Γιατί δεν τρομάζει τους επενδυτές το νέο πακέτο παροχών Μητσοτάκη

Η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζει ένα νέο πακέτο μέτρων στήριξης, με στόχο τη μεσαία τάξη, αξιοποιώντας τον πρόσφατο δημοσιονομικό «χώρο» που δημιουργήθηκε από τα αυξημένα κρατικά έσοδα. Ωστόσο το νέο πακέτο παροχών δεν δείχνει να προβληματίζει τους επενδυτές που βλέπουν την εικόνα της Ελλάδας να έχει αλλάξει.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, το πακέτο που μπορεί να ξεπεράσει τα 1,5 δισ. ευρώ, θα περιλαμβάνει φορολογικές ελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, ενισχύσεις προς τις οικογένειες, επιπλέον στήριξη για συνταξιούχους καθώς και αυξήσεις για προσωπικό των σωμάτων ασφαλείας. Αν συνεχιστεί η καλή πορεία των δημόσιων οικονομικών, η κυβέρνηση εξετάζει την πιθανότητα νέων παροχών τον Απρίλιο.

Επισημαίνει πως τέτοιου είδους παροχές κάποτε θα προκαλούσαν συναγερμό στους επενδυτές, σε μια χώρα της οποίας τα υπέρογκα δημόσια οικονομικά παραλίγο να την αναγκάσουν σε έξοδο από το ευρώ το 2015 και άφησαν πίσω μια κληρονομιά οικονομικής καταστροφής.

Ωστόσο, η καταστολή της φοροδιαφυγής, που έχει οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης από το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, έδωσε στον Κ. Μητσοτάκη τον δημοσιονομικό χώρο που θα ζήλευαν άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες – παρά το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος παραμένει πάνω από το 140% του ΑΕΠ, το υψηλότερο στην περιοχή.

Το αποτέλεσμα μέχρι στιγμής ήταν ένα απρόσμενο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό του 2024, που διαψεύδει τις προβλέψεις για έλλειμμα, ενώ αντίστοιχες θετικές εξελίξεις αναμένονται και για φέτος. Η αντίθεση με χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που βρίσκονται υπό αυστηρή παρακολούθηση των αγορών καθώς πασχίζουν να περιορίσουν τα τεράστια ελλείμματά τους, είναι εντυπωσιακή.

Η αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης αλλάζει την εικόνα

Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια χώρα που μέχρι πριν λίγα χρόνια βρισκόταν στο χείλος της εξόδου από το ευρώ, με τεράστια ελλείμματα και δημόσιο χρέος. Σήμερα όμως, η εικόνα είναι διαφορετική: χάρη σε μια πολυδιάστατη στρατηγική κατά της φοροδιαφυγής –ψηφιοποίηση συναλλαγών, αυτοματοποίηση διαδικασιών και χρήση τεχνολογίας αιχμής– η φορολογική συμμόρφωση έχει αυξηθεί θεαματικά.

«Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή αποδίδουν καρπούς και αξίζουν αναγνώρισης», δήλωσε ο Joong Shik Kang, επικεφαλής αποστολής για την Ελλάδα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο είχε κεντρικό ρόλο στην παρακολούθηση της χώρας κατά την περίοδο της κρίσης. «Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά αξιοσημείωτα».

Η μη συμμόρφωση ήταν στο παρελθόν το διαχρονικό πρόβλημα που υπονόμευε τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας, με την «παραοικονομία» να αντιστοιχεί στο 27% του ΑΕΠ όταν ξεκίνησε η κρίση το 2009, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει αναπτύξει ένα δίκτυο ελέγχων με ψηφιακά εργαλεία, όπως drones και συστήματα παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο. Ενδεικτικό είναι το περιστατικό του Αυγούστου στη Σαντορίνη, όπου ελεγκτές έλεγξαν αποδείξεις από 23 κρουαζιερόπλοια και εντόπισαν παραβάσεις στα 10. Παρόμοιες επιχειρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε πολλούς δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Η αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων έχει οδηγήσει σε δημοσιονομικά πλεονάσματα το 2024 και το 2025, κόντρα στις αρχικές προβλέψεις για ελλείμματα. Ο επικεφαλής αποστολής του ΔΝΤ για την Ελλάδα, Joong Shik Kang, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα «πραγματικά αξιοσημείωτα», επισημαίνοντας ότι η χώρα αποτελεί πλέον υπόδειγμα για την αντιμετώπιση της παραοικονομίας.

Παρά το γεγονός ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος παραμένει υψηλό, πάνω από το 140% του ΑΕΠ, η κυβέρνηση έχει καταφέρει να κερδίσει χώρο για πολιτικές που στοχεύουν στην κοινωνική στήριξη, σε μια συγκυρία όπου άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξημένη πίεση από τις αγορές.