Αυτόματα και έντοκα θα επιστρέψει η εφορία φόρους και πρόστιμα που επιβλήθηκαν από τον Δεκέμβριο του 2014 στους φορολογούμενους μετά από λάθος των φορολογικών υπηρεσιών.
Συγχρόνως, στο εξής, σε παρόμοιες περιπτώσεις «πρόδηλου σφάλματος» οι φόροι και τα πρόστιμα θα επιστρέφονται ή θα διαγράφονται αυτόματα ακόμα και χωρίς αίτημα του φορολογούμενου.
Αυτό προβλέπει η απόφαση (Α.1182/2024) του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, που ισχύει από τις 20 Δεκεμβρίου και με την οποία ενεργοποιείται η διάταξη του Κώδικα Φορολογική Διαδικασίας, που ψηφίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Η απόφαση αφορά υποθέσεις που γεννήθηκαν από την 1η Δεκεμβρίου 2014 και εντεύθεν και όσες από αυτές δεν έχουν διευθετηθεί μέχρι την 20η Δεκεμβρίου 2024 (δημοσίευση της απόφασης στο ΦΕΚ). H σχετική πράξη ακύρωσης, τροποποίησης ή απόρριψης θα πρέπει να εκδοθεί έως την 20η Μαρτίου 2025.
Τι ίσχυε
Μέχρι πρότινος, ακόμη και για προφανή λάθη των φορολογικών υπηρεσιών, η εφορία δεν αναθεωρούσε τις πράξεις προσδιορισμού του φόρου και ο φορολογούμενος έπρεπε είτε να προσφύγει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών είτε στα δικαστήρια.
Αναλυτικότερα η απόφαση προβλέπει πως άμεσος προσδιορισμός φόρου ή πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή πράξη επιβολής προστίμου που εκδίδεται από την 01.12.2014 και μετά, δύναται να ακυρωθεί ή να τροποποιηθεί με πράξη της αρμόδιας υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, κατόπιν αίτησης του φορολογουμένου ή και χωρίς αίτηση, εφόσον διαπιστώνεται πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης ή αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος. Ειδικότερα:
• Η «πρόδηλη» έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης απαιτείται να προκύπτει αμέσως από έγγραφα ή άλλα στοιχεία που είτε προσκομίζει ο φορολογούμενος είτε έχει στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση, χωρίς να απαιτούνται ελεγκτικές επαληθεύσεις.
• Η επίκληση νέων πραγματικών περιστατικών επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση επιγενόμενου λόγου ακύρωσης ή τροποποίησης, ήτοι λόγου που προέκυψε σε μεταγενέστερο του προσδιορισμού του φόρου ή του προστίμου χρόνο.
• Η πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης μπορεί να προκύπτει από τη μεταγενέστερη μεταβολή του νομικού πλαισίου που εφαρμόζεται αναδρομικά στην εξεταζόμενη περίπτωση.
• Αριθμητικό λάθος θεωρείται η εσφαλμένη αναγραφή αριθμού ή ποσού και υπολογιστικό λάθος θεωρείται το σφάλμα κατά τη διενέργεια μαθηματικού υπολογισμού ή κατά την εκτέλεση αριθμητικής πράξης.
• Δεν εμπίπτει στην έννοια του αριθμητικού ή υπολογιστικού λάθους η εσφαλμένη επιβολή φόρου ή απαλλαγή από τον φόρο ή η κακή εφαρμογή του νόμου.
• Στην απόφαση σημειώνεται, πως, η παραγραφή, ως ουσιαστικό στοιχείο της φορολογικής ενοχής, δεν συνιστά λόγο πρόδηλης έλλειψης φορολογικής υποχρέωσης.
Η αίτηση και η προθεσμία
Ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλει αίτηση στην αρμόδια για την έκδοση της πράξης ακύρωσης ή τροποποίησης υπηρεσία εντός προθεσμίας τριών (3) ετών από την κοινοποίηση της πράξης προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου ή, σε περίπτωση άμεσου προσδιορισμού φόρου, από την υποβολή της δήλωσης.
Εάν η έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης οφείλεται σε επιγενόμενο λόγο, ο οποίος γεννήθηκε εντός του τελευταίου τριμήνου της προθεσμίας, η αίτηση δύναται να υποβληθεί εντός τριών (3) μηνών από τη γένεση του λόγου αυτού.
Η αίτηση και τα συνυποβαλλόμενα έγγραφα υποβάλλονται με ψηφιακή απεικόνιση (σάρωση), μέσω της εφαρμογής ψηφιακής υποδοχής και διαχείρισης αιτημάτων της Α.Α.Δ.Ε. «Τα Αιτήματά μου» στην αρμόδια υπηρεσία.
Στις περιπτώσεις στις οποίες δεν είναι δυνατή η υποβολή του αιτήματος μέσω της Εφαρμογής, τα αιτήματα αποστέλλονται ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς ή υποβάλλονται αυτοπροσώπως στην αρμόδια υπηρεσία.
Η αίτηση του φορολογουμένου πρέπει να αναφέρει τους λόγους ακύρωσης ή τροποποίησης και να συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά έγγραφα ή στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει είτε η πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης είτε το αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος.
Κανονικά οι ενδικοφανείς προσφυγές
Η διαδικασία της αυτόματης αναγνώρισης του πρόδηλου σφάλματος, δεν αναστέλλει την προθεσμία και δεν κωλύει την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ή της προσφυγής ενώπιον του δικαστηρίου.
Επίσης, η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ή η εκκρεμοδικία δεν εμποδίζει τη νέα διαδικασία, αλλά στην περίπτωση άσκησης δικαστικής προσφυγής, η προθεσμία για την υποβολή αίτησης ακύρωσης των φόρων και των προστίμων, λήγει ένα έτος μετά από την έκδοση αμετάκλητης απόφασης και δεν δύναται να παραταθεί περαιτέρω.
Σε περίπτωση που η αίτηση υποβληθεί μετά την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και εντός της προθεσμίας των τριών ετών, για την έκδοση απόφασης επ' αυτής, η αρμόδια υπηρεσία ενημερώνει τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών για την υποβολή της αίτησης, καθώς και για την αποδοχή ή απόρριψη αυτής.
Ωστόσο, σε περίπτωση που κατά της πράξης προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου ή του άμεσου προσδιορισμού φόρου έχει ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή ή δικαστική προσφυγή, επί της οποίας έχει εκδοθεί απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή δικαστική απόφαση, ο φορολογούμενος δεν μπορεί με αίτηση ακύρωσης ή τροποποίησης κατά της ίδιας πράξης ή άμεσου προσδιορισμού φόρου να προβάλλει λόγους που προβλήθηκαν και αποτέλεσαν αντικείμενο κρίσης της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή της δικαστικής απόφασης.
Είναι δυνατόν, όμως, να προβληθούν και εξετάζονται στο πλαίσιο αυτό λόγοι που ανάγονται, ιδίως, σε περιπτώσεις μεταγενέστερης μεταβολής του νομικού πλαισίου που εφαρμόζεται αναδρομικά στην εξεταζόμενη περίπτωση, εφόσον αυτό ήταν αντικειμενικά αδύνατο να ληφθεί υπόψη κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή της δικαστικής απόφασης.
Αποδοχή ή απόρριψη της αίτησης
Σε περίπτωση κατά την οποία, από τα στοιχεία και δικαιολογητικά που προσκομίζει και επικαλείται ο φορολογούμενος, αποδεικνύεται η μερική ή ολική έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης ή το αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος, ο προϊστάμενος της αρμόδιας υπηρεσίας, κάνει αποδεκτή, εν όλω ή εν μέρει, κατά περίπτωση, την αίτηση και εκδίδει πράξη ακύρωσης ή τροποποίησης του άμεσου προσδιορισμού φόρου ή της πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού ή/και της πράξης επιβολής προστίμου, στην οποία περιέχονται:
• τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη,
• οι λόγοι της εν όλω ή εν μέρει αποδοχής της αίτησης και
• η σχετική φορολογική υποχρέωση.
Συγκεκριμένοι λόγοι (νομική βάση και πραγματικά περιστατικά) που έχουν προβληθεί και έχουν αποτελέσει αντικείμενο κρίσης της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή της δικαστικής απόφασης, που έχει εκδοθεί επί της ίδιας πράξης ή άμεσου προσδιορισμού φόρου δεν εξετάζονται και απορρίπτονται ως απαράδεκτοι.
Αντίθετα, είναι δυνατόν να προβληθούν και εξετάζονται στο πλαίσιο αυτό λόγοι που ανάγονται, ιδίως, σε περιπτώσεις μεταγενέστερης μεταβολής του νομικού πλαισίου που εφαρμόζεται αναδρομικά στην εξεταζόμενη περίπτωση, εφόσον αυτό ήταν αντικειμενικά αδύνατο να ληφθεί υπόψη κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή της δικαστικής απόφασης.
Η πράξη ακύρωσης ή τροποποίησης εκδίδεται εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την υποβολή της αίτησης και κοινοποιείται στον φορολογούμενο.
Σε περίπτωση που η αίτηση του φορολογούμενου απορριφθεί, εκδίδεται από τον αρμόδιο προϊστάμενο πράξη απόρριψης στην οποία περιέχονται αναλυτικά τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη και οι λόγοι της απόρριψης και η πράξη κοινοποιείται στον φορολογούμενο.
Ακύρωση χωρίς αίτηση του φορολογούμενου
Φόροι και πρόστιμα δύνανται να ακυρωθούν ή να τροποποιηθούν και χωρίς αίτηση του φορολογουμένου και στη σχετική πράξη που κοινοποιείται στον φορολογούμενο, αναγράφονται τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη, οι λόγοι ακύρωσης ή τροποποίησης και η σχετική φορολογική υποχρέωση.
Εφόσον από τη νέα πράξη προκύπτει φόρος για καταβολή, πρέπει να καταβληθεί εντός 30 ημερών και κατά της απόφασης μπορεί να ασκηθεί ενδικοφανής ή δικαστική προσφυγή.
Αν προκύπτει λάθος της ΑΑΔΕ, τότε τα ποσά που έχουν βεβαιωθεί ή καταβληθεί, διαγράφονται ή επιστρέφονται κατά περίπτωση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
