Το Υπουργείο Πολιτισμού αναλαμβάνει την αποκατάσταση και ανάδειξη τριών παλαιοχριστιανικών μνημείων στην περιοχή της Ανάληψης (Μαλτεζάνα) στην Αστυπάλαια. Τα έργα αφορούν τον υστερορωμαϊκό - πρωτοβυζαντινό Λουτρώνα του Ταλλαρά και τις βασιλικές του Καρέκλη και της Αγίας Βαρβάρας, που χρονολογούνται από τον 4ο έως τον 7ο αιώνα.
Το συνολικό ύψος της επένδυσης ανέρχεται σε 500.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου – ΕΣΠΑ 2021-2027 και την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ) Μικρών Νήσων Δωδεκανήσου. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2027.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, υπογράμμισε τη σημασία της γεωγραφικής θέσης της Αστυπάλαιας ως εμπορικού σταθμού από την αρχαιότητα και σημείωσε πως τα υπό ανάδειξη μνημεία αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της πρωτοβυζαντινής περιόδου του νησιού.
Όπως ανέφερε, οι εργασίες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση και προστασία αυτών των ιστορικών χώρων, ενώ η αποκατάστασή τους θα συμβάλει στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας της Αστυπάλαιας.
Λουτρώνας του Ταλλαρά
Ο Λουτρώνας εντοπίζεται βόρεια του λιμανιού της Μαλτεζάνας και ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ιταλικής ανασκαφής. Διατηρούνται τα θεμέλια αίθουσας με εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο που απεικονίζει τον χρόνο, τα ζώδια, τις εποχές και τους μήνες. Επιπλέον, σώζονται εστία, φρέαρ, δεξαμενές και λουτήρας.
Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν αποκατάσταση του μνημείου, ενίσχυση της προστασίας, εγκατάσταση φυτοφράκτη, ανασκαφική έρευνα πριν την κατασκευή καναλιού αποστράγγισης και έργα απορροής ομβρίων.
Στόχος είναι η προστασία των αρχαιολογικών καταλοίπων και των ψηφιδωτών, ενώ προβλέπεται και η τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων, προσβάσιμων και σε άτομα με κινητικές δυσκολίες.
Βασιλική του Καρέκλη
Η βασιλική βρίσκεται βορειοανατολικά του λιμανιού, κοντά στη θάλασσα, και είναι τρίκλιτη με νάρθηκα. Τα κλίτη διαμορφώνονται σε διαφορετικά επίπεδα λόγω της φυσικής κλίσης του εδάφους, ενώ ένα τοιχίο προστατεύει το μνημείο από τη θαλάσσια διάβρωση.
Οι εργασίες περιλαμβάνουν ανασκαφές για αποκάλυψη και συντήρηση, καθαρισμό και διαμόρφωση μονοπατιού σύνδεσης με το μνημείο του Bisson, κατασκευή τοιχίου και πλατώματος για ασφαλή πρόσβαση.
Επιπλέον, προβλέπεται αντικατάσταση της περίφραξης, ενίσχυση των προστατευτικών τοιχίων, διαμόρφωση πλατώματος με λίθινη κλίμακα και τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων.
Βασιλική Αγίας Βαρβάρας
Η βασιλική της Αγίας Βαρβάρας βρίσκεται βόρεια του λιμανιού της Μαλτεζάνας και είναι θεμελιωμένη σε βραχώδες έδαφος. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με ψηφιδωτά δάπεδα, μαρμάρινα κατώφλια και διατηρημένα θεμέλια της αψίδας του ιερού, καθώς και βάσεις κιόνων.
Ένα μέρος του κεντρικού κλίτους καταλαμβάνεται από νεότερο ναΰδριο, αφιερωμένο στην Αγία Βαρβάρα, ενώ το εκκλησάκι και η αγροικία που βρίσκονται δίπλα στη βασιλική ανεγέρθηκαν κατά την αγγλική κατοχή των Δωδεκανήσων. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ανηφορικού μονοπατιού.
Οι εργασίες περιλαμβάνουν αντικατάσταση της πρόχειρης εισόδου με νέα μεταλλική πύλη, ανακατασκευή ξερολιθικών τοίχων και τοποθέτηση παραδοσιακής ξύλινης εισόδου, με στόχο την προστασία και ανάδειξη του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου.