Ψήφο εμπιστοσύνης στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου έδωσε και επίσημα η Κομισιόν, εντάσσοντάς το στις οκτώ «Ενεργειακές Λεωφόρους», που αποκτούν άμεση πολιτική και χρηματοδοτική προτεραιότητα, καθιστώντας σαφές ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να μην επιτρέψει το «πάγωμα» του έργου.
Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια περίοδο όπου Αθήνα και Λευκωσία έχουν ουσιαστικά αναστείλει κάθε πρόοδο, αποφασίζοντας από κοινού την ανάγκη επικαιροποίησης των τεχνικοοικονομικών δεδομένων, ώστε να προσελκύσουν ισχυρούς επενδυτές, αλλά και ενόψει της νέας συνάντησης των Υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες.
Η κρίσιμη συνάντηση της Δευτέρας - Περιορισμένες προσδοκίες
Τη Δευτέρα, ο Επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν, θα υποδεχθεί στις Βρυξέλλες τον νέο υπουργό Ενέργειας της Κύπρου, Μιχάλη Δαμιανό, και τον Έλληνα υπουργό Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου. Στο επίκεντρο των συζητήσεων αναμένεται να βρεθεί και ο GSI, στον απόηχο της απόφασης Ελλάδας και Κύπρου για επικαιροποίηση των οικονομικοτεχνικών παραμέτρων του έργου με στόχο την προσέλκυση νέων, ισχυρών επενδυτών.
Υπενθυμίζεται ότι στις 12 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η δια ζώσης συνάντηση του πρώην Κύπριου Υπουργού Ενέργειας, Γιώργου Παπαναστασίου με τους Παπασταύρου και Γιόργκενσεν, έπειτα από την τηλεδιάσκεψη του Οκτωβρίου, στις οποίες είχαν τεθεί επί τάπητος όλες οι εκκρεμότητες των δύο πλευρών χωρίς, ωστόσο, να αλλάξει κάτι ουσιαστικά.
Πηγές της αγοράς αναφέρουν στο BD ότι η νέα συνάντηση δεν αναμένεται να διαμορφώσει νέα δεδομένα. Ωστόσο, ο Γιόργκενσεν ενδέχεται να ζητήσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την CBA (Cost-Benefit Analysis), καθώς και ενημέρωση για το ποιος θα την εκπονήσει παρότι ο ΑΔΜΗΕ είχε ήδη παρουσιάσει μελέτη κόστους-οφέλους ένα χρόνο πριν, έπειτα από σχετικό αίτημα της Κύπρου.
Πάντως, η Κομισιόν έχει καταστήσει απολύτως σαφές ότι δεν απαιτείται νέα μελέτη για το έργο. Μάλιστα, σε πρόσφατη τοποθέτησή του, ο Γιόργκενσεν απάντησε σε ερώτηση Κύπριου βουλευτή για το ενδεχόμενο εκπόνησης νέας ανάλυσης κόστους-οφέλους, ότι η σχετική διαδικασία έχει ήδη ολοκληρωθεί στο πλαίσιο της ένταξης του έργου στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI).
Υπογράμμισε δε ότι η έγκριση του GSI επιβεβαιώνει υπεροχή οφέλους έναντι κόστους και ότι η άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου αποτελεί ύψιστη ευρωπαϊκή προτεραιότητα.
Σε κάθε περίπτωση, το βασικό πρόβλημα των υποψήφιων επενδυτών δεν είναι η έλλειψη νέας CBA, αλλά το εάν η Κύπρος επιθυμεί πραγματικά να προχωρήσει το έργο και κατά πόσο η Τουρκία θα επιτρέψει τη διενέργεια ερευνών ή αν τελικά αυτές θα γίνουν χωρίς τη συναίνεσή της.
Το «φιλί της ζωής» από την Κομισιόν
Το «πακέτο» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα Δίκτυα (Grids Package), που παρουσιάστηκε την Τετάρτη και αναμένεται να συζητηθεί στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ τη Δευτέρα, «εγκαινιάζει» μία νέα προσέγγιση στις ενεργειακές υποδομές, εισάγοντας μια ευρωπαϊκή προοπτική στον σχεδιασμό τους, επιταχύνοντας παράλληλα τις διαδικασίες αδειοδότησης. Παράλληλα, εξασφαλίζει μια πιο δίκαιη κατανομή του κόστους όσον αφορά τα διασυνοριακά έργα.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι «Ενεργειακές Λεωφόροι» θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια, θα μειώσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, θα επιτρέψουν την ενσωμάτωση περισσότερων ΑΠΕ, θα βοηθήσουν στη μείωση των τιμών ενέργειας και θα στηρίξουν την απεξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Η ουσία της υπόθεσης, βέβαια, για τη χώρα μας είναι ότι το πακέτο αυτό έχει έντονο το «ελληνικό χρώμα», καθώς τρία από τα οκτώ διασυνοριακά ενεργειακά πρότζεκτ στα οποία δίνει προτεραιότητα η Κομισιόν είναι ελληνικού ενδιαφέροντος.
Πρόκειται για τον Διαβαλκανικό Αγωγό, οι υποδομές του οποίου με αντίστροφη ροή αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου και τέλος την ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ώστε να εξαλειφθούν τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια υψηλών τιμών και ακραίων διακυμάνσεων στη γειτονιά της Ελλάδας.
Για την Ελλάδα, η νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση σημαίνει ταχύτερη υλοποίηση των μεγάλων έργων του ΑΔΜΗΕ, ισχυρότερο πλαίσιο για τις νησιωτικές διασυνδέσεις, δυνατότητα αξιοποίησης ευρωπαϊκών πόρων για αναβαθμίσεις υποδομών υψηλής τάσης, μεγαλύτερη ενεργειακή σταθερότητα και καλύτερη απορρόφηση ΑΠΕ.
Ειδικότερα, η ένταξη του GSI στις «Ενεργειακές Λεωφόρους» εξασφαλίζει άμεση ευρωπαϊκή εποπτεία, ενισχυμένη χρηματοδότηση μέσω του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού μηχανισμού Connecting Europe Facility (CEF), παρέμβαση της Κομισιόν σε ενδεχόμενα διοικητικά ή πολιτικά εμπόδια και προτεραιοποίηση σε επίπεδο περιφερειακών ομάδων υψηλού επιπέδου της ΕΕ.
Άλλωστε, η αναβάθμισή του σε Energy Highway το τοποθετεί στην «κόκκινη κατηγορία» προτεραιότητας, μειώνοντας τις πιθανότητες νέων καθυστερήσεων.
Αφήνει ή όχι το καλώδιο η Nexans;
Όσον αφορά στην εταιρεία που κατασκευάζει το καλώδιο, τη γαλλική Nexans, πρόσφατο δημοσίευμα του «Φιλελεύθερου» την ήθελε να ενημερώνει γραπτώς ξένες εταιρείες, που είχαν ενδιαφερθεί για τους σχετικούς διαγωνισμούς, πως οι προσφορές ακυρώνονται, επειδή η διασύνδεση Κύπρου-Κρήτης δεν μπορεί να προχωρήσει όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί.
Ωστόσο, με ανακοίνωσή της η Nexans, ξεκαθάρισε ότι συνεχίζει κανονικά την εκτέλεση του έργου, σύμφωνα με τις συμβατικές της υποχρεώσεις και τα συμφωνημένα ορόσημα, τα οποία όπως σημείωσε σε έργα τέτοιας κλίμακας είναι πιθανό να προσαρμόζονται.
Πάντως, πηγές της αγοράς επισημαίνουν ότι, αν η Nexans είχε πρόθεση να αποσυρθεί, θα το είχε ήδη πράξει.