Εκ νέου προς την πυρηνική ενέργεια στρέφουν το βλέμμα εταιρείες, κυβερνήσεις και επενδυτές, στον απόηχο της εκρηκτικής ανόδου της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία πλέον ξεπερνά την παγκόσμια προσφορά, αλλά και της ανάγκης απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Με επενδυτικές προοπτικές που αγγίζουν τα 2,2 τρισ. δολάρια, οι ειδικοί κάνουν λόγο για ιστορικό momentum, το οποίο μεταφράζεται σε μοναδική ευκαιρία και για τη χώρα μας.
Στα 2,2 τρισ. δολάρια οι πιθανές επενδύσεις
Σύμφωνα με έρευνα της Morgan Stanley, η νέα παγκόσμια πυρηνική ισχύς αναμένεται να φθάσει τα 586 γιγαβάτ έως το 2050 – μια αύξηση 53% σε σχέση με την περσινή εκτίμηση.
Παράλληλα, οι πιθανές επενδύσεις στην αλυσίδα αξίας της πυρηνικής ενέργειας εκτοξεύονται στα 2,2 τρισ. δολάρια, από 1,5 τρισ. δολάρια που προβλεπόταν αρχικά. Η δυναμική αυτή αναμένεται να ωφελήσει πολλούς κλάδους, από την εξόρυξη ουρανίου έως την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας και τον εξοπλισμό.
«Η πυρηνική αναγέννηση είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται – με 22 χώρες να δεσμεύονται για τριπλασιασμό της πυρηνικής ισχύος έως το 2050 στη σύνοδο COP28, την παράταση ζωής μονάδων στην Ευρώπη, το φιλόδοξο πρόγραμμα της Κίνας και την Ιαπωνία να επανεκκινεί αντιδραστήρες», δηλώνει ο Tim Chan, επικεφαλής Έρευνας Βιωσιμότητας Ασίας της Morgan Stanley.
«Η διπλή ανάγκη για απανθρακοποίηση και ενεργειακή ασφάλεια καθιστά την πυρηνική αναγέννηση ένα πραγματικά παγκόσμιο επενδυτικό αφήγημα».
Σύμφωνα με την ανάλυση της Morgan Stanley, παρότι το φυσικό αέριο καλύπτει προς το παρόν το μεγαλύτερο μέρος της ενεργειακής ζήτησης των κέντρων δεδομένων, οι τεχνολογικοί κολοσσοί δείχνουν διατεθειμένοι να πληρώσουν ακριβότερα για να στραφούν σταδιακά στην πυρηνική ενέργεια.
«Το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να αποτελεί τη βασική βραχυπρόθεσμη λύση για την τροφοδοσία των data centers λόγω ταχύτητας, αξιοπιστίας και ευελιξίας», εξηγεί ο Stephen Byrd, επικεφαλής Παγκόσμιας Έρευνας Βιωσιμότητας της Morgan Stanley. «Ωστόσο, η πυρηνική ενέργεια θα αναδειχθεί σε μια πιο μακροπρόθεσμη καθαρή εναλλακτική, συμπληρωματική του αερίου».
Ιστορικό momentum για την Ελλάδα
O Διονύσης Χιώνης, συνιδρυτής της Athlos Energy - της πρώτης ιδιωτικής πρωτοβουλίας για την ανάπτυξη πυρηνικού προγράμματος στην Ελλάδα- σχολιάζοντας στο BD τις προοπτικές για την Ελλάδα, ανέφερε: «Αναμφίβολα το επενδυτικό τοπίο στη πυρηνική βιομηχανία αλλάζει ριζικά. Η ένταξη της πυρηνικής ενέργειας στην ευρωπαϊκή ταξινομία, οι αποφάσεις της Παγκόσμιας και της Ασιατικής Τράπεζας να ξεκλειδώσουν τις χρηματοδοτήσεις για κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων και η πρόταση της Κομισιόν για ευρωπαϊκά κονδύλια στη συγκεκριμένη τεχνολογία εντός του διαστήματος 2028-2034 δημιουργούν ιστορικό momentum.
Για την Ελλάδα αυτό μεταφράζεται σε μοναδική ευκαιρία. Να αξιοποιήσει τη διεθνή δυναμική, να μειώσει το χρηματοοικονομικό ρίσκο των επιχειρήσεων και να εντάξει την πυρηνική τεχνολογία με τις πολλαπλές εφαρμογές της στον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό. Το πρώτο βήμα, όμως, ανήκει στην ελληνική κυβέρνηση, ώστε η χώρα να μην μείνει εκτός αυτής της νέας εποχής».
Υπενθυμίζουμε ότι όσον αφορά στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε ένα σαφές άνοιγμα στον ευρωπαϊκό διάλογο για την πυρηνική ενέργεια, μιλώντας τον προηγούμενο μήνα στο συνέδριο «Energy Transition Summit: East Med & Southeast Europe».
«Η Ελλάδα μπορεί να γίνει χώρα με πυρηνική ενέργεια», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πως δεν πρόκειται για άμεση επιλογή, αλλά για αναγκαία στρατηγική προετοιμασία. Όπως είπε, η συζήτηση για τις επενδύσεις στην πυρηνική τεχνολογία και στους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMRs) έχει ήδη ξεκινήσει στην Ευρώπη και η χώρα μας δεν μπορεί να απουσιάζει.
Καλύτερη χρηματοδότηση
Οι επενδυτές εμφανίζονται πλέον πιο ανοιχτοί προς την πυρηνική ενέργεια, ακόμη και όσον αφορά στις πολιτικές αποκλεισμού. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Βιώσιμων Επενδύσεων της Morgan Stanley, τον Δεκέμβριο του 2024 μόλις το 2,3% των διαχειριζόμενων κεφαλαίων εφάρμοζε πολιτική αποκλεισμού επενδύσεων στην πυρηνική ενέργεια – χαμηλότερο ποσοστό από εκείνο που ισχύει για το αλκοόλ (2,9%), την αμυντική βιομηχανία (4,7%) ή τα τυχερά παιχνίδια (5,1%).
Αναπτυξιακές τράπεζες, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, εγκαταλείπουν πλέον τους μακρόχρονους περιορισμούς τους στη χρηματοδότηση πυρηνικών έργων.
Παράλληλα, οι αγορές ομολόγων δείχνουν ευνοϊκότερες στάσεις μέσω «πράσινων» χρηματοδοτικών εργαλείων.
Το 2024 η ΕΕ, η Κίνα και η Ιαπωνία ενέταξαν την πυρηνική ενέργεια στις πολιτικές χρηματοδότησης, ανοίγοντας τον δρόμο για δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια για νέα έργα, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Η Κίνα ετοιμάζεται για το μεγάλο μπαμ
Η παγκόσμια πυρηνική ισχύς έφθανε τα 398 GW τον Ιούλιο του 2025, σύμφωνα με την Παγκόσμια Ένωση Πυρηνικής Ενέργειας. Η ισχύς αυτή θα μπορούσε να υπερδιπλασιαστεί στα 860 GW έως το 2050, με αιχμή την Ασία.
Η Κίνα έχει σήμερα τα περισσότερα πυρηνικά έργα σε φάση κατασκευής, σχεδιασμού ή προγραμματισμού. Η στρατηγική της για τροφοδότηση των data centers αποκλειστικά με πράσινη ενέργεια αναμένεται να την αναδείξει σε παγκόσμιο ηγέτη έως το 2030.
Στις ΗΠΑ, που παραμένουν ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας, δεν έχει υλοποιηθεί κανένα νέο μεγάλης κλίμακας έργο τα τελευταία 15 χρόνια. Ωστόσο, τον Μάιο του 2025 ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικά διατάγματα για τον τετραπλασιασμό της αμερικανικής πυρηνικής ισχύος έως το 2050.
Στην Ευρώπη, η ανάπτυξη εστιάζει κυρίως στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ενώ οι δυτικές χώρες –όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Σουηδία– αναμένουν πιο περιορισμένη επέκταση.
Νέες ευκαιρίες για Κορέα και Ιαπωνία
Παρά το γεγονός ότι η Κίνα και η Ρωσία ανήκουν στους μεγαλύτερους παραγωγούς πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι εμπορικοί περιορισμοί ενδέχεται να περιορίσουν το μερίδιό τους στην αγορά. Η Ευρώπη επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό ουράνιο, ενώ το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει ήδη εγκρίνει σχετική απαγόρευση.
Αυτό δημιουργεί ευκαιρίες για τη Νότια Κορέα, της οποίας οι βιομηχανίες έχουν αποδεδειγμένο ιστορικό στις εξαγωγές πυρηνικού εξοπλισμού. Στο «αισιόδοξο σενάριο» της Morgan Stanley, η Κορέα θα μπορούσε να αποσπάσει έως και το 39% της παγκόσμιας αγοράς.
Η Ιαπωνία, από την πλευρά της, παρουσίασε φέτος νέο στρατηγικό ενεργειακό σχέδιο που ενθαρρύνει την ενεργότερη αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας. Αν και προς το παρόν επικεντρώνεται στην επανεκκίνηση εγχώριων μονάδων και στις εξαγωγές επιμέρους εξαρτημάτων, διαθέτει την κλίμακα που θα μπορούσε στο μέλλον να στηρίξει εξαγωγές ολοκληρωμένων μονάδων.
Σημαντική πρόκληση η έλλειψη ουρανίου
Η αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας συναντά έναν σοβαρό «πονοκέφαλο», αυτή της έλλειψης ουρανίου.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, που επικαλείται τη νέα έκθεση της World Nuclear Association (WNA), η παγκόσμια ζήτηση ουρανίου για πυρηνικούς αντιδραστήρες αναμένεται να αυξηθεί κατά ένα τρίτο, φτάνοντας τους 86.000 τόνους έως το 2030 και τους 150.000 τόνους έως το 2040.
Ωστόσο, η παραγωγή από τα υφιστάμενα ορυχεία προβλέπεται να μειωθεί στο μισό την ίδια περίοδο, καθώς πολλά κοιτάσματα εξαντλούνται. Το αποτέλεσμα είναι ένα επικίνδυνο «κενό» στην αλυσίδα τροφοδοσίας που μπορεί να φρενάρει τη δυναμική της πυρηνικής ενέργειας.
Η WNA καλεί τη βιομηχανία να προχωρήσει σε νέες επενδύσεις, τόσο για την αναζήτηση κοιτασμάτων όσο και για την αξιοποίηση ανενεργών ορυχείων, προκειμένου να αποφευχθεί η επερχόμενη κρίση. Όπως τονίζεται, θα χρειαστούν καινοτόμες τεχνικές εξόρυξης, πιο αποτελεσματικές αδειοδοτήσεις και έγκαιρη χρηματοδότηση.
Η πρόκληση δεν περιορίζεται μόνο στην εξόρυξη. Για να μετατραπεί το ουράνιο σε καύσιμο αντιδραστήρων, απαιτούνται σύνθετες διαδικασίες μετατροπής και εμπλουτισμού.
Η Ρωσία, που κατέχει δεσπόζουσα θέση στον κλάδο του εμπλουτισμού, παραμένει βασικός παίκτης γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες στη Δύση.
Ωστόσο, η δημιουργία νέων ορυχείων ουρανίου μπορεί να χρειαστεί 10 έως 20 χρόνια από την ανακάλυψη μέχρι την παραγωγή, κάτι που αφήνει ανοιχτό το ερώτημα αν θα προλάβει η βιομηχανία να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση ή η έλλειψη ουρανίου θα σταθεί τροχοπέδη στη «νέα εποχή» της πυρηνικής ενέργειας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
