Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις (Μ&Α) παγκοσμίως πήραν τα πάνω τους πέρυσι και ο ανοδικός ρυθμός συνεχίζεται και το τρέχον έτος. Στην Ελλάδα, σε ετήσια βάση καταγράφονται επιχειρηματικές συναλλαγές αξίας 11-12 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα στον τομέα των επενδύσεων έως σήμερα είναι πόλος έλξης για funds και όχι για στρατηγικούς επενδυτές. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για να δημιουργηθούν μεγαλύτερα σχήματα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Τα παραπάνω είναι μερικά από τα κύρια σημεία που συζητήθηκαν στο συνέδριο για τις Εξαγορές και Συγχωνεύσεις που διοργάνωσε το ΜoneyReview της Καθημερινής.
Ο Δημήτρης Ψαρρής της Bain & Company επισήμανε πως το 2024 η αξία των συναλλαγών Μ&Α αυξήθηκε κατά 13% στα 3,6 τρισ. δολάρια. Επίσης, όπως έγινε γνωστό, οι πρώτοι μήνες του 2025 «τρέχουν» με άνοδο 14% και στις τρεις μεγάλες περιοχές (ΗΠΑ, Ευρώπη και Ασία).
Μετά την «κοιλιά» του 2023 υπήρξε κινητικότητα, αλλά οι περισσότερες συμφωνίες ήταν scale deals, δηλαδή συμφωνίες με πρωταρχικό σκοπό τη μείωση του κόστους.
«Υπάρχει δυναμική, οι πωλητές θέλουν να πουλήσουν αλλά δεν βοηθάνε οι αποτιμήσεις που κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Στο εξωτερικό, στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος είναι οι κλάδοι της ενέργειας και της τεχνολογίας.
Στην Ελλάδα η αξία των M&A κυμαίνεται μεταξύ 11-12 δισ. το χρόνο με περίπου 120 συναλλαγές. Στην Ελλάδα πρωταγωνιστούν οι κλάδοι της Ενέργειας, των Logistics, του Real Estate και το τελευταίο διάστημα οι τομείς της Υγείας και της Παιδείας», επισήμανε ο κ Ψαρρής και πρόσθεσε πως «το 2025 θα είναι ένα σημείο καμπής για τις συναλλαγές M&A. Υπάρχει ζήτηση και πίεση για επενδύσεις. Οι νικητές του 2030 θα είναι όσοι επενδύσουν τους επόμενους 12-18 μήνες».
«Ζαλίζουν οι αποτιμήσεις στον τουρισμό»
Ο κ. Ανδρέας Ανδρεάδης, διευθύνων σύμβουλος της Sani/Ikos, του ξενοδοχειακού κολοσσού που ξεκίνησε από τη Χαλκιδική αλλά έχει μονάδες σε πολλά μέρη στη Μεσόγειο και στο μετοχικό του κεφάλαιο μετέχει και το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σιγκαπούρης, ανέφερε πως τα τελευταία έξι χρόνια το επενδυτικό περιβάλλον είναι πολύ φιλικό χάρη στο σταθερό φορολογικό καθεστώς που σταδιακά γίνεται όλο και καλύτερο.
«Αν υποχωρήσουν και οι ασφαλιστικές εισφορές που ανεβάζουν το κόστος για τον εργοδότη και ταυτόχρονα ενισχυθεί ο μισθός των εργαζομένων, ο κλάδος θα γίνει πιο ανταγωνιστικός», τόνισε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον κ. Ανδρεάδη υπάρχει ενδιαφέρον για το luxury hospitality που συνεχώς ανεβαίνει. Ο κ. Ανδρεάδης βλέπει deals στην Ελλάδα και συγκέντρωση του κλάδου, αρκεί αυτοί που είναι δυνητικοί πωλητές να μην ζητούν διπλάσιες αποτιμήσεις, όπως γίνεται σήμερα. Όπως επισήμανε, «ο μέσος πολλαπλασιαστής EBITDA για ένα deal στον τουρισμό είναι κοντά στο 12x, αλλά οι πωλητές ζητάνε 24x».
Ο ρόλος των αγορών στις αναπτυξιακές επιχειρηματικές συναλλαγές
Η κυρία Σμαράγδα Ριγάκου από την ΕΧΑΕ τόνισε την ανάγκη ενοποίησης των κεφαλαιαγορών, κάτω από έναν φορέα, όπως η ΕΚΤ για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Μέσα από τις χρηματιστηριακές αγορές μπορεί να γίνουν πολλές αναπτυξιακές συναλλαγές, υποστήριξε και ανέφερε ότι στην «Ευρώπη έχουμε 10 τρισ. ευρώ καταθέσεις και μόνο το 17% αυτών επενδύονται στα χρηματιστήρια. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ όπου το 43% των διαθεσίμων επενδύεται από τους πολίτες σε μετοχές, ομόλογα κ.λπ.».
Τι συμβαίνει με τις οικογενειακές επιχειρήσεις
Η Λάρα Μπαράζι Γερουλάνου είναι CEO της Ιχθυοτροφεία Κεφαλλονιάς. Μιας οικογενειακής επιχείρησης που το 2022 αποφάσισε να πουλήσει το 60% του μετοχικού κεφαλαίου στην ισπανική Profαnd. Η οικογένεια διατηρεί το 40% και έχει και το management.
«Δεν είχαμε πρόβλημα ρευστότητας. Δεν αναζητούσαμε επενδυτή, αλλά έναν στρατηγικό σύμμαχο. Υπάρχουν μεγάλες αλλαγές σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, ενώ έπρεπε να διασφαλιστεί και η συνέχεια της επιχείρησης», ανέφερε η η CEO της εταιρείας.
Τέσσερα χρόνια κράτησαν οι διαπραγματεύσεις με τους Ισπανούς. Ξεκίνησαν το 2018 και ολοκληρώθηκαν το 2022. «Η πώληση μια μικρής οικογενειακής επιχείρησης σε έναν μεγάλο όμιλο δεν είναι μια απλή υπόθεση, αλλά είναι απαραίτητη πολλές φορές», υποστήριξε η κυρία Γερουλάνου.
Η χαμένη ανταγωνιστικότητα των ΜμΕ
Ο κ. Τάσος Ιωσηφίδης της EY αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας μεγαλύτερων σχημάτων μεταξύ των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Όπως τόνισε, το 95% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι επιχειρήσεις με προσωπικό κάτω από 10 άτομα και αντιπροσωπεύουν μόνο το 20% του ΑΕΠ. Όσον αφορά στην παραγωγικότητα, βρισκόμαστε στο 46% του μέσου όρου της Ευρώπης. Άλλωστε μόνο το 2,5% των ελληνικών επιχειρήσεων εξάγουν.
Στην ερώτηση αν τα μεγαλύτερα σχήματα θα λύσουν δια μαγείας τα προβλήματα τόνισε ότι παράλληλα πρέπει να δοθούν περισσότερα κεφάλαια για έρευνα και ανάπτυξη και να γίνει πιο εύκολη η χρηματοδότηση των νέων σχημάτων.
Γιατί τα funds προηγούνται των στρατηγικών επενδυτών
Ο Λάμπρος Παπακωνσταντίνου, πρόεδρος της IDEAL Holdings, υπογράμμισε ότι, παρότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις αναπτυγμένες αγορές, δεν διαθέτει αντίστοιχη πυκνότητα στρατηγικών επενδυτών συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Όπως σημείωσε, οι χρηματοοικονομικοί επενδυτές (financial sponsors) εμφανίζουν μεγαλύτερη ετοιμότητα ανάληψης κινδύνου, σε αντίθεση με τους στρατηγικούς επενδυτές, και συχνά αποτελούν τους πρώτους καταλύτες για τις εισόδους στρατηγικών παικτών.
Τόνισε ότι η εγχώρια αγορά καταγράφει αυξανόμενη δραστηριότητα εξαγορών και συγχωνεύσεων -με λιγότερες αριθμητικές συναλλαγές, αλλά αυξανόμενης σημασίας. «Οι διεθνείς επενδυτές, παρότι διαθέτουν ρευστότητα, δεν έχουν πάντα επαρκή τοπική γνώση, γεγονός που οδηγεί σε πιο στοχευμένες και επιλεκτικές κινήσεις», υποστήριξε ο κ. Παπακωνσταντίνου.
Πιερρακάκης: Σε θέση ισχύος η Ελλάδα στα δημοσιονομικά
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης μιλώντας στο συνέδριο αναφέρθηκε στις γεωπολιτικές προκλήσεις και τόνισε ότι η Ελλάδα έρχεται από θέση ισχύος ως προς τα δημοσιονομικά της στοιχεία.
Σε ό,τι αφορά στις ξένες επενδύσεις, ο υπουργός σημείωσε πως η Ελλάδα παραμένει ανοιχτή και ελκυστική στα διεθνή κεφάλαια, αναφέροντας ενδεικτικά τη συμφωνία της Alpha Bank με τη UniCredit. Ερωτηθείς για το τι πρέπει να γίνει για να επιταχυνθούν οι ξένες επενδύσεις, ο κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «ΜΙΤΟΣ», που στοχεύει στην εξέταση των εμποδίων προκειμένου να διευκολυνθούν οι επενδυτές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
