Αίρει σημαντικά εμπόδια αβεβαιότητας για την οικονομία η ανακωχή μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, απομακρύνοντας φόβους για γεωπολιτικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις διεθνείς αγορές και τους εθνικούς οικονομικούς σχεδιασμούς.
Η εξέλιξη αυτή παρέχει στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης τη δυνατότητα να καταρτίσει το επικείμενο οικονομικό πακέτο της ΔΕΘ με σαφέστερη εικόνα και χωρίς τον παράγοντα του απρόβλεπτου, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις διεθνείς τιμές ενέργειας.
Οι τελικές αποφάσεις για τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο θα ληφθούν τον Αύγουστο. Ωστόσο, η προετοιμασία για τη σύνθεση του πακέτου φοροελαφρύνσεων και στοχευμένων παροχών προς πολίτες και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες εξελίσσεται εντατικά.
Καταλυτικής σημασίας θα είναι οι αποφάσεις του Eurogroup στις 7 Ιουλίου, με τις οποίες θα οριστικοποιηθεί ο δημοσιονομικός χώρος που θα έχει στη διάθεσή της η ελληνική κυβέρνηση, κυρίως χάρη στη ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες – ποσό που υπολογίζεται στα 500 εκατ. ευρώ για το 2026.
Δημοσιονομικά περιθώρια και στόχοι ανάπτυξης
Η σταθεροποίηση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή μειώνει σημαντικά το ρίσκο νέας αύξησης του πληθωρισμού, κυρίως λόγω πιθανής ανατίμησης στις τιμές των καυσίμων, εξέλιξη που θα μπορούσε να αναγκάσει το οικονομικό επιτελείο να μεταβάλει τις προτεραιότητές του, εστιάζοντας σε μέτρα ανακούφισης για τους λογαριασμούς ενέργειας των νοικοκυριών. Παράλληλα, μια τέτοια επιδείνωση θα επηρέαζε και τους ρυθμούς ανάπτυξης, αλλάζοντας τους υπολογισμούς για το διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.
Μετά το τέλος του συναγερμού στη Μέση Ανατολή, οι αποφάσεις μπορούν πλέον να στηρίζονται στα θετικά δημοσιονομικά μεγέθη που καταγράφει η ελληνική οικονομία.
Η αυξημένη εισπραξιμότητα φόρων και η επιτυχία στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής συμβάλλουν στην υπεραπόδοση των κρατικών εσόδων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το πρωτογενές πλεόνασμα για το διάστημα Ιανουαρίου - Μαΐου διαμορφώθηκε στα 5,34 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά πολύ τον αρχικό στόχο του 1,05 δισ. ευρώ και βελτιώνοντας αισθητά τη δημοσιονομική εικόνα σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Για το σύνολο του 2024, εκτιμάται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει τα 11,4 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 4,8% του ΑΕΠ. Η περσινή δυναμική των δημόσιων οικονομικών αποτέλεσε τη βάση ώστε να εξασφαλιστεί επιπρόσθετος δημοσιονομικός χώρος ύψους 1 δισ. ευρώ, ο οποίος σε συνδυασμό με τα κονδύλια της αμυντικής ρήτρας αναμένεται να αξιοποιηθεί στο επικείμενο πακέτο μέτρων.
Προτεραιότητες παρεμβάσεων: Μεσαία τάξη, στεγαστικό και κοινωνική συνοχή
Κεντρικός πυλώνας των εξαγγελιών στην ΔΕΘ θα είναι η ουσιαστική ελάφρυνση των φορολογικών βαρών για τη μεσαία τάξη, σύμφωνα με τα όσα έχουν ήδη δηλώσει τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης. Προτεραιότητα δίνεται στη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα μεσαία εισοδήματα, ενώ ταυτόχρονα σχεδιάζονται φορολογικές ελαφρύνσεις και για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτούν τα μέτρα για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Οι προτάσεις που εξετάζονται περιλαμβάνουν κίνητρα προς τους ιδιοκτήτες για την επαναφορά «κλειστών» ακινήτων στην αγορά και στοχευμένες ενισχύσεις για ενοικιαστές.
Παράλληλα, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας προετοιμάζει λύσεις ώστε να αξιοποιηθούν πάνω από 30.000 ακίνητα που βρίσκονται σε τράπεζες και servicers αλλά δεν διατίθενται λόγω πολεοδομικών ή άλλων περιορισμών. Η αποτελεσματική ενεργοποίηση αυτής της δεξαμενής ακινήτων δύναται να δημιουργήσει συνθήκες σταθεροποίησης ή και μείωσης των ενοικίων, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και διευκολύνοντας ευρύτερα τη διαβίωση των πολιτών.