Η επεξεργασία πετρελαίου στη Ρωσία έχει υποχωρήσει μόλις κατά 3% το 2024, παρά την εντατικοποίηση των ουκρανικών επιθέσεων με drones, σύμφωνα με στοιχεία και πηγές του κλάδου. Τα ρωσικά διυλιστήρια κατάφεραν να αποτρέψουν μεγαλύτερη μείωση στην παραγωγή καυσίμων, αξιοποιώντας την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για να καλύψουν τις ζημιές από τις επιθέσεις.
Η Ουκρανία έχει αυξήσει τη συχνότητα και το βάθος των επιθέσεων με drones, στοχεύοντας διυλιστήρια, αποθήκες και αγωγούς, με στόχο να περιορίσει τη βασική πηγή εσόδων της Μόσχας για τη συνέχιση του πολέμου. Η πλειονότητα των επιθέσεων σημειώθηκε στις αρχές του 2025 και επαναλήφθηκε από τον Αύγουστο, πλήττοντας τουλάχιστον 17 μεγάλα διυλιστήρια και οδηγώντας τη Ρωσία σε περιορισμό εξαγωγών καυσίμων και ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters, στο αποκορύφωμα του δεύτερου κύματος επιθέσεων μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου, το 20% της διυλιστικής δυναμικότητας τέθηκε εκτός λειτουργίας λόγω επιθέσεων και συντήρησης. Ωστόσο, η συνολική μείωση στην παραγωγή περιορίστηκε στο 6%, φτάνοντας τα 5,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως – περίπου 300.000 βαρέλια λιγότερα σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Συνολικά, από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο, η επεξεργασία πετρελαίου ανήλθε σε 220 εκατ. μετρικούς τόνους (5,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως), καταγράφοντας πτώση 3% σε ετήσια βάση. Οι πηγές διατηρούν την ανωνυμία τους λόγω της ευαισθησίας του θέματος, ενώ το ρωσικό υπουργείο Ενέργειας απέφυγε να σχολιάσει. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία για τον διαχωρισμό των προγραμματισμένων και έκτακτων εργασιών συντήρησης.
Η διαχείριση των επιπτώσεων και ο ρόλος των εφεδρικών δυνατοτήτων
Πηγές του κλάδου αναφέρουν ότι τα ρωσικά διυλιστήρια λειτουργούσαν κάτω από τη μέγιστη δυναμικότητα πριν τις επιθέσεις, γεγονός που επέτρεψε την επανεκκίνηση εφεδρικών μονάδων και την ταχεία αποκατάσταση των πληγέντων εγκαταστάσεων. Η συνολική δυναμικότητα διύλισης στη Ρωσία αγγίζει τα 6,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αλλά σπάνια αξιοποιείται πλήρως.
Το Κίεβο υποστηρίζει ότι οι επιθέσεις αποσκοπούν στη διατάραξη της τροφοδοσίας του ρωσικού στρατού και στη μείωση των εσόδων της Μόσχας από το πετρέλαιο. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας σημείωσε ότι τα ρωσικά έσοδα από το πετρέλαιο υποχώρησαν τον Αύγουστο στα χαμηλότερα επίπεδα από την έναρξη του πολέμου. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε δηλώσει ότι τα πλήγματα ενδέχεται να μείωσαν τις προμήθειες βενζίνης στη Ρωσία έως και κατά το ένα πέμπτο.
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο διαβεβαιώνει ότι η αγορά καυσίμων παραμένει σταθερή, ενώ ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει τονίσει πως η χώρα δεν θα υποκύψει σε εξωτερικές πιέσεις.
Οι συνέπειες των ουκρανικών επιθέσεων και οι προκλήσεις για τη ρωσική βιομηχανία
Το πρώτο τρίμηνο του έτους, η Ουκρανία έπληξε έξι μεγάλα διυλιστήρια, ενώ από τον Αύγουστο εξαπέλυσε τουλάχιστον 58 επιθέσεις σε βασικές ενεργειακές εγκαταστάσεις, ακόμη και σε αποστάσεις έως 2.000 χλμ. εντός ρωσικού εδάφους, σύμφωνα με την Open Source Centre με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα ουκρανικά drones προκάλεσαν ζημιές σε εργοστάσια, όπως αυτά στο Νοβοκουϊμπίσεφσκ, το Κιρίσι και το Σαλαβάτ. Παράλληλα, οι δυτικές κυρώσεις δυσχεραίνουν την προμήθεια ανταλλακτικών για τη ρωσική βιομηχανία, ωθώντας τις εταιρείες να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στην εγχώρια παραγωγή ή σε εισαγωγές από την Κίνα.
Οι επισκευές των εγκαταστάσεων έχουν επιτρέψει την επαναλειτουργία των περισσότερων μονάδων εντός λίγων εβδομάδων, αλλά παραμένουν δαπανηρές και χρονοβόρες. Αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα για το κατά πόσο οι ρωσικές διυλιστικές μονάδες θα συνεχίσουν να βασίζονται στην πλεονάζουσα δυναμικότητα, εάν οι επιθέσεις με drones συνεχιστούν.