Μπορεί ο εμπορικός πόλεμος να αποτράπηκε τελικά, με τη συμφωνία Τραμπ – Φον ντερ Λάιεν για δασμούς 15% στις εξαγωγές των ευρωπαϊκών προϊόντων, ωστόσο ακόμα και αυτό το ποσοστό που τελικά αποφασίστηκε δημιουργεί μια αρνητική δυναμική στις ελληνικές εξαγωγές, σε μία περίοδο που είχαν συνεχώς ανοδική πορεία.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εξέφρασε χθες την ικανοποίηση της κυβέρνησης για τη συμφωνία, που «βάζει τέλος σε μια αβεβαιότητα μηνών αναφορικά με το καθεστώς ίσως της πιο σημαντικής διμερούς εμπορικής σχέσης στην παγκόσμια οικονομία», όπως τόνισε.
Η ελληνική κυβέρνηση θα ήθελε ένα χαμηλότερο ποσοστό δασμών, ιδανικά μηδενικό για το σύνολο των διατλαντικών εμπορικών ροών, τόνισε ο κ. Πιερρακάκης σημειώνοντας πάντως ότι το ποσοστό δασμών που ανακοινώθηκε είναι χαμηλότερο από αυτό που ήταν προγραμματισμένο να εφαρμοσθεί την 1η Αυγούστου.
Άφησε μάλιστα ανοικτό το ενδεχόμενο για διορθωτικές κινήσεις σε προϊόντα που ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Όπως είπε, «η κυβέρνηση παρακολουθεί με προσοχή τις σχετικές διαβουλεύσεις και, στο βαθμό που θα το επιτρέψει το πλαίσιο της συμφωνίας, θα εξεταστούν δυνατότητες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν προϊόντα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας».
Τι εξάγουμε στις ΗΠΑ
Οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ αποτελούν μικρό ποσοστό του συνόλου των εξαγωγών, αλλά βρίσκονταν σε τροχιά αύξησης μέχρι και το 2024.
Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση του Γραφείου ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, το 2024, ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ελλάδας - ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 26,3% σε σχέση με το 2023, φθάνοντας τα 4,57 δισ. ευρώ.
Η συμμετοχή του εμπορίου με τις ΗΠΑ, ως προς το σύνολο των διεθνών συναλλαγών αγαθών της Ελλάδας, αυξήθηκε στο 3,5% από 2,8% το 2023. Ειδικότερα, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 13,9% σε σχέση με το 2023 και ανήλθαν σε 2,4 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ αντιπροσώπευσαν το 4,9% των συνολικών εξαγωγών το 2024.
Ο κλάδος τροφίμων και ποτών εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικό πυλώνα των εξαγωγών, καλύπτοντας το 30,6% του συνόλου.
Ωστόσο, η εμπορική πολιτική της Ουάσινγκτον όλο αυτό το διάστημα, μέχρι να καταλήξει το ποσοστό των δασμών στο 15%, έχει προκαλέσει ανησυχία στις ελληνικές επιχειρήσεις. Η κατεύθυνση που υιοθέτησε ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τις εμπορικές σχέσεις: εισαγωγείς στις ΗΠΑ μέχρι πρότινος ζητούσαν επαναδιαπραγμάτευση συμβολαίων, ενώ παρατηρήθηκαν και κάποιες μειώσεις παραγγελιών.
Στελέχη της αγοράς είχαν προειδοποιήσει ότι, εάν το κόστος των ελληνικών προϊόντων αυξηθεί πολύ, υπάρχει ορατός κίνδυνος να περιοριστεί σημαντικά η πρόσβαση στην αμερικανική αγορά.
Βέβαια το 15% στους δασμούς που θα ισχύσει από 1η Αυγούστου είναι ένα πιο «λογικό» ποσοστό από το 30% που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ στις 2 Απριλίου και, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ίσως μπορεί να απορροφηθεί και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Οι ίδιοι υπογραμμίζουν ότι οι δασμοί που έχουν επιβληθεί δεν πλήττουν μόνο συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως κρασιά, ελιές και άλλα αγροτικά αγαθά. Ο φόβος να πέσει η ζήτηση και σε μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες - ιδίως στη Γερμανία και την Ιταλία - αναμένεται να επηρεάσει έμμεσα και την Ελλάδα.
«Υπάρχει φόβος, οι δασμοί να προκαλέσουν ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων για τις ελληνικές επιχειρήσεις και τους παραγωγούς», σημειώνουν.
Ως απάντηση, αρκετοί εξαγωγείς εξετάζουν τη διεύρυνση της παρουσίας τους σε άλλες αγορές, όπως ο Καναδάς, η Μέση Ανατολή, η Αφρική και η Ασία.
Και μπορεί για τον κλάδο των γεωργικών προϊόντων το 15% να είναι μία αύξηση που ίσως μπορεί να γίνει ανεκτή, ο δασμός όμως στο αλουμίνιο που φτάνει το 50% δυστυχώς όπως αναφέρουν αναλυτές της αγοράς μάλλον θα στοιχίσει.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι η εικόνα του Χρηματιστηρίου Αθηνών χθες, όπου στην κορυφή των απωλειών με 5,3% και 4,09%, αντίστοιχα, ήταν οι ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ και Viohalco, που κατ' εξοχήν επηρεάζονται αρνητικά από τη διατήρηση υψηλών αμερικανικών δασμών στα μέταλλα.
Η επιτραπέζια ελιά
Το «βαρύ πυροβολικό» των τροφίμων, η επιτραπέζια ελιά είναι το πρώτο σε αξία εξαγώγιμο αγροτικό προϊόν της Ελλάδας στις ΗΠΑ. Το 2024 καταγράψαμε μία χρονιά ρεκόρ για τις εξαγωγές, ξεπέρασαν τα 214 εκατ. ευρώ και οι εξαγωγές στη συγκεκριμένη χώρα αντιπροσωπεύουν κάτι λιγότερο από το 30% του συνόλου της εξαγωγής της επιτραπέζιας ελιάς.
Οι επιτραπέζιες ελιές σε ποσοστό πάνω από 90% της παραγωγής εξάγονται, είχε τονίσει μιλώντας στο BD ο κ. Κώστας Ζούκας πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ).
Όπως είχε αναφέρει, μόνο το 8% καταναλώνεται από την εσωτερική αγορά, ενώ η πορεία του κλάδου είναι απόλυτα συνυφασμένη με την πορεία των εξαγωγών. Ωστόσο αυτό που είχε θέσει ήταν το ενδεχόμενο από αυτό το 15% των δασμών κερδισμένες να βγουν τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία και το Μαρόκο, στις οποίες επιβλήθηκε δασμός μόνο 10% και θα έχουν ένα πλεονέκτημα στον κοστολογικό τομέα, αν και η ελληνική επιτραπέζια ελιά έχει κερδίσει την προτίμηση του Αμερικανού καταναλωτή λόγω ποιότητας.
Φέτα
Η φέτα είναι το αγαπημένο παραδοσιακό τυρί των Ελλήνων και όχι μόνο. Η Ελλάδα παρήγαγε πέρυσι 140.000 τόνους φέτας, συνολικής αξίας 800 εκατ. ευρώ. Το 8% των εξαγωγών φέτας πάνω από 10.000 τόνους κατέληξε πέρυσι στις ΗΠΑ, με τις εξαγωγές να έχουν διπλασιαστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το κατά πόσο θα επηρεάσει ένα 15% στις εξαγωγές μένει να φανεί το επόμενο διάστημα.
Όπως έχει πει o κ. Παύλος Σατολιάς πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) και του Αγροτικού Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Καλαβρύτων «περιμένουμε να δούμε τι τελικά θα ισχύσει. Προκαλεί αναστάτωση το γεγονός στην αγορά. Θα γίνουν κάποιες ανακατατάξεις, κάποιοι κραδασμοί που έχουν να κάνουν με την αύξηση της τιμής. Θα δούμε τι μπορεί να απορροφηθεί σε όλη την αλυσίδα παραγωγής».
Το ελαιόλαδο
Την ίδια ώρα, το ελληνικό ελαιόλαδο αρχίζει να κατακτά ισχυρή παρουσία στα ράφια των αμερικανικών καταστημάτων τροφίμων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του Γενικού Προξενείου της Νέας Υόρκης, το 2023, η Ελλάδα καλύπτει περίπου το 4,7% των εισαγωγών ελαιολάδου των ΗΠΑ (από 3,3% το 2022) κατέχοντας την 5η θέση, μάλιστα το ύψος τους φτάνει τα 100,7 εκατ. δολάρια.
Αλουμίνιο, ο μεγάλος χαμένος
Στο αλουμίνιο ο δασμός φτάνει στο πολύ μεγάλο ποσοστό του 50%. Η ElvalHalcor είναι η εταιρεία που έχει εξαγωγές στις ΗΠΑ οι οποίες και αντιπροσωπεύουν το 8% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας. Τα στελέχη της αναφέρουν ότι η αγορά των ΗΠΑ είναι ελλειμματική για αυτό και τα περιθώρια κέρδους είναι πολύ καλά. Ωστόσο, ο δασμός 50% που ισχύει αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά στις εξαγωγές της εταιρείας.
Επίσης, η Cenergy έχει μικρή έκθεση με 2,5% του τζίρου της σε Βόρεια και Νότια Αμερική με τους χαλυβδοσωλήνες της (Σωληνουργεία Κορίνθου) αλλά και εκεί η αγορά είναι ιδιαίτερα ελλειμματική και λογικά δεν θα υπάρξει πρόβλημα απορρόφησης των προϊόντων της.
Οι εξαγωγές της Motor Oil στις ΗΠΑ κυμαίνονται γύρω στα 300 εκατ. ευρώ, δηλαδή μόλις το 2,6% του συνολικού τζίρου, ενώ υπάρχει και ευχέρεια οι ποσότητες αυτές να κατευθυνθούν και σε άλλη γεωγραφική περιοχή.
Υπάρχουν και κερδισμένοι σε αυτόν τον «πόλεμο», αυτές θα είναι οι δύο ελληνικές εταιρείες που έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν στην κατασκευή εργοστασίου στις ΗΠΑ. Πρόκειται για τη Cenergy η οποία ανεγείρει εργοστάσιο παραγωγής χερσαίων καλωδίων στη Βαλτιμόρη το οποίο θα λειτουργήσει από το 2028. Η επένδυση θα ανέλθει στα 200 εκατ. ευρώ.
Η άλλη εταιρεία είναι η Flexopack που διαθέτει θυγατρική στις ΗΠΑ με εμπορική δραστηριότητα αλλά τώρα θα προχωρήσει και σε παραγωγική επένδυση. Ειδικότερα, απέκτησε έκταση 80 στρεμμάτων στην Πενσυλβάνια για να ανεγείρει βιομηχανική εγκατάσταση σε μια επένδυση που θα ανέλθει στα 33 εκατ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
