Παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων ετών, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται χαμηλά στην ευρωπαϊκή κατάταξη υιοθέτησης οπτικών ινών. Με την κάλυψη να αυξάνεται αλλά τη διείσδυση να υπολείπεται του μέσου όρου της ΕΕ, η χώρα καλείται να ξεπεράσει εμπόδια όπως το υψηλό κόστος, οι σύνθετες διαδικασίες και οι υποδομές, ώστε να πλησιάσει τα ευρωπαϊκά πρότυπα μέσα στην επόμενη πενταετία.
Σύμφωνα με στοιχεία της Point Topic, η ανάπτυξη των δικτύων οπτικών ινών στην Ευρώπη καταγράφει τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακούς ρυθμούς, με χώρες όπως η Ισλανδία, η Ισπανία και η Γαλλία να αγγίζουν ποσοστά υιοθέτησης που ξεπερνούν το 90%. Στον αντίποδα, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται χαμηλά, με την υιοθέτηση να κινείται μόλις στο 26,3% στο τέλος του 2024, παρά τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε σε νέες συνδέσεις.
Όπως επισημαίνει η μελέτη, στην Ελλάδα, η ανάπτυξη υποδομών FTTP είναι πιο αργή, μεταξύ άλλων και λόγω ιδιαιτεροτήτων όπως η ύπαρξη πολλών αρχαιολογικών χώρων που δυσχεραίνουν τις εκσκαφές, αλλά και των τιμών που παραμένουν υψηλές σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Παρ’ όλα αυτά, η ζήτηση εμφανίζει μεγάλη δυναμική, αφού αυξάνεται από πολύ χαμηλή βάση. Το 2024 οι νέες συνδέσεις αυξήθηκαν κατά σχεδόν 60%, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχει ισχυρή διάθεση μετάβασης, αρκεί να υπάρξει αντίστοιχη κάλυψη.
Μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2025 οι διαθέσιμες γραμμές FTTH στη χώρα εκτιμάται πως φτάνουν τα 2,7 εκατομμύρια, καλύπτοντας το 56% των σταθερών συνδέσεων, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 69,24%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, η Ελλάδα είχε κλείσει το 2024 με ποσοστό διείσδυσης 46,06%, όμως με ρυθμό ανάπτυξης σχεδόν 20%, έναν από τους υψηλότερους στην ΕΕ.
Παρά την πρόοδο στις υποδομές, οι ενεργοί συνδρομητές ήταν περίπου 830.000, ποσοστό που αντιστοιχεί μόλις στο 17% των σταθερών συνδέσεων και στο 31% της διαθέσιμης κάλυψης, γεγονός που καταδεικνύει μεγάλα περιθώρια περαιτέρω υιοθέτησης.
Η Ευρώπη κινείται με ταχύτητα προς την πλήρη υιοθέτηση οπτικών ινών, αλλά οι ρυθμοί διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Η Ελλάδα παραμένει χαμηλά, αλλά η ζήτηση μεγαλώνει και οι υποδομές επεκτείνονται. Αν η μείωση τιμών και η απλοποίηση διαδικασιών συνοδευτούν από επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και πακέτα υπηρεσιών με προστιθέμενη αξία, η χώρα έχει τη δυνατότητα να καλύψει το κενό και να πλησιάσει τα ευρωπαϊκά πρότυπα μέσα στην επόμενη πενταετία.
Τεράστιο το χάσμα με την Ευρώπη για την Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η υιοθέτηση FTTP βρίσκεται στο 26,3%, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη, με τη χώρα μας να παρουσιάζει ωστόσο εντυπωσιακή αύξηση συνδρομητών το 2024 (+59,2%), δείχνοντας ότι η ζήτηση είναι ισχυρή, αν και προέρχεται από χαμηλή βάση.
Η μεγαλύτερη πρόκληση εντοπίζεται στην ανάπτυξη υποδομών: η γεωγραφία της χώρας, οι πολλές νησιωτικές περιοχές και η ανάγκη προστασίας αρχαιολογικών χώρων καθιστούν το έργο πιο σύνθετο και δαπανηρό.
Παράλληλα, εξακολουθεί να υπάρχει «ψηφιακή αδράνεια» σε μέρος των καταναλωτών που θεωρούν ότι το VDSL ή ακόμη και οι καλωδιακές συνδέσεις είναι επαρκείς για τις ανάγκες τους. Αυτό συνδυάζεται με τις τιμές, που, παρά τη σταδιακή αποκλιμάκωση, παραμένουν υψηλότερες από τις παραδοσιακές ευρυζωνικές λύσεις, αποθαρρύνοντας αρκετά νοικοκυριά από την άμεση μετάβαση.
Πάντως η εικόνα δείχνει να αλλάζει σύμφωνα με την Point Topic καθώς οι μεγάλες επενδύσεις των παρόχων, σε συνδυασμό με την πίεση της ΕΕ για την gigabit κοινωνία έως το 2030, αναμένεται να αυξήσουν ραγδαία την κάλυψη τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα φαίνεται να έχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης, καθώς τα διαθέσιμα δίκτυα είναι πολλά περισσότερα από τους σημερινούς συνδρομητές. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να γνωρίσει μεγάλη άνοδο υιοθέτησης σε σύντομο χρονικό διάστημα, εφόσον οι τιμές πέσουν και οι διαδικασίες σύνδεσης απλοποιηθούν.
Την ίδια στιγμή, το μέσο ποσοστό υιοθέτησης οπτικών ινών στις 30 ευρωπαϊκές χώρες ανήλθε στο 60,1%, έχοντας καταγράψει μικρή άνοδο από το 57,8% ένα χρόνο πριν. Στην κορυφή βρίσκεται η Ισλανδία με 97,7% και ακολουθούν η Ισπανία (92,8%), η Γαλλία (91,9%) και η Πορτογαλία. Όπως αναφέρεται, οι χώρες αυτές ξεκίνησαν νωρίς τις επενδύσεις σε FTTP και υιοθέτησαν πολιτικές που ενίσχυσαν τον ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα σήμερα να καταγράφουν σχεδόν καθολική διείσδυση.
Η Ισπανία αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που αντικατροπτίζει την δυναμική της αγοράς καθώς το 2024 η υιοθέτηση αυξήθηκε από 84,4% σε 92,8%, με τις συνδέσεις FTTP να καταλαμβάνουν σχεδόν το σύνολο των ευρυζωνικών υπηρεσιών.
Το DSL περιορίστηκε στο 0,5% και ο χαλκός στο 7%. Στον αντίποδα, η Φινλανδία παρουσίασε πτώση από 72,4% σε 68,6%, καθώς η ανάπτυξη δικτύων ξεπέρασε την αύξηση των συνδρομητών.
Χώρες όπως η Μάλτα, το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση σε νέους συνδρομητές (41,5%, 40,5% και 38,4% αντίστοιχα), καθώς ξεκίνησαν αργότερα τις επενδύσεις και βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της μαζικής ανάπτυξης.
Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως οι Βαλτικές, η Ρουμανία και η Σλοβακία, η στρατηγική επιλογή ήταν να επενδύσουν εξαρχής σε πλήρη ανάπτυξη οπτικών ινών, αντί να βασιστούν στο VDSL. Έτσι, παρότι σε πολλές περιπτώσεις υπήρχαν ήδη υποδομές χαλκού ή καλωδίου, οι χώρες αυτές κατάφεραν να εξασφαλίσουν υψηλή υιοθέτηση FTTP, σε ορισμένες περιπτώσεις άνω του 70%.
Αντίθετα, σε μεγάλες αγορές όπως η Γερμανία, η Ιταλία, το Βέλγιο, η Αυστρία, ή ακόμα και μικρότερες αγορές Κροατία και η Ελλάδα, οι πάροχοι για πολλά χρόνια προτίμησαν να επενδύσουν σε λύσεις τύπου VDSL. Το αποτέλεσμα ήταν η υστέρηση στην υιοθέτηση FTTP, αφού οι μικρότεροι πάροχοι ανέλαβαν το βάρος της ανάπτυξης υποδομών και η μαζική κάλυψη ξεκίνησε μόλις τα τελευταία χρόνια.
Ισχυρά έσοδα για τους παρόχους αλλά και προκλήσεις
Η υιοθέτηση FTTP αποτελεί κλειδί για τα έσοδα των παρόχων. Το παράδειγμα Γαλλίας – Γερμανίας είναι ενδεικτικό: το 2024 οι γαλλικές εταιρείες παρήγαγαν έσοδα σχεδόν 1,3 δισ. δολάρια (PPP), επταπλάσια σε σχέση με τα 179 εκατ. της Γερμανίας.
Ωστόσο, η Γερμανία έχει πολύ μεγαλύτερο περιθώριο (headroom), καθώς διαθέτει πολλές περισσότερες γραμμές έτοιμες προς χρήση, με το δυνητικό έσοδο να φτάνει τα 396 εκατ. δολάρια (PPP).
Στη Νορβηγία, τα πακέτα περιλαμβάνουν ταχύτητες έως 10Gbps, με αποτέλεσμα το μέσο έσοδο ανά χρήστη να φτάνει τα 110 δολάρια (PPP), το υψηλότερο στην Ευρώπη. Στη Ρουμανία, το αντίστοιχο ARPU είναι μόλις 24,48 δολάρια (PPP), δείχνοντας πόσο επηρεάζει η αγοραστική δύναμη αλλά και η στρατηγική τιμολόγησης.
Ωστόσο η υιοθέτηση οπτικών ινών δεν καθορίζεται μόνο από την κάλυψη. Οι βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες είναι:
- Η συνήθεια: οι καταναλωτές διστάζουν να αλλάξουν όταν θεωρούν ότι η υφιστάμενη υπηρεσία είναι «αρκετή».
- Η αντιληπτή αξία: πολλοί θεωρούν ότι VDSL ή καλώδιο με Docsis 3.1 καλύπτουν τις ανάγκες τους.
- Η διαδικασία εγκατάστασης: η αναβάθμιση σε FTTP απαιτεί τεχνική εργασία στο σπίτι, συχνά και εκσκαφές, κάτι που λειτουργεί αποτρεπτικά.
- Το κόστος: σε αρκετές αγορές, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, τα πακέτα FTTP παραμένουν ακριβότερα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
