Σημαντικό ορόσημο για τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης αποτελεί η μεταφορά 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP) από το 2020 που ξεκίνησε η εμπορική του λειτουργία. Ο TAP, ως βασικός άξονας του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, συμβάλλει ουσιαστικά τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια όσο και στη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος της Ευρώπης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εταιρείας διαχείρισης του αγωγού, από τα τέλη του 2020 έως σήμερα έχουν παραδοθεί:
- Περισσότερα από 41,7 δισ. bcm στην Ιταλία,
- Περισσότερα από 4,8 δισ. bcm στην Ελλάδα,
- Περισσότερα από 3,2 δισ. bcm στη Βουλγαρία.
Σχολιάζοντας το επίτευγμα, ο Διευθύνων Σύμβουλος του TAP, Luca Schieppati, τόνισε: «Τα 50 bcm δεν είναι απλώς ένα ορόσημο, αποτελούν ξεκάθαρη απόδειξη του στρατηγικού ρόλου του TAP στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και στην υποστήριξη των κλιματικών της στόχων.
Με την ασφαλή και αξιόπιστη μεταφορά φυσικού αερίου από μια νέα πηγή και μέσω μιας νέας διαδρομής, ο TAP συνέβαλε στη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και στη μείωση της εξάρτησης από πιο ρυπογόνες μορφές ενέργειας, ενώ παράλληλα προχωρά στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τη λειτουργία του.
Κοιτάζοντας προς το μέλλον, είμαστε έτοιμοι να συνεισφέρουμε ακόμη περισσότερο στην επίτευξη αυτών των στόχων. Η πρώτη φάση επέκτασης της δυναμικότητας του TAP, που θα οδηγήσει στην προσθήκη 1,2 bcm επιπρόσθετης μακροπρόθεσμης δυναμικότητας ετησίως από τις αρχές του 2026, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και θα μας επιτρέψει να συμβάλλουμε ακόμα περισσότερο. Αυτό το στάδιο μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω επεκτάσεις δυναμικότητας του αγωγού μέσω των Market Tests, ανάλογα με τη ζήτηση και την εξέλιξη του ενεργειακού τοπίου της Ευρώπης».
Η Marija Savova, Εμπορική Διευθύντρια του TAP, σημείωσε ότι «ο TAP παρέχει αδιάλειπτη ροή φυσικού αερίου για περισσότερα από τεσσερισήμισι χρόνια, προσφέροντας αξιόπιστες υπηρεσίες στους πελάτες μας - τους shippers.
Από τις αρχές του 2022, ανταποκρινόμενοι στις αυξημένες ανάγκες φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ο TAP αξιοποίησε τις λειτουργικές δυνατότητες του αγωγού και ανέπτυξε εμπορικά προϊόντα που μας επέτρεψαν να μεταφέρουμε ποσότητες πέραν της ονομαστικής δυναμικότητάς του. Αυτό ενίσχυσε την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και ανέδειξε τον ρόλο των χωρών διέλευσης του TAP ως περιφερειακών ενεργειακών κόμβων.
Καθώς το Market Test του 2023 πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του και αυτό του 2025 έχει μόλις ξεκινήσει, είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στη ζήτηση της αγοράς μέσω περαιτέρω επεκτάσεων δυναμικότητας».
Ο αγωγός TAP, συνολικού μήκους περίπου 877 χιλιομέτρων, μεταφέρει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz II της Κασπίας Θάλασσας προς την Ευρώπη. Ο TAP διασυνδέεται με τον Trans Anatolian Pipeline (TANAP) στους Κήπους στα ελληνοτουρκικά σύνορα και διασχίζει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα πριν καταλήξει στη νότια Ιταλία.
Επίσης, συνδέεται με τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), ο οποίος τέθηκε σε εμπορική λειτουργία το 2022, ενισχύοντας περαιτέρω τις δυνατότητες μεταφοράς αερίου προς τη Βουλγαρία.
Τα σημεία εξόδου του TAP στην Ελλάδα και στην Αλβανία, καθώς και η προσγειάλωσή του στην Ιταλία, ενισχύουν τους όρους για τη σταθερή και ποικιλόμορφη μεταφορά φυσικού αερίου στις αγορές της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.
Στο μετοχικό κεφάλαιο του TAP συμμετέχουν ισότιμα οι εταιρείες: bp, SOCAR, Snam, Fluxys και Enagás, με ποσοστό 20% η καθεμία, διασφαλίζοντας τη σταθερότητα και την ευρωπαϊκή διασύνδεση του έργου.