Χαμηλότερο κατά 15% το πραγματικό εισόδημα των Ελλήνων από το 2009

Παρά την ισχυρή ανάκαμψη της τελευταίας δεκαετίας και την επιτάχυνση των εισοδημάτων μετά το 2019, η Ελλάδα παραμένει η μοναδική χώρα από όσες επλήγησαν από την ευρωπαϊκή κρίση που δεν έχει επιστρέψει ακόμη στα προ κρίσης επίπεδα πραγματικού εισοδήματος, καθώς είναι ακόμα 15% χαμηλότερο.

Τα νέα στοιχεία του ΚΕΦΙΜ στο policy report «Πού βρίσκεται το εισόδημα του ελληνικού νοικοκυριού σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης το 2009», που υπογράφουν οι Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος αποκαλύπτουν ότι, παρότι τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αύξηση εισοδήματος στην Ευρώπη μετά το 2019, το «χάσμα» από το 2009 παραμένει βαθύ, αντανακλώντας τη δραματική μείωση της περιόδου 2010–2013. 

Ειδικότερα, στην 20ετία 2004–2024, Ελλάδα και Ιταλία είναι οι μόνες από τις έξι υπό εξέταση χώρες που δεν έχουν επανέλθει στα επίπεδα πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Το διάστημα αυτό, η ΕΕ-27 έχει καταγράψει αύξηση πραγματικού εισοδήματος 22%, ενώ η Ελλάδα καταγράφει μείωση 5%. 

Είναι χαρακτηριστικό πως το 2024, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένει 15% χαμηλότερο από αυτό του 2009.

Αυξάνεται το εισόδημα σε χρονιά εκλογών

Συγκρίνοντας τα τρέχοντα (2024) επίπεδα του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών με τα έτη αναφοράς 2012, 2015 και 2019, έτη όπου πραγματοποιήθηκαν εθνικές εκλογές τη χώρα, προκύπτουν τα εξής:

• Σε σχέση με το 2012, η Ελλάδα καταγράφει σήμερα σημαντική άνοδο περίπου +22,7%, ενώ η Κύπρος κινείται στο +28,4%, η Ιρλανδία στο +26,6%, η Πορτογαλία στο +25,9%, η Ισπανία στο +17,9% και η Ιταλία στο +7,8%. Η Ελλάδα σημειώνει την τέταρτη καλύτερη επίδοση ανάμεσα στις χώρες της κρίσης, πίσω από Κύπρο, Ιρλανδία και Πορτογαλία, αλλά μπροστά από Ισπανία και Ιταλία.
• Σε σχέση με το 2015, η Ελλάδα σημειώνει από τις πιο ισχυρές ανακάμψεις με +23,5%, με την Κύπρο να προηγείται με +38,6%, την Ιρλανδία στο +24,8%, την Πορτογαλία στο +23,8%, την Ισπανία στο +14,2% και την Ιταλία στο +6,9%. Η Ελλάδα σημειώνει την τέταρτη υψηλότερη επίδοση μετά την Κύπρο, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
• Τέλος, σε σχέση με το 2019, η Ελλάδα καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση εισοδήματος με +14,3%, με την Πορτογαλία να ακολουθεί στο +12,4%, την Κύπρο στο +11,3%, την Ιρλανδία στο +10,3%, την Ισπανία στο +5,8% και την Ιταλία στο +4,3%. Συνεπώς, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες της κρίσης και πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Η μεγάλη άνοδος μετά το 2015 οφείλεται εν μέρει στην πολύ μεγάλη συρρίκνωση των εισοδημάτων κατά την περίοδο 2010–2013, όταν το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών είχε μειωθεί κατά 34%.

Ταχύτητα ανάκαμψης

Η μελέτη αποκαλύπτει τις σημαντικές διαφορές ως προς την ταχύτητα ανάκαμψης των χωρών που επλήγησαν από την κρίση. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το 2009, η εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος για τις χώρες αυτές έχει ως εξής:  

• Ιρλανδία: +21% σε σχέση με το 2009  
• Πορτογαλία: +16%  
• Κύπρος: +14%  
•  Ισπανία: +6,5%  
• Ιταλία: –0,7%  
• Ελλάδα: –15%  

Η σχέση με την παραγωγικότητα  

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας (ΕΣΥΠ) και του ΚΕΠΕ, η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη μελλοντική αύξηση των εισοδημάτων. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του ΚΕΦΙΜ θα εξεταστεί ειδικά η πορεία της παραγωγικότητας της εργασίας σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα. 

«Παρά τη σημαντική ανάκαμψη των τελευταίων ετών και την επιτάχυνση από το 2019 και μετά, η Ελλάδα παραμένει ουσιαστικά η μοναδική χώρα της κρίσης που δεν έχει ακόμη ανακτήσει την τεράστια απώλεια εισοδήματος της δεκαετίας 2010–2013», αναφέρει ο πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας και προσθέτει: «Η σύγκλιση θα απαιτήσει διατηρήσιμη αύξηση της παραγωγικότητας, δυναμική ανάπτυξη και σταθερές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τη δημιουργία πλούτου για όλους τους πολίτες - και σε αυτά τα πεδία η εστίαση της κυβερνητικής πολιτικής πρέπει να είναι σταθερή».