Στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ Βορείου Αιγαίου 2021-2027 εντάσσεται η αναβάθμιση και ανάδειξη του Μυκηναϊκού οικισμού στο Αρχοντίκι των Ψαρών. Ο αρχαιολογικός αυτός χώρος αποτέλεσε κατά την αρχαιότητα σημαντικό σταθμό στον θαλάσσιο δρόμο από την ηπειρωτική Ελλάδα προς την Τρωάδα και τα στενά του Ελλήσποντου.
Το έργο αναμένεται να ξεκινήσει τον Μάιο, με πρόβλεψη για πλήρη προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ). Σύμφωνα με την αναπληρώτρια διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου, αρχαιολόγο Δέσποινα Τσαρδάκα, τα ευρήματα από το Αρχοντίκι θα μπορούσαν να γεμίσουν ένα ολόκληρο μουσείο, υπογραμμίζοντας τη σημασία του χώρου που εντάχθηκε στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ Βορείου Αιγαίου 2021-2027.
Το έργο, με τίτλο «Λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου Αρχοντίκι στην Ηρωική Νήσο των Ψαρών», έχει συνολικό προϋπολογισμό 350.000 ευρώ.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έχει επισημάνει τη σπουδαιότητα του αρχαιολογικού χώρου, σημειώνοντας ότι η παλαιότερη γραπτή αναφορά στα Ψαρά προέρχεται από την Οδύσσεια. Παρά την εικόνα του νησιού ως άγονου και φτωχού, τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι οι Μυκηναίοι είχαν δημιουργήσει έναν πλούσιο εμπορικό σταθμό. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων, υπό τη διεύθυνση της αείμνηστης Αγλαΐας Αρχοντίδου, είχε πραγματοποιήσει σημαντική αρχαιολογική έρευνα και ανάδειξη του χώρου, όμως πλέον απαιτείται νέα παρέμβαση, καθώς ο χώρος αποτελεί τον μοναδικό επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο στα Ψαρά με καθοριστικό ρόλο στην ιστορική ταυτότητα του νησιού.
Η κ. Τσαρδάκα, σε πρόσφατη συνέντευξή της, τόνισε ότι το Αρχοντίκι αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προϊστορικές θέσεις στο Αιγαίο και θα διαμορφωθεί ώστε να είναι προσβάσιμο για άτομα με αναπηρία. Θα τοποθετηθούν πινακίδες με γραφή braille και ειδικές ξύλινες φορητές ράμπες για την καλύτερη πρόσβαση των ατόμων με κινητικά προβλήματα σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του χώρου.
Χρονοδιάγραμμα και στόχοι του έργου
Οι πρόσθετες μελέτες αναμένεται να ξεκινήσουν τον Νοέμβριο, ενώ η υλοποίηση του έργου προγραμματίζεται για την ερχόμενη Άνοιξη, με στόχο την ολοκλήρωσή του εντός του 2026. Μετά την ολοκλήρωση, προβλέπεται η διοργάνωση ημερίδας για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου και της θέσης του στο δίκτυο των μυκηναϊκών εμπορικών σταθμών του Αιγαίου.
Ο δήμαρχος Ηρωϊκής Νήσου Ψαρών, Κώστας Βρατσάνος, χαιρέτισε μέσω ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την ένταξη του έργου, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια σημαντική παρέμβαση στο πλαίσιο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ) Μικρών Νησιών, με πολιτιστικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα για τον τόπο.
Η νεκρόπολη και ο οικισμός του Αρχοντικιού
Η παλαιότερη ταφή στο Αρχοντίκι εντοπίζεται στην Τελική Νεολιθική Περίοδο, με απλό λακκοειδή τάφο και αποσπασματικά σωζόμενες οινοχόες. Οι ταφές της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού συνοδεύονται από αγγεία γνωστά από τις Κυκλάδες και το Βόρειο Αιγαίο.
Η εκτεταμένη μυκηναϊκή νεκρόπολη (1450-1100 π.Χ.) περιλαμβάνει κιβωτιόσχημους τάφους και ελάχιστες ταφές σε πίθους, με σημαντικότερο τον θολωτό τάφο. Ο νεκρός που ήταν ενταφιασμένος εκεί λατρεύτηκε ως ήρωας μέχρι το τέλος του πέμπτου προχριστιανικού αιώνα, με τελετές που περιλάμβαναν θυσίες και πλούσιες προσφορές.
Η κεραμική της νεκρόπολης είναι υψηλής ποιότητας και ποικιλίας, με σχήματα που συναντώνται σε όλο τον μυκηναϊκό κόσμο. Ανάμεσα στα ευρήματα περιλαμβάνονται πολυτελή και καθημερινά σκεύη, αντικείμενα κύρους, χάλκινα όπλα, σφραγιδόλιθοι, χάνδρες και εργαλεία, καθώς και σημαντικά ειδώλια και ομοιώματα πλοίων.
Ο οικισμός είχε αμφιθεατρική δόμηση στην πλαγιά του λόφου «Καραγιάννη» και εκτεινόταν μέχρι τη θάλασσα, με οικίες κατά συστάδες και δρόμους στρωμένους με λίθους. Οι κατοικίες ήταν επιμήκη κτίσματα τύπου μεγάρου, χτισμένα σε συγκροτήματα διαφορετικών επιπέδων. Ξεχωρίζει οικία με οκτώ μεγάλα πιθάρια στις αποθήκες.
Οι πληροφορίες βασίζονται σε εκδόσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και σχετική βιβλιογραφία για τα Ψαρά στην αρχαιότητα.
Παρατίθεται σχετική φωτογραφία:
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
