Η ηγεσία του μέλλοντος πρέπει να συνδυάζει ηθικές βάσεις, καινοτομία σκέψης και μια βαθιά δέσμευση στην ευημερία και την ευζωία των εργαζομένων. Με βάση τις πρόσφατες τάσεις στον επιχειρηματικό κόσμο υπάρχουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις που δεν καλύπτονται και πολλές που δείχνουν ισχυρή άνοδο των καλών επιχειρηματικών πρακτικών για τη διασφάλιση της ευημερίας. Παραμένει όμως το ερώτημα αν έχει ενταχθεί στο όραμα της κοινωνίας, της πολιτείας και των επιχειρήσεων.
Η ηθική υπόσταση είναι το θεμέλιο για το σύνολο της ζωής μας. Οι καλές επιχειρηματικές πρακτικές πρέπει να κρίνονται με βάση το πόσο ευθυγραμμίζονται με ηθικές αρχές όπως η δικαιοσύνη, η διαφάνεια, και η υπευθυνότητα. Για παράδειγμα, μια εταιρεία που αποφεύγει τον υπερδανεισμό για να επιτύχει βραχυπρόθεσμα κέρδη δείχνει ξεκάθαρα ηθική ακεραιότητα.
Ταυτόχρονα η ηγεσία πρέπει να δίνει πάντα το παράδειγμα και να προτιμά το μέλλον της εταιρείας από την άμεση και συχνά επίπλαστη ευημερία. Στη χώρα μας, όπου η εμπιστοσύνη στους θεσμούς είναι χαμηλή, πιστεύουμε πως η ηθική ηγεσία μπορεί να ξαναχτίσει δεσμούς και να ενισχύσει την ευζωία μέσω αίσθησης σκοπού.
Από την άλλη πλευρά η καινοτομία στη σκέψη – έρευνα και οι πρωτοβουλίες για τη βιωσιμότητα αποδίδουν μακροπρόθεσμα. Πρέπει να αποφασίσουμε όλοι ότι μια καλή πρακτική δεν είναι απλώς κερδοφόρα, αλλά και βιώσιμη μακροπρόθεσμα. Οι ηγέτες πρέπει να αξιολογούν αν οι στρατηγικές τους δημιουργούν αξία χωρίς να υπονομεύουν το μέλλον. Αυτό ισχύει για όλους τους ηγέτες. Επιχειρηματίες, πολιτικούς και πολλούς άλλους.
Η καινοτομία σκέψης -όπως η στροφή σε τοπική παραγωγή ή πράσινη τεχνολογία- αναμένεται να είναι ισχυρό κριτήριο μελλοντικής επιτυχίας.Η καινοτομία μπορεί να ενισχύσει την ευημερία δίνοντας στους εργαζόμενους εργαλεία να νιώθουν ασφαλείς και χρήσιμοι.
Βέβαια, το όραμα πρέπει να συνδέει την ευημερία και την ευζωία. Οι πρακτικές πρέπει να μετριούνται όχι μόνο με οικονομικούς δείκτες (π.χ. κέρδη, ΑΕΠ, ρυθμός ανάπτυξης), αλλά και με το πώς επηρεάζουν την ποιότητα ζωής όπως η ισορροπία εργασίας-ζωής, η ψυχική υγεία, λειτουργία της κοινότητας. Ένας ηγέτης που βλέπει την ευημερία ως μέσο για ευζωία δημιουργεί πιο ανθεκτικές κοινότητες είτε είναι δήμοι, κράτη είτε επιχειρήσεις.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει πολιτικές που δίνουν στους εργαζόμενους αυτονομία (job control), κοινωνική στήριξη, και αίσθηση νοήματος, τομείς που απαιτούν αλλαγή κουλτούρας ή συνολικά παραδείγματος για να μπορούν να λειτουργήσουν.
Οι ηγέτες του μέλλοντος θα κρίνονται από το αν ζουν το όραμά τους. Η ηγεσία απαιτεί παράδειγμα και συνεχή επικοινωνία. Οι πολιτικοί για παράδειγμα μπορεί να δουν εκλογικό όφελος και να υιοθετήσουν ένα συγκεκριμένο όραμα, θα πρέπει πρώτα όμως να το επικοινωνήσουν πειστικά. Περιμένουμε ο ηγέτης του μέλλοντος να εμπνέει εμπιστοσύνη μέσω πράξεων, όχι μόνο λόγων.
Η ηγεσία που εστιάζει σε ανθρώπινα αποτελέσματα
Στον εργασιακό χώρο, τα παραπάνω μεταφράζονται σε ηγέτες που δείχνουν ενσυναίσθηση, ακούν τους εργαζόμενους, και προωθούν κουλτούρα συμμετοχής. Η έρευνα "Well-being at Work", της Deloitte, τονίζει τη σημασία της ηγεσίας που ενδυναμώνει τους managers και εστιάζει σε ανθρώπινα αποτελέσματα, όχι μόνο σε κέρδη.Ενώ σύμφωνα με τη Ricoh η συνειδητή επίγνωση των συναισθημάτων των εργαζομένων από τους ηγέτες ενισχύει την ευημερία.
Στην Ελλάδα, οι ηγέτες του μέλλοντος μπορούν να αξιοποιήσουν την ιστορική μας εμπειρία (π.χ. αντίσταση στην αποικιοκρατία) και τη φιλοσοφική κληρονομιά για να χτίσουν εργασιακούς χώρους με ένα όραμα που συνδυάζει ηθική, καινοτομία, και ευζωία. Η ελληνική κουλτούρα έχει φιλότιμο και ζεστασιά.
Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός δεν λείπουν, όμως ο εγωισμός, που ίσως φούντωσε μετά την κρίση, τα κρύβει. Αν αρχίσουμε να βλέπουμε το εμείς και πάλι, οι σχέσεις μπορούν να γίνουν ξανά εύκολες και καλές όπως ήταν στις γειτονιές παλιά.
Ναι, θεωρούμε ότι ο εγωισμός είναι σε πλεόνασμα. Εμπιστοσύνη και σεβασμός υπάρχουν, αλλά ο εγωισμός τα σκεπάζει. Έχουμε όλα τα υλικά για το καλύτερο πιάτο, αλλά βάζουμε πάρα πολύ αλάτι και χάνεται η γεύση. Ίσως η κρίση να έκανε τον εγωισμό πιο έντονο, αφού όλοι κοιτάζαμε πώς να επιβιώσουμε. Καλό είναι να μη γίνει συνήθεια.
Ο Αριστοτέλης θα έλεγε ότι ο εγωισμός πάει κόντρα στην ευδαιμονία αφού η καλή ζωή χτίζεται με τους άλλους, όχι εις βάρος τους. Στην ηγεσία, ο εγωισμός των managers ή και των συναδέλφων σκοτώνει την ευημερία αφού οι σχέσεις γίνονται μάχη αντί για συνεργασία. Στις σχέσεις βρίσκεται η λύση και στο όραμα το μέλλον. Θα κλείσω με τρεις λέξεις για να επιβεβαιώσω την ύπαρξη της λύσης και ταυτόχρονα την ισχύ του οράματος: Η ταπεινότητα που μας δίνει το δικαίωμα στο λάθος, η συνέπεια που μας οδηγεί να κρατάμε τις υποσχέσεις μας και η εν-συναίσθηση που δίνει χώρο για τη ζωή πέρα από το εγώ…
(*) Ο κ. Θεόδωρος Κρίντας είναι Founder&CEO, KoubarasLtd (Συμβουλευτική εταιρεία με επίκεντρο τη διαδοχή στις επιχειρήσεις και την μακροβιότητα της οικογενειακής περιουσίας), Επισκέπτης Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
