Την Πρώτη Ευρωπαϊκή Ετήσια Έκθεση για το Άσυλο και τη Μετανάστευση δημοσιοποίησε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Η έκθεση αυτή εγκαινιάζει τον πρώτο Ετήσιο Κύκλο Διαχείρισης Μετανάστευσης, με στόχο την παροχή συνολικής εικόνας για την κατάσταση ασύλου και μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, εντοπίζει τις μεταναστευτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και προτείνει τη δημιουργία μιας Ετήσιας Δεξαμενής Αλληλεγγύης, η οποία θα εγκριθεί από το Συμβούλιο.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία και η Ιταλία θα είναι τα επιλέξιμα κράτη για πρόσβαση στη Δεξαμενή Αλληλεγγύης, το εργαλείο της ΕΕ για τα μέλη που βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση, όταν το Σύμφωνο τεθεί σε εφαρμογή στα μέσα του 2026.
Η Έκθεση καταγράφει συνεχιζόμενη βελτίωση στην κατάσταση της μετανάστευσης κατά την περίοδο Ιουλίου 2024 – Ιουνίου 2025, με τις παράνομες διελεύσεις των συνόρων να μειώνονται κατά 35%, «χάρη και στην ενισχυμένη συνεργασία με τις χώρες εταίρους».
Παρά τη βελτίωση, διαπιστώνεται ότι τα κράτη μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διαφορετικού τύπου μεταναστευτικές πιέσεις. Η Ελλάδα και η Κύπρος, σύμφωνα με την Έκθεση, βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση λόγω του δυσανάλογου αριθμού αφίξεων το προηγούμενο έτος.
Αντίστοιχα, η Ισπανία και η Ιταλία δέχονται σημαντική πίεση λόγω των αφίξεων που σχετίζονται με επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα.
Επιπλέον, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Κροατία, η Λετονία, η Λιθουανία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία και η Φινλανδία θεωρούνται ότι διατρέχουν κίνδυνο μεταναστευτικής πίεσης, είτε λόγω υψηλού αριθμού αφίξεων είτε λόγω πιέσεων στα συστήματα υποδοχής ή της απειλής εργαλειοποίησης της μετανάστευσης.
Η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Κροατία, η Αυστρία και η Πολωνία, που αντιμετωπίζουν «σημαντική μεταναστευτική κατάσταση», θα έχουν τη δυνατότητα μείωσης των συνεισφορών τους στη Δεξαμενή Αλληλεγγύης για το επόμενο έτος.
Η Επιτροπή προτείνει τη σύσταση της πρώτης Δεξαμενής Αλληλεγγύης για την κάλυψη των αναγκών των κρατών μελών που βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση.
Το Συμβούλιο καλείται να εγκρίνει την πρόταση και να συμφωνήσει για το μέγεθος της Δεξαμενής και τον τρόπο συμμετοχής κάθε κράτους μέλους.
Τα κράτη μέλη θα μπορούν να επιλέξουν τη μορφή των συνεισφορών αλληλεγγύης, μεταξύ ανθρωπιστικής αλληλεγγύης (μετεγκατάσταση ή συμψηφισμός ευθυνών), οικονομικής στήριξης και εναλλακτικών ή συνδυαστικών μέτρων.