Στα όριά τους βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι της χώρας, καθώς πλέον η ευλογιά των αιγοπροβάτων πλήττει ένα μεγάλο κομμάτι των κοπαδιών της Ελλάδας, ενώ μέχρι στιγμής έχουν θανατωθεί πάνω από 300.000 παραγωγικά ζώα, δηλαδή περίπου το 6% σε σύνολο περίπου 5,5 – 6 εκατ. ζώων.
Μαζικές θανατώσεις ζώων, καθυστερημένες αποζημιώσεις και ελλείψεις σε κτηνιατρικό προσωπικό, καθώς και η απουσία στοχευμένου εμβολιασμού συνθέτουν πλέον ένα σκηνικό αδιεξόδου. Πίσω από τους αριθμούς βρίσκονται οικογένειες που βλέπουν το ζωικό τους κεφάλαιο να καταρρέει και το μέλλον τους να γίνεται όλο και πιο αβέβαιο.
Μέχρι τώρα η ευλογιά έχει χτυπήσει βασικά τη Θεσσαλία με κέντρο τη Λάρισα και τη Μαγνησία, τη Βόρεια Ελλάδα, τη Θράκη, την Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα. Κάθε μέρα βγαίνουν και καινούργια κρούσματα μάλιστα, όπως τόνισε μιλώντας στο BD, ο Δημήτρης Μόσχος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), ενώ κάποιοι νομοί είναι στο «κόκκινο» όπως η Λάρισα, η Μαγνησία αλλά και η Ξάνθη. Μάλιστα, όπως είπε, «στην Ξάνθη πια έχει μείνει μόνο το 30% του ζωικού κεφαλαίου».
Όσον αφορά τα μηνύματα για το μέλλον δεν είναι και τα καλύτερα, καθώς ο καιρός με αέρα και ζέστη ευνοεί τη μετάδοση του ιού. Συνολικά, όπως τόνισε ο κ. Δημ. Μόσχος, τα τελευταία τρία χρόνια «άμα βάλουμε την πανώλη, την πρώτη ευλογιά έχουν θανατωθεί 300.000 παραγωγικά ζώα».
Επιτροπή διαχείρισης ή Επιτροπή Εκρίζωσης
Αυτή την εβδομάδα, μέσα σε κλίμα έντονης ανησυχίας πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση της Επιτροπής Διαχείρισης Ζωονόσων στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με βασικό αντικείμενο τη διαχείριση της κρίσης που έχει προκαλέσει η ευλογιά των προβάτων.
Κομβικό σημείο της συζήτησης αποτέλεσε το δίλημμα μεταξύ «εκρίζωσης» της ασθένειας και στοχευμένου εμβολιασμού. Εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων – όπως ο ΣΕΚ, η ΕΘΕΑΣ και η ΕΔΟΤΟΚ – τάχθηκαν ξεκάθαρα υπέρ του άμεσου εμβολιασμού στα σημεία που έχουν πληγεί, προειδοποιώντας για τις συνέπειες περαιτέρω καθυστερήσεων.
«Με το υπουργείο είχαμε συνεννοηθεί ότι θα κάνει μία επιτροπή με βάση αυτό που προβλέπει το πρωτόκολλο της ΕΕ για την διαχείριση της ζωονόσου. Έναν χρόνο μετά, στήνει μία επιτροπή για την εκρίζωση της νόσου. Τον εμβολιασμό δεν τον συζητάει καν. Το επιχείρημα είναι ότι αυτό θα δημιουργήσει πρόβλημα στην εξαγωγή της φέτας στις τρίτες χώρες», επισήμανε μιλώντας στο BD o κ. Δημ. Μόσχος.
Ωστόσο, όπως εξήγησε, στην ΕΕ δεν υπάρχει πρόβλημα γενικά καθώς όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα προϊόντα που περνούν από θερμική επεξεργασία δεν μεταφέρουν τον ιό.
Από την πλευρά του, ο ΣΕΚ επιμένει να γίνει ένας περιμετρικός εμβολιασμός από το κέντρο που εμφανίζονται τα κρούσματα τουλάχιστον σε ακτίνα 35 – 40 χιλιόμετρα. Αυτό μας δείχνουν άλλα παραδείγματα όπως στην Ισπανία. Στην Καταλονία έγινε εμβολιασμός το 2016 και σταμάτησε τη νόσο πάρα πολύ γρήγορα.
Αντίθετη στάση κράτησε ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Σπύρος Πρωτοψάλτης, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη εκρίζωσης της ευλογιάς μέσω σφαγών και μέτρων περιορισμού, αποκλείοντας προς το παρόν τον εμβολιασμό.
Στο τραπέζι τέθηκαν επίσης αιτήματα για ενίσχυση των ελέγχων, κάλυψη του κόστους ζωοτροφών και άμεσες αποζημιώσεις, καθώς και για την καταβολή της συνδεδεμένης ενίσχυσης του 2024 σε παραγωγούς που έχασαν τα κοπάδια τους. Επιπλέον, οι κτηνοτρόφοι ζήτησαν την ένταξη των πληγέντων αιγοπροβατοτρόφων σε ειδικό πρόγραμμα ανεργίας, ώστε να διασφαλιστεί ένα ελάχιστο εισόδημα επιβίωσης.
Απουσίες καταγράφηκαν, ωστόσο, από πλευράς της διεπαγγελματικής ΦΕΤΑΣ και του ΣΕΒΓΑΠ, γεγονός που προκάλεσε δυσφορία σε κάποιους συμμετέχοντες. Η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής έχει προγραμματιστεί για τον επόμενο μήνα.
«Η κυβέρνηση επιμένει σε μία λογική να μην γίνει το εμβόλιο που εμείς καταλαβαίνουμε ότι δεν θέλει γιατί θα έχει θέμα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχέση με τα ζώα που δηλώνονται. Εμείς σαν σύνδεσμος έχουμε την εκτίμηση ότι τα παραγωγικά ζώα είναι 5,5 – 6 εκατ. στα χαρτιά όμως αυτό που εμφανίζεται είναι ότι είναι 18 εκατ.», επισήμανε ο κ. Δημ. Μόσχος.
Παρά τις τεκμηριωμένες προτάσεις των παραγωγικών φορέων – ΣΕΚ, ΕΘΕΑΣ και ΕΔΟΤΟΚ – για στοχευμένο εμβολιασμό στις εστίες της νόσου, αυτές απορρίφθηκαν στη σύσκεψη χωρίς καν να εξεταστούν, όπως αναφέρει ο ΣΕΚ. Ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπύρος Πρωτοψάλτης, επέμεινε στην τακτική της «εκρίζωσης» μέσω σφαγών, αρνούμενος την εναλλακτική του εμβολιασμού.
«Αναρωτιόμαστε πραγματικά σε ποια πραγματικότητα ζει ο Γενικός Γραμματέας. Πώς είναι δυνατόν να υπάρξει εκρίζωση χωρίς καμία εμβολιαστική κάλυψη;», διερωτήθηκε ο κ. Δημήτρης Μόσχος και συμπλήρωσε ότι «η άρνηση του εμβολιασμού είναι ευθεία απειλή για τον αφανισμό της αιγοπροβατοτροφίας στη χώρα μας».
Καραντίνα χωρίς σχέδιο – και χωρίς τροφή
Ιδιαίτερη δυσφορία προκαλεί στους κτηνοτρόφους η εφαρμογή καραντίνας στις πληγείσες περιοχές, με τα ζώα να περιορίζονται χωρίς ταυτόχρονη πρόβλεψη για μετακίνηση ζωοτροφών. «Ζητούν από τους παραγωγούς να κλείσουν τα ζώα τους μέσα, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύουν τις μετακινήσεις ζωοτροφών, χωρίς να τους ενδιαφέρει καν πώς θα τραφούν αυτά τα ζώα», καταγγέλλει ο ΣΕΚ, ενώ την ίδια ώρα «η μόνη πρόταση που άκουσε ως θετική ο Γενικός Γραμματέας ήταν η εντατικοποίηση των ελέγχων και η επιβολή προστίμων».
Οι προτάσεις του ΣΕΚ είναι:
• Άμεση αποζημίωση των ζωοτροφών για τους πληγέντες κτηνοτρόφους των οποίων τα ζώα σφάχτηκαν το 2024, όπως δόθηκαν σε όλους τους κτηνοτρόφους της χώρας,
• Άμεση πληρωμή της συνδεδεμένης ενίσχυσης για το 2024 σε όσους είχαν παραδώσει γάλα και στη συνέχεια σφαγιάστηκαν τα ζώα τους με ευθύνη του κράτους,
• Άμεση διακοπή φορολογικών, ασφαλιστικών υποχρεώσεων, δανειακών και πιθανών γραμματίων που μπορεί να έχουν οι πληγέντες,
• Ένταξή τους στο πρόγραμμα ανεργίας, ώστε να έχουν ένα βασικό εισόδημα για να ζήσουν τις οικογένειές τους,
• Δημιουργία ειδικών σφαγείων ώστε τα ζώα να σφάζονται και να οδηγούνται στην κατανάλωση και όχι σε τάφρους ενισχύοντας έτσι τον κτηνοτρόφο με εισόδημα,
• Αποζημίωση χαμένου εισοδήματος όπως έγινε στην Ισπανία με 95 ευρώ ανά ζώο ανά έτος.