Υπό πίεση βρίσκεται από σήμερα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς το δυσμενές αποτέλεσμα των ευρωεκλογών εκ των πραγμάτων οδηγεί την κυβέρνηση σε αναζήτηση οικονομικών παρεμβάσεων... κατευνασμού των ψηφοφόρων. Ωστόσο, δεδομένο πρέπει να θεωρείται ότι πολιτικές τύπου... «δώστα όλα» αποκλείονται στις παρούσες συνθήκες. Το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο, η υποχρέωση της χώρας να εμφανίζει πλεονάσματα 2% του ΑΕΠ στο διηνεκές και το πρέσινγκ από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης περιορίζουν ασφυκτικά τα περιθώρια ελιγμών.
Στη δήλωσή του για το εκλογικό αποτέλεσμα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέδειξε τη σημασία ενός ζητήματος που άπτεται της οικονομικής πολιτικής και επηρέασε, όπως ο ίδιος αναγνώρισε, τη στάση των ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές: «Σίγουρα υπήρξαν και πολλοί ψηφοφόροι που θέλησαν να διαμαρτυρηθούν για θέματα που αφορούν την καθημερινότητά τους, με σημαντικότερο, με κυριότερο, την ακρίβεια», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι η ακρίβεια και, ειδικότερα, οι προτάσεις της αντιπολίτευσης για μείωση του ΦΠΑ, θα επανέλθουν στο προσκήνιο μετά τις εκλογές. Η βασική θέση της κυβέρνησης για το θέμα δεν έχει αλλάξει: αλλαγές στον ΦΠΑ έχουν υψηλό κόστος για τον προϋπολογισμό, ενώ δεν είναι βέβαιο ότι θα περάσουν στις τελικές τιμές. Ωστόσο, θα μπορούσε να γίνει μία κίνηση σε σχέση με τον ΦΠΑ στον καφέ, καθώς, ως το τέλος Ιουνίου, το υπουργείο Οικονομικών θα κληθεί να αποφασίσει αν θα διατηρηθεί ο μειωμένος συντελεστής, κάτι που προεκλογικά δεν είχε αποκλείσει και ο πρωθυπουργός.
Σε κάθε περίπτωση, μεγάλα περιθώρια για έκτακτες παροχές και ελαφρύνσεις δεν υπάρχουν. Ακόμη και αν τα φορολογικά έσοδα συνεχίσουν, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, να ξεπερνούν τους στόχους και να αφήνουν πρόσθετη ρευστότητα στα κρατικά ταμεία, δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα που είχε η κυβέρνηση τα προηγούμενα χρόνια, όσο είχε ανασταλεί η εφαρμογή των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων, να μετατρέπει αυτά τα «περισσεύματα» σε παροχές κατά το δοκούν. Οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες ορίζουν ότι τέτοια πλεονάσματα δεν επιτρέπεται να αξιοποιούνται για έκτακτες παροχές, αλλά πρέπει να διατηρούνται ως αποθεματικό για έκτακτες ανάγκες ή για τη μείωση του χρέους.
Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει μπροστά του, εξάλλου, μια σημαντική διαπραγμάτευση με την Κομισιόν το φθινόπωρο, όχι μόνο για τον προϋπολογισμό του 2025, αλλά και για την οριστικοποίηση του νέου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος με βάση και τους αναθεωρημένους δημοσιονομικούς κανόνες, που όπως έχουν εκτιμήσει ειδικοί (το Ινστιτούτο Bruegel) θα φέρει στην Ελλάδα μια επιπλέον δημοσιονομική σύσφιξη -όχι μεγάλη, αλλά όχι και αμελητέα.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα ξεχωρίζει από τις άλλες χώρες της ευρωζώνης στα δημοσιονομικά θέματα, γιατί δεν είναι μόνο υποχρεωμένη να εφαρμόζει τους γενικούς κανόνες του δημοσιονομικού πλαισίου, αλλά οφείλει -βάσει της συμφωνίας για την έξοδο από το τρίτο μνημόνιο- να διατηρεί στο διηνεκές ένα πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 2%, που θεωρείται ότι διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους.
Παράλληλα, εκτός από την επιτήρηση από τις Βρυξέλλες, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια πολύ «ευαίσθητη» περίοδο, όσον αφορά τη σχέση με τους οίκους αξιολόγησης. Μπορεί να έχει αναβαθμισθεί η χώρα και να έχει ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, όμως στόχος είναι να ανεβεί υψηλότερα στις κλίμακες αξιολόγησης, με τελικό στόχο να ανακτήσει το "A" που έχασε με τη μεγάλη οικονομική κρίση, ώστε να μειωθεί κι άλλο το κόστος δανεισμού από τις αγορές στην περίοδο όπου τα δάνεια από την Ευρώπη θα αντικαθίστανται σταδιακά με δανεισμό από την αγορά.
Οι οίκοι, όπως φάνηκε πρόσφατα από την απόφαση της Fitch να μην αναθεωρήσει θετικά την προοπτική της βαθμολογίας του ελληνικού χρέους, παραμένουν αρκετά αυστηροί έναντι της Ελλάδας λόγω του κακού ιστορικού της χώρας και σίγουρα δεν θα προχωρήσουν σε αναβαθμίσεις αν διαπιστώσουν χαλάρωση της οικονομικής πολιτικής.
Με αυτά τα δεδομένα, εξηγείται γιατί ο πρωθυπουργός επαναλάμβανε διαρκώς προεκλογικά ότι η Ελλάδα δεν θα γυρίσει στην εποχή των λεφτόδεντρων. Και μπορεί να ερμηνευθεί η στάση που θα ακολουθήσει από σήμερα το οικονομικό επιτελείο, αποκρούοντας πιέσεις για παροχές και ελαφρύνσεις και εξετάζοντας μόνο με μεγάλη προσοχή μόνο μέτρα περιορισμένου δημοσιονομικού κόστους που θα ανακουφίζουν οικονομικά ασθενείς ομάδες.
Κατά τα άλλα, το υπουργείο αναμένεται να προωθήσει χωρίς αλλαγές χρονοδιαγράμματος τις σημαντικές θεσμικές και μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις που έχουν προγραμματισθεί για το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ειδικότερα, θα προωθηθεί το νομοσχέδιο για το Υπερταμείο (περιλαμβάνει και τη σύσταση Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου), το νομοσχέδιο για την παροχή φορολογικών και άλλων κινήτρων για συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, καθώς και το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου της Κεφαλαιαγοράς.
Παράλληλα, θα προχωρήσουν οι τελευταίες παρεμβάσεις του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στον τραπεζικό τομέα, δηλαδή η ολοκλήρωση της εξυγίανσης και της αύξησης κεφαλαίου της Attica Bank και της συγχώνευσης με την Παγκρήτια για να δημιουργηθεί ο πέμπτος τραπεζικός πυλώνας, αλλά και το placement για τις μετοχές της Εθνικής Τράπεζας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
