρίς σαφή κατεύθυνση για την πορεία της οικονομίας, οι διαφωνίες στους κόλπους της Fed εντείνονται. Ήδη, δύο μέλη διαφώνησαν στη συνεδρίαση του Ιουλίου, όταν δεν έγινε μείωση επιτοκίων. Αν αποφασιστεί μείωση τον Σεπτέμβριο, είναι πιθανό να υπάρξουν διαφωνίες και από την αντίθετη πλευρά.
Μικρότερη αλλά όχι αμελητέα σημασία είχε η παρουσίαση του νέου πλαισίου πολιτικής της Fed, το οποίο αντικαθιστά εκείνο που είχε υιοθετηθεί το 2020. Η νέα στρατηγική, όπως εξήγησε η Καρολίν Πφλούγκερ του Πανεπιστημίου του Σικάγο, αποτελεί μια «επιστροφή στα βασικά», δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις εντολές για σταθερές τιμές και μέγιστη απασχόληση και λιγότερη στα προβλήματα του χαμηλού πληθωρισμού της προ-πανδημικής περιόδου.
Η διεθνής διάσταση ήταν επίσης παρούσα. Ο Πάουελ έγινε δεκτός με θερμό χειροκρότημα από οικονομολόγους και αξιωματούχους απ’ όλο τον κόσμο, ένδειξη ότι η ανεξαρτησία της Fed θεωρείται κρίσιμη όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά και για τις άλλες οικονομίες που επηρεάζονται από τις αποφάσεις της. Η ανακοίνωσή του είχε άμεσο αντίκτυπο: το ευρώ ενισχύθηκε κατά 1% έναντι του δολαρίου, προκαλώντας νέες πιέσεις στον ήδη αδύναμο πληθωρισμό της ευρωζώνης.
Όπως σημείωσε ο Μόρις Όμπστφελντ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, εάν η μείωση επιτοκίων αντανακλά επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας, αυτό θα σημαίνει σχεδόν σίγουρα χαμηλότερη ανάπτυξη και για τους εμπορικούς εταίρους της.
Πολιτικές πιέσεις και αυξημένα μέτρα ασφαλείας
Το συνέδριο, φέτος, θύμιζε περισσότερο φρούριο. Η παρουσία αστυνομικών ήταν εμφανώς ενισχυμένη, με δυνάμεις της Fed Police, της US Park Police αλλά και της τοπικής αστυνομίας να περιπολούν διαρκώς, ορισμένοι με στρατιωτικό εξοπλισμό. Μάλιστα, νωρίς το πρωί της Παρασκευής, χρειάστηκε να απομακρυνθεί ένας ένθερμος υποστηρικτής του Τραμπ, ο Τζέιμς Φίσμπακ, ο οποίος επιτέθηκε λεκτικά στην Κουκ με ερωτήσεις για την υπόθεση απάτης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ενόψει της προσπάθειάς του να επηρεάσει έναν θεσμό που μέχρι σήμερα έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητος, συνεχίζει να πιέζει για μείωση επιτοκίων. Μάλιστα, την ώρα που ο Πάουελ μιλούσε, ο Τραμπ απείλησε με απόλυση τη διοικήτρια της Fed, Λίζα Κουκ, αν δεν παραιτηθεί μετά από καταγγελίες για απάτη σε στεγαστικό δάνειο. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε μια ακόμη προσπάθεια άμεσης πολιτικής παρέμβασης.
Οι διαφωνίες είναι πιθανό να οξυνθούν όσο ο Τραμπ διορίζει νέα πρόσωπα στο διοικητικό συμβούλιο της Fed. Ήδη έχει προτείνει τον Στίβεν Μιράν, επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών του Λευκού Οίκου, για μια θέση που λήγει τον Ιανουάριο. Με τη θητεία του Πάουελ να ολοκληρώνεται τον Μάιο, οι ισορροπίες αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο λεπτές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
