Δύο κρίσιμες «ρήτρες», που θα καθορίσουν τη δημοσιονομική πολιτική τα επόμενα χρόνια και θα κρίνουν τη τύχη φοροελαφρύνσεων και το εύρος των παρεμβάσεων για την επαναφορά της οικονομίας στην ανάκαμψη, έχει μπροστά του το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Η πρώτη αφορά τους δημοσιονομικούς κανόνες που θα ισχύσουν το 2021 και από τους οποίους εξαρτάται το ύψος των πόρων που θα απελευθερωθούν για μέτρα επούλωσης των πληγών από την πανδημία και την επανεκκίνηση της οικονομίας και η δεύτερη τις δεσμεύσεις και το χρονοδιάγραμμα για τη δημοσιονομική εξυγίανση.
Αν και παραμένει σε εκκρεμότητα η αποσαφήνιση του πλαισίου για τη ρήτρα διαφυγής το επόμενο έτος, τα μηνύματα από την Κομισιόν παραπέμπουν σε συνέχιση της χαλάρωσης. Ωστόσο το ζητούμενο για τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών είναι το πού ακριβώς θα τοποθετηθεί ο πήχης για το αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης καθώς αυτό θα προσδιορίσει:
- το μέγεθος της δημοσιονομικής προσαρμογής για τη διόρθωση των αποκλίσεων στον προϋπολογισμό και την κάλυψη του κόστους του πακέτου της Θεσσαλονίκης,
- τα περιθώρια κινήσεων για αναπτυξιακές παρεμβάσεις και πρόσθετα μέτρα για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε περίπτωση που δεν κοπάσει η επιδημιολογική κρίση,
- τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για μόνιμες μειώσεις φόρων και εισφορών.
Κεντρική επιδίωξη είναι να υπάρξει συμφωνία με τους θεσμούς για μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα το 2021 έναντι 6% του ΑΕΠ που αναμένεται να κλείσει φέτος. Ο στόχος θεωρείται διαχειρίσιμος παρά το γεγονός ότι απαιτείται εξοικονόμηση πόρων πάνω από 10 δισ. ευρώ. Όπως λένε αρμόδιοι παράγοντες, το έλλειμμα θα κατέβει αυτόματα λόγω της συρρίκνωσης των δαπανών από την μη επανάληψη μέτρων με υψηλό κόστος και της αναπλήρωσης απωλειών στα έσοδα από την ανάκαμψη της οικονομίας και την κατάργηση των αναστολών πληρωμών.
Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταικούρα για την ανάγκη ισορροπίας ανάμεσα σε επαρκή μέτρα στήριξης της οικονομίας από την πανδημία φέτος και το 2021 και στη διατήρηση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών σημειώνοντας ότι «πρέπει να βρούμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της βιώσιμης ανάκαμψης και της σωστής δημοσιονομικής πολιτικής».
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ παρά το γεγονός ότι δεν έχει ληφθεί ακόμη απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το 2021, η αίσθησή του είναι ότι όλοι θα συμφωνήσουν για την παράταση του μέτρου της αναστολής και το επόμενο έτος. Και αυτό γιατί η οικονομική παραγωγή θα έχει ακόμη χαμένο έδαφος να καλύψει. «Το βασικό μας σενάριο, το 2021 θα έχει μια καλή εξισορρόπηση της ανάπτυξης, ωστόσο δεν θα φτάσουμε στα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας του 2019 νωρίτερα από το 2022 και πιθανότατα προς τα τέλη του». Σημείωσε ακόμη ότι γίνεται συζήτηση για αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης όταν αυτό τεθεί εκ νέου σε πλήρη ισχύ, διότι έχει γίνει περίπλοκο και στηρίζεται σε μεταβλητές που πρέπει να επανεκτιμηθούν.
Επιστροφή στην πειθαρχία
Μεσοπρόθεσμα το άλλο καυτό θέμα στο δημοσιονομικό μέτωπο είναι πότε και με ποιους όρους θα γίνει η επαναφορά στη δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έχουν διαμηνύσει ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί επ' αόριστον η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και ότι οι χώρες θα πρέπει να προχωρήσουν σε εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών τους.
Με τα σημερινά δεδομένα, το χρονοδιάγραμμα προβλέπει σταδιακή επιστροφή των κανόνων από το 2022 και μάλιστα στο τραπέζι των συζητήσεων έχουν τεθεί συγκεκριμένα ορόσημα και προαπαιτούμενα που θα πρέπει να εκπληρώνουν οι χώρες της Ευρωζώνης προκειμένου να διασφαλισθεί η μετάβαση τους στη δημοσιονομική πειθαρχία. Αν και οι διαβουλεύσεις βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο θεωρείται βέβαιο ότι τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Κομισιόν θα ελέγχουν και θα αξιολογούν σε τακτά χρονικά διαστήματα την πρόοδο στο δημοσιονομικό πεδίο και θα συστήνουν διορθωτικά μέτρα σε περίπτωση που καταγράφεται απόκλιση από τους στόχους και τα χρονοδιαγράμματα.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών χρειάζεται μία ήπια προσαρμογή το 2022, καθώς δεν πρέπει η διαδικασία δημοσιονομικής εξυγίανσης να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική ανάκαμψη. Ο κ. Σταϊκουρας διαχώρισε όμως την δημοσιονομική ευελιξία από τη δημοσιονομική χαλαρότητα. Πάντως, το μήνυμα για επιστροφή στους δημοσιονομικούς κανόνες μετά το 2021 έστειλε ο Κλάους Ρέγκλινγκ, υπογραμμίζοντας ότι για την Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας να τεθεί η οικονομία σε μια πιο υψηλή μακροπρόθεσμα πορεία ανάπτυξης, διατηρώντας παράλληλα μια συνετή δημοσιονομική θέση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
