Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων για τη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, κυβερνητικό κλιμάκιο με επικεφαλής τον υφυπουργό στον Πρωθυπουργό Θανάση Κοντογεώργη πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας. Η περιοχή, παρά τις σημαντικές δημογραφικές, οικονομικές και γεωγραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει, διαθέτει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία, με κατάλληλες παρεμβάσεις, μπορούν να διαμορφώσουν ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης, σύμφωνα με ανακοίνωση της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Η Ευρυτανία καταγράφει μείωση πληθυσμού κατά 13,2% την τελευταία δεκαετία και έχει τη χαμηλότερη πυκνότητα κατοίκων στη χώρα, με έντονα φαινόμενα γήρανσης και χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Ωστόσο, εμφανίζει ενδείξεις ανάκαμψης, όπως η αύξηση της μισθωτής εργασίας την τελευταία πενταετία και προοπτικές ανάπτυξης σε τομείς όπως ο τουρισμός, η διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και ο πρωτογενής τομέας. Η τοπική οικονομία διαφοροποιείται από τη γενικότερη εικόνα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με έντονη παρουσία της βιομηχανίας, κυριαρχία του κλάδου της δημόσιας διοίκησης και αυξανόμενη συμβολή του εμπορίου, της φιλοξενίας και της βιομηχανίας.
Οι βασικές αναπτυξιακές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρυτανία αφορούν τη συγκράτηση και προσέλκυση νεότερων γενεών, την αναβάθμιση υποδομών σε υγεία, παιδεία και ενέργεια, καθώς και την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της σε τουρισμό, πολιτισμό και φυσικό περιβάλλον. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, την προώθηση της αγροδιατροφής και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Με αξιοποίηση του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της και τη συνεργασία κυβέρνησης, περιφέρειας, δήμων και τοπικών φορέων, η Ευρυτανία μπορεί να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματά της που συνδέονται με την ορεινότητα, δημιουργώντας τις βάσεις για μια νέα εποχή βιώσιμης ανάπτυξης και ευκαιριών για τους κατοίκους.
Το Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης Ευρυτανίας αποτελεί κοινή δέσμευση για τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής, με συνολικό προϋπολογισμό 445 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει υποδομές, πολιτικές με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, ενισχύσεις και δάνεια προς επιχειρήσεις, καθώς και παρεμβάσεις που απαιτούν περαιτέρω ωρίμανση για την υλοποίησή τους.
Στο σημαντικό οδικό έργο που θα συνδέσει τη Λαμία με το Καρπενήσι, ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντική αδειοδότηση για το τμήμα από το τέλος της παράκαμψης Μακρακώμης έως το ανατολικό μέτωπο Σήραγγας Τυμφρηστού, εγκρίθηκαν οι απαλλοτριώσεις και προχωρά η χρηματοδότηση και δημοπράτηση του έργου. Για το τμήμα Σταυρός-Καστρί, υπογράφηκε σύμβαση για την ωρίμαση των μελετών τον Ιανουάριο 2025. Η ολοκλήρωση των δύο τμημάτων θα μειώσει σημαντικά τον χρόνο μετάβασης μεταξύ των δύο πόλεων.
Στον πρωτογενή τομέα, μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης έχουν διατεθεί 17 εκατ. ευρώ σε 1.088 δικαιούχους, ενώ αποζημιώσεις ύψους 333.103 ευρώ έχουν καταβληθεί από τον ΕΛΓΑ. Επίσης, περίπου 3 εκατ. ευρώ διατέθηκαν σε 194 δικαιούχους για βιολογική γεωργία, 1,7 εκατ. ευρώ σε 67 νέους γεωργούς και 1,7 εκατ. ευρώ σε 10 δικαιούχους για τοπικές αναπτυξιακές δράσεις. Επιπλέον, 4,5 εκατ. ευρώ σε 1.315 δικαιούχους ενίσχυσαν τις ορεινές περιοχές, ενώ αναμένονται επιπλέον παρεμβάσεις για τη διατήρηση απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων.
Στον χωροταξικό σχεδιασμό, εκπονείται τοπικό πολεοδομικό σχέδιο στον Δήμο Καρπενησίου, ενώ προχωρά και η μελέτη οριοθέτησης των οικισμών του δήμου Αγράφων.
Για τη διαχείριση των υδάτων και την προστασία των οικοσυστημάτων, βρίσκεται σε εξέλιξη Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και Σχέδιο Διαχείρισης για τις περιοχές Natura 2000 της Ευρυτανίας, ενώ ολοκληρώθηκε η πρώτη Αναθεώρηση Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για το υδατικό διαμέρισμα Δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Στον τομέα της δασικής προστασίας, αναμένονται υπουργικές αποφάσεις για ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης δασών, με έμφαση στη βιώσιμη αξιοποίηση της βιομάζας.
Στις ψηφιακές υποδομές, δρομολογείται η υπογραφή σύμβασης για ευρυζωνικά δίκτυα υπερυψηλής ταχύτητας, ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δήμου Καρπενησίου έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ.
Στον πολιτισμό, διατίθενται 5,8 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για την προστασία και ανάδειξη της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής του Αγίου Λεωνίδη, ενώ προχωρούν μελέτες για τη στερέωση και συντήρηση του Καθολικού της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου-Παναγιάς Δομιανών και άλλων πολιτιστικών έργων.
Για τις σχολικές υποδομές, εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» το 1ο και 2ο Δημοτικό Σχολείο Καρπενησίου, ενώ στο ΕΣΠΑ εντάχθηκαν το 3ο Δημοτικό και το 2ο Γυμνάσιο Καρπενησίου. Επιπλέον, το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος εντάχθηκε στο 4ο επιστημονικό πεδίο των Πανελλαδικών, ενώ αναγνωρίστηκε ο ενιαίος τίτλος σπουδών πενταετούς διάρκειας (Integrated Master).
Στον τουριστικό τομέα, η Ευρυτανία διαθέτει ανεκμετάλλευτες δυνατότητες με 55.700 επισκέπτες σε καταλύματα το 2023. Στο Χιονοδρομικό Κέντρο Καρπενησίου ολοκληρώθηκε η αναβάθμιση των αναβατήρων και προχωρούν οι εργασίες για τις κτηριακές εγκαταστάσεις, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Ιούνιο 2026. Παράλληλα, εξασφαλίστηκαν 9,9 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για αθλητικές και ψυχαγωγικές υποδομές.
Η ΔΥΠΑ υλοποιεί δράσεις κατάρτισης και ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας για την αναβάθμιση δεξιοτήτων ανέργων και εργαζομένων.
Στον τομέα της υγείας, στο ΕΣΠΑ εντάχθηκε το έργο ενεργειακής αναβάθμισης του Γενικού Νοσοκομείου Καρπενησίου, ενώ προγραμματίζονται και άλλες ενισχύσεις με εξοπλισμό. Για την προσέλκυση προσωπικού, παρέχεται μηνιαίο επίδομα παραμονής σε γιατρούς σε προβληματικές περιοχές, ενώ ενισχύεται η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με επέκταση των Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ).
Μέσω του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ενισχύονται οικογένειες και ευάλωτες ομάδες, ενώ εφαρμόζεται πιλοτικά το πρόγραμμα «Προσωπικός Βοηθός για Άτομα με Αναπηρία» με 32 δικαιούχους στην περιοχή.
Ο σχεδιασμός για τις ορεινές περιοχές συνδέεται άμεσα με το Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης Ευρυτανίας. Έως το τέλος του 2025 η κυβέρνηση θα παρουσιάσει τον συνολικό σχεδιασμό για τις ορεινές περιοχές, στηριζόμενη στα Τοπικά Σχέδια Ανάπτυξης και τις εθνικές οριζόντιες πολιτικές.
Μέσω του ΕΣΠΑ 2021-2027 διατίθενται 431 εκατ. ευρώ για Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις, εκ των οποίων τα 400 εκατ. ευρώ αφορούν ορεινές περιοχές. Στόχος είναι η χωρική ανάπτυξη και συνοχή, παρέχοντας κίνητρα στους νέους να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στον τόπο τους. Το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Αγράφων χρηματοδοτείται με 90 εκατ. ευρώ για την αύξηση της προσβασιμότητας, τη βιώσιμη οικονομία, την προστασία φυσικών και πολιτισμικών πόρων και την ενίσχυση της απασχόλησης.
Στον πρωτογενή τομέα, δίνονται αυξημένα κίνητρα για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, με έμφαση στα προγράμματα Leader. Από το 2019 μέχρι σήμερα έχουν διατεθεί περίπου 1,2 δισ. ευρώ για δράσεις στις ορεινές περιοχές. Στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, θεσμοθετήθηκαν τα Απάτητα Βουνά, μεταξύ των οποίων και η ορεινή περιοχή του δήμου Αγράφων, ενώ μέσω του προγράμματος Antinero εκτελούνται έργα προστασίας δασών.
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος προβλέπει ειδικά κίνητρα για επενδύσεις σε ορεινές περιοχές, με αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης και μειωμένα κατώτατα όρια επένδυσης. Από το Ταμείο Ανάκαμψης διατίθενται 67,6 εκατ. ευρώ για τον ορεινό τουρισμό, ενώ πέντε επενδυτικά σχέδια ενισχύουν χιονοδρομικά κέντρα και ορειβατικά καταφύγια, συμπεριλαμβανομένου του Χιονοδρομικού Κέντρου Καρπενησίου. Παράλληλα, δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα για την ανάδειξη των ορεινών περιοχών.
Ενισχύεται η μοριοδότηση για την εντοπιότητα δημοσίων υπαλλήλων στην περιφέρεια και θεσμοθετήθηκε διπλασιασμός προϋπηρεσίας σε δυσπρόσιτες σχολικές μονάδες, καθώς και επιδότηση ενοικίου για εκπαιδευτικούς. Επεκτείνεται επίσης το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής και Κατ' Οίκον Παρακολούθησης σε απομακρυσμένες περιοχές. Για την προσέλκυση ιατρών προβλέπονται οικονομικά κίνητρα.
Με το ν. 5178/2025 θεσπίζεται το Πρόγραμμα Δημογραφικής Ανάπτυξης για την ενίσχυση δήμων μετεγκατάστασης, με οικονομικά κίνητρα για νοικοκυριά που θα μεταφέρουν την κύρια κατοικία τους. Μετά την πιλοτική εφαρμογή, θα εξεταστεί η επέκταση του μέτρου και σε περιοχές όπως η Ευρυτανία.
Νέοι πόροι για την ενίσχυση των ορεινών περιοχών σχεδιάζονται μέσω του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου. Το ταμείο θα χρηματοδοτήσει ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, εκσυγχρονισμό μέσων μαζικής μεταφοράς και πράσινες μετακινήσεις, παρέχοντας άμεση εισοδηματική στήριξη σε ευάλωτα νοικοκυριά με κοινωνικά και γεωγραφικά κριτήρια. Η ενεργοποίησή του αναμένεται τον Ιανουάριο 2026 και θα διαρκέσει έως το 2032.
Στο κυβερνητικό κλιμάκιο που συμμετείχε στην επίσκεψη στο Καρπενήσι παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι υφυπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, καθώς και γενικοί γραμματείς αρμόδιοι για Χωρικό Σχεδιασμό, Υποδομές, Περιφερειακή Ανάπτυξη, Δημόσια Υγεία, Τουριστική Πολιτική και Ανάπτυξη και η Διοικήτρια της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news