Εκρηκτικές διαστάσεις προσλαμβάνει το κύμα ανατιμήσεων, με βασικούς τροφοδότες την ενέργεια αλλά και ευρύ φάσμα ειδών διατροφής εντείνοντας τα πλήγματα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και προκαλώντας κλυδωνισμούς στην ανάπτυξη και δημοσιονομικές πιέσεις για νέα αντισταθμιστικά μέτρα.
Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Eurostat, σύμφωνα με τις οποίες ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή εκτινάχθηκε τον Μάιο στο 10,7% έναντι 9,1% τον Απρίλιο προοιωνίζονται νέο πληθωριστικό ρεκόρ με τον εθνικό δείκτη να «σπάζει το φράγμα» του 11% τον προηγούμενο μήνα από 10,2% τον Απρίλιο.
Μάλιστα σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς η ακρίβεια δεν «έχει χτυπήσει ακόμα ταβάνι», καθώς αναμένεται νέος γύρος ανατιμήσεων τον Ιούνιο και τους επόμενους μήνες σε αγαθά και υπηρεσίες που απορροφούν μεγάλο κομμάτι του διαθέσιμο εισοδήματος των νοικοκυριών.
Την ίδια ώρα η πληθωριστική φωτιά που δεν δείχνει σημάδια ύφεσης απειλεί να κάψει το βασικό σενάριο του οικονομικού επιτελείου, όπως αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, για μέσο πληθωρισμό 5,6% το 2022 βάζοντας στο τραπέζι το δυσμενές σενάριο που ανεβάζει την ταχύτητα του δείκτη στο 7,6% με περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Ήδη λόγω της συρρίκνωσης της κατανάλωσης που φέρνει η μείωση της αγοραστικής δύναμης ο πήχης της ανάπτυξης έχει κατέβει φέτος στο 3,1% έναντι αρχικής πρόβλεψης στο προϋπολογισμό για 4,5% ενώ, όπως αναφέρεται στο κείμενο της ελληνικής κυβέρνησης που εστάλη στις Βρυξέλλες, τυχόν μεγαλύτερη άνοδος κατά δύο μονάδες του πληθωρισμού στο 7,6% θα έχει σημαντικό υφεσιακό αντίκτυπο στην οικονομία καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης θα υποχωρήσει στο 2,1% λόγω της επιβράδυνσης κατά 1,3 μονάδες της ιδιωτικής κατανάλωσης, κατά 1,7 μονάδες των εξαγωγών και κατά 2,2 μονάδες των επενδύσεων
Αν και στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι από τον Ιούνιο θα υπάρξει κάποια σταθεροποίηση του πληθωρισμού και αποκλιμάκωση του από τον Ιούλιο, όταν θα τεθούν σε ισχύ οι παρεμβάσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, ωστόσο αρμόδια στελέχη σημειώνουν ότι όπως εξελίσσεται το πληθωριστικό φαινόμενο οι προβλέψεις εμπεριέχουν υψηλό ρίσκο και αβεβαιότητα επισημαίνοντας ότι βρισκόμαστε σε διαρκή επιφυλακή για νέα πυροσβεστικά μέτρα.
Τα νέα μέτρα στήριξης
Το μέγα ζητούμενο είναι αν, πότε και πόσος δημοσιονομικός χώρος θα προκύψει έτσι ώστε να βρεθούν οι πόροι για τυχόν επέκταση και διεύρυνση του πακέτου των παρεμβάσεων για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Την αισιοδοξία του ότι θα βρεθεί και πάλι δημοσιονομικός χώρος λόγω της θετικής πορείας του προϋπολογισμού εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας, αποφεύγοντας να αναφερθεί συγκεκριμένα σε κάποια μελλοντική παρέμβαση. Ωστόσο τόνισε με νόημα ότι «απαιτείται σύνεση και σωφροσύνη, διότι είμαστε μια ιδιαίτερη χώρα που πρέπει να προσέχουμε πολύ τα δημοσιονομικά μας. Θα υπάρχει και εφέτος πρωτογενές έλλειμμα, το δημόσιο χρέος είναι μεν βιώσιμο, αλλά το υψηλότερο στην Ευρώπη, είμαστε ακόμη σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και δεν υπάρχει επενδυτική βαθμίδα».
Το πιο καυτό πρόβλημα είναι η συνεχής αύξηση των τιμών στα υγρά καύσιμα που σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο με τη κυβέρνηση να εξετάζει αντίμετρα τα οποία θα ενεργοποιηθούν από τον Ιούλιο υπό την προϋπόθεση ότι θα απελευθερωθεί δημοσιονομικός χώρος.
Τα εναλλακτικά σενάρια προβλέπουν συνέχιση της επιδότησης βενζίνης από 30 έως 50 ευρώ για όλους και μετά τον Ιούνιο που λήγει το ισχύον πρόγραμμα, παρέμβαση αντίστοιχη με την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης στην αντλία με ποσό άνω των 15 λεπτών ανά λίτρο, διεύρυνση του μεταφορικού ισοδύναμου με το οποίο επιδιώκεται η εξίσωση του κόστους μεταφοράς με μέσα μαζικής μεταφοράς από την ηπειρωτική Ελλάδα σε νησί ή από νησί σε νησί με το κόστος που θα ίσχυε στην ηπειρωτική Ελλάδα για την ίδια απόσταση, στοχευμένη και προσωρινή μείωση του ΦΠΑ ή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης σε συγκεκριμένα μικρά νησιά και με ορίζοντα τριών μηνών.
Πέραν όμως των καυσίμων η ένταση και η εξάπλωση της ακρίβειας στα είδη διατροφής προκαλούν ισχυρούς πονοκεφάλους στο οικονομικό επιτελείο που επανεξετάζει το σενάριο για μειώσεις στους συντελεστές ΦΠΑ σε συγκεκριμένα τρόφιμα και με ημερομηνία λήξης, μέτρο ωστόσο που έχει υψηλό ταμειακό κόστος για το Δημόσιο και με αμφίβολο αντίκτυπο στις τσέπες των καταναλωτών.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πληθωρισμός στην ομάδα των ειδών διατροφής έτρεχε τον Απρίλιο με 10,9% δηλαδή με μεγαλύτερη ταχύτητα από το μέσο πληθωρισμό που ήταν 10,2%, ενώ την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
