Υπέρ των απευθείας παρεμβάσεων και αλλαγών στη φορολογική κλίμακα και στις εκπτώσεις φόρου αντί της τιμαριθμοποίησης των κλιμακίων τάσσεται η Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να μειωθεί η επιβάρυνση των φυσικών προσώπων.
Η παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδος, που είναι η δεύτερη σε διάστημα λίγων ημερών, έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση σχεδιάζει αλλαγές στη πλαίσιο φορολόγησης των μισθωτών με στόχο βασικά τη «μεσαία τάξη», όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη.
Οι αλλαγές θα εξαγγελθούν από τον πρωθυπουργό Κυριάκου Μητσοτάκη τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ και θα περιλαμβάνουν παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα και ενδεχομένως και στις εκπτώσεις φόρους για τις οικογένειες με παιδιά.
Σε ειδική μελέτη που περιέχεται στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2024-2025 του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, αναλύεται η «Φορολογική Διάβρωση» (fiscal drag), ένα φαινόμενο που αναφέρεται στην αύξηση των φορολογικών εσόδων που προκύπτει όταν η φορολογητέα βάση (π.χ. εισόδημα) αυξάνεται σε ονομαστικούς όρους, αλλά τα φορολογικά κλιμάκια, οι εκπτώσεις φόρου και οι απαλλαγές δεν αναπροσαρμόζονται αναλόγως.
Στην προμνημονιακή περίοδο είχε καθιερωθεί η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, με τα κλιμάκια να αναπροσαρμόζονται ανάλογα με το ποσοστό του πληθωρισμού, ώστε η ονομαστική αύξηση των εισοδημάτων να μην οδηγεί σε πολλαπλάσια αύξηση των φόρων.
Με την οικονομική κρίση, όχι μόνο σταμάτησαν οι τιμαριθμοποιήσεις, αλλά αυξήθηκε δραματικά η φορολογική επιβάρυνση των εισοδημάτων, με την αναπροσαρμογή των συντελεστών, με την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης καθώς και του τέλους επιτηδεύματος.
Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι εάν δεν υπάρχουν παρεμβάσεις στο πλαίσιο φορολογίας, τότε οδηγούμαστε σε αύξηση του μέσου αποτελεσματικού φορολογικού συντελεστή και αυξάνεται ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, εξέλιξη που αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τη δικαιοσύνη και τη βιωσιμότητα της φορολογικής πολιτικής, αφού οδηγεί σε αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης χωρίς αντίστοιχη βελτίωση της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων.
Ως εκ τούτου, σημειώνει η μελέτη της ΤτΕ, το φαινόμενο της φορολογικής διάβρωσης έχει σημαντικές επιπτώσεις για τη δίκαιη κατανομή του φορολογικού βάρους, ιδιαίτερα όταν τα εισοδήματα αυξάνονται σε ονομαστικούς όρους λόγω πληθωρισμού χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης.
Τιμαριθμοποίηση ή ευρύτερες αλλαγές
Εξετάζοντας τη φορολογική πολιτική που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα την περίοδο 2019-23, δηλαδή την εξέλιξη των φόρων που βεβαιώθηκαν στα φυσικά πρόσωπα σε συνδυασμό με τις αλλαγές στο πλαίσιο της φορολογίας, η ΤτΕ προκρίνει τις ευρύτερες παρεμβάσεις έναντι της τιμαριθμοποίησης των φορολογικών κλιμακίων.
Όπως σημειώνει, η φορολογική πολιτική της εν λόγω περιόδου, κατάφερε να αντισταθμίσει πλήρως τις επιπτώσεις της φορολογικής διάβρωσης, μειώνοντας το πραγματικό φορολογικό βάρος, διατηρώντας παράλληλα τη σταθερότητα των εσόδων και συμβάλλοντας στη μείωση της εισοδηματικής ανισότητας περισσότερο σε σχέση με εναλλακτικά σενάρια τιμαριθμοποίησης των φορολογικών παραμέτρων.
Συνολικά, η φορολογική διάβρωση μπορεί να έχει σημαντικές επιδράσεις στην είσπραξη φορολογικών εσόδων, στους μέσους φορολογικούς συντελεστές και στην κατανομή του εισοδήματος, με κρίσιμες συνέπειες για την ανισότητα και το βέλτιστο σχεδιασμό της φορολογίας.
Με δεδομένο τον περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο, οι ιθύνοντες χάραξης πολιτικής καλούνται να επιτύχουν κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των φορολογουμένων και της διατήρησης των φορολογικών εσόδων, προτείνει η κεντρική τράπεζα.
Επισημαίνει ακόμη πως:
Η ποσοτικοποίηση της φορολογικής διάβρωσης και η ενσωμάτωσή της στην κατάρτιση μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στρατηγικών μπορούν να βελτιώσουν την ακρίβεια των προβλέψεων εσόδων και το σχεδιασμό πιο στοχευμένων παρεμβάσεων πολιτικής.
Οι μηχανισμοί που επηρεάζουν τη φορολογική διάβρωση κατά μήκος της εισοδηματικής κατανομής επιβάλλουν την υιοθέτηση ευέλικτων προσεγγίσεων.
Η μελέτη καταλήγει πως η πρόσφατη εμπειρία στην Ελλάδα καταδεικνύει ότι η ενίσχυση της προοδευτικότητας της φορολογικής πολιτικής μπορεί να εξουδετερώσει τη φορολογική διάβρωση, συμβάλλοντας παράλληλα σε μια δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών και σε βελτίωση της εισπραξιμότητας των φόρων.
Προηγήθηκε άλλη παρέμβαση Στουρνάρα
Σημειώνεται ότι την προηγούμενη Δευτέρα, ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας είχε προτείνει την επανεξέταση του φορολογικού συστήματος από μηδενική βάση, με πλήρη αναθεώρηση της φορολογικής κλίμακας, καθώς επίσης και την επανεξέταση του συνόλου των φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα.
«Χρειαζόμαστε ένα white paper εδώ, όπως λένε στην Αγγλία», προκειμένου να διαπιστωθεί τι αλλαγές μπορούν να γίνουν οι οποίες θα βελτιώσουν και την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη, είχε δηλώσει στην κρατική τηλεόραση.
Στόχος των αλλαγών όπως είπε, θα πρέπει να είναι η ελάφρυνση των μισθωτών και η στήριξη της μεσαίας τάξης, αλλά με δίκαιο τρόπο, σημειώνοντας ότι τώρα λόγω της υπεραπόδοσης των φορολογικών εσόδων και των πλεονασμάτων, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
