Ολοκληρώνει, έπειτα από οκτώ διαδοχικές μειώσεις, τον κύκλο υποχώρησης των βασικών επιτοκίων της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Με τον πληθωρισμό να σταθεροποιείται γύρω στο 2%, η ΕΚΤ θεωρεί ότι πέτυχε τον βασικό στόχο της και πλέον διαθέτει το περιθώριο χρόνου να αποτιμήσει τις νέες εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ. Η προσοχή εστιάζεται κυρίως στις επιπτώσεις από την επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται προς τις ΗΠΑ, μετά την πρόσφατη εμπορική συμφωνία που επιτεύχθηκε την προηγούμενη Κυριακή.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, το ενδεχόμενο μιας νέας μείωσης των επιτοκίων –σύμφωνα με το σενάριο που φέρεται να εξετάζεται– θα δρομολογούνταν μόνο στην περίπτωση που η ευρωζώνη παρουσιάσει σημαντική επιβράδυνση εξαιτίας των εν λόγω δασμών. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ΕΚΤ θα μπορούσε να εξετάσει μια επιπλέον μείωση της τάξης των 0,25 ποσοστιαίων μονάδων τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, αυτό δεν φέρεται προς το παρόν ως το επικρατέστερο σενάριο.
Η στάση της ΕΚΤ απέναντι στη συμφωνία εμπορίου μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ συνοψίζεται εύγλωττα στη λατινική φράση «το μη χείρον, βέλτιστον». Οι νέοι δασμοί 15% απέχουν σημαντικά από τα επίπεδα του 30%, στα οποία είχε απειλήσει να φτάσει η προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση Τραμπ. Παρόλα αυτά, η επιβολή των δασμών αναμένεται να έχει επιπτώσεις σε στρατηγικούς κλάδους της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, το βάθος και η έκταση του πλήγματος δεν μπορεί ακόμη να εκτιμηθεί με ακρίβεια.
Σταθερότητα προβλέψεων και προοπτικές ανάπτυξης
Υπό το τρέχον πλαίσιο, η ΕΚΤ διατηρεί χωρίς μεταβολές τις προβλέψεις της για πληθωρισμό και ρυθμούς ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός αναμένεται να κινηθεί κοντά στο 2% για το τρέχον έτος, πριν περιοριστεί σε χαμηλότερα ποσοστά το 2026. Αναφορικά με την ανάπτυξη, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ρυθμό 0,9% την επόμενη χρονιά και άνοδο στο 1,1% το 2026.
Οικονομικά στοιχεία και ανησυχίες για τις μεγάλες οικονομίες
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, η ευρωζώνη όρθωσε αντοχές απέναντι στις πρόσφατες διεθνείς αναταράξεις. Το δεύτερο τρίμηνο, ο ρυθμός ανάπτυξης παρέμεινε θετικός κατά 0,1% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ σε ετήσια βάση καταγράφηκε ρυθμός 1,4%. Αυτή η ανθεκτικότητα ενισχύει προσωρινά τη θέση της ΕΚΤ.
Ωστόσο, όπως σημειώνουν αναλυτές, οι νέοι δασμοί αναμένεται να αρχίσουν να αποτυπώνονται στους οικονομικούς δείκτες τους προσεχείς μήνες. Αυξανόμενη είναι η ανησυχία για τους υποτονικούς ρυθμούς ανάπτυξης κυρίως στις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης.
Για παράδειγμα, η Γερμανία εμφάνισε αρνητική πορεία με μείωση του ΑΕΠ κατά 0,1% το β’ τρίμηνο έναντι του α’ τριμήνου (0,4% σε ετήσια βάση). Αντίστοιχα, η Ιταλία κινήθηκε επίσης σε αρνητικό έδαφος (-0,1% σε τριμηνιαία σύγκριση, 0,4% ετησίως), με τη Γαλλία να παρουσιάζει οριακά θετικό ρυθμό (0,3% σε τριμηνιαία και 0,7% ετησίως).
Συνολικά, η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε φάση προσαρμογής σε ένα νέο περιβάλλον, όπου κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζουν η αβεβαιότητα του διεθνούς εμπορίου και οι αμυντικοί μηχανισμοί της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Η επόμενη περίοδος χαρακτηρίζεται από αυξημένα ερωτηματικά για τη διατηρησιμότητα της ανάπτυξης και την αποτελεσματικότητα των μέτρων στήριξης, ενώ θα παρακολουθείται στενά η δυναμική των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ και οι επιπτώσεις στους βασικούς κλάδους βιομηχανίας της Ευρώπης.