Τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας φέρνει η ιστορική συμφωνία μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας και των εθνικών κοινωνικών εταίρων, όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η συμφωνία, αποτέλεσμα επτάμηνης τριμερούς διαβούλευσης, ανοίγει μια νέα εποχή για τον κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στη χώρα.
Πρόκειται για την πρώτη φορά που επιτυγχάνεται τόσο ευρεία τριμερής συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση και όλους τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, με στόχο την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Η συμφωνία αυτή εκφράζει τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη, καθώς εργαζόμενοι, εργοδότες και Πολιτεία δεσμεύονται από κοινού για ένα εργασιακό περιβάλλον με διαφάνεια και εμπιστοσύνη.
Οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αποκτούν πλέον κεντρικό ρόλο, λειτουργώντας ως βασικό εργαλείο για τη διασφάλιση δίκαιων όρων εργασίας, προστασίας και σταθερότητας. Η κοινωνική συμφωνία θέτει τα θεμέλια για μια σύγχρονη, ισορροπημένη αγορά εργασίας που ωφελεί τόσο τους εργαζόμενους όσο και τις επιχειρήσεις.
Η συμφωνία χαρακτηρίζεται ως ιστορική, καθώς αποτελεί πρωτοφανή τομή στη συνεργασία κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων στα εργασιακά ζητήματα. Ενισχύει την προστασία και την ασφάλεια των εργαζομένων, διασφαλίζει σταθερό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις και εισάγει ξεκάθαρους κανόνες στην αγορά εργασίας.
Σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις, η Ατομική Σύμβαση Εργασίας υπογράφεται μεταξύ ενός εργαζομένου και ενός εργοδότη, ενώ η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) υπογράφεται από οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών και ορίζει βασικούς όρους όπως μισθούς, ωράρια και άδειες. Η ατομική σύμβαση μπορεί να βελτιώσει, αλλά όχι να περιορίσει, τους όρους της ΣΣΕ, που λειτουργεί ως "δίχτυ ασφαλείας".
Κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική ΣΣΕ καλύπτει τα μέλη των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων που την υπέγραψαν. Τα οφέλη για τους εργαζόμενους περιλαμβάνουν αυξήσεις μισθών και παροχών, σταθερότητα και προβλεψιμότητα στους όρους εργασίας, καθώς και μείωση της ανασφάλειας. Για τις επιχειρήσεις, η ΣΣΕ προσφέρει σταθερότητα, επενδυτική ασφάλεια και ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού.
Η ανάγκη για αλλαγή στο πλαίσιο των ΣΣΕ προέκυψε από το χαμηλό ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων, κυρίως λόγω μνημονιακών περιορισμών. Η νέα συμφωνία δημιουργεί ευνοϊκότερο θεσμικό πλαίσιο για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, με στόχο την αύξηση των εργαζομένων που καλύπτονται από ΣΣΕ.
Σημαντική καινοτομία αποτελεί η αλλαγή στο καθεστώς επέκτασης των ΣΣΕ. Πλέον, για την επέκταση μιας ΣΣΕ σε όλο τον κλάδο ή επάγγελμα αρκεί να καλύπτει το 40% των εργαζομένων, αντί για το 50% που ίσχυε μέχρι σήμερα. Επιπλέον, όταν η ΣΣΕ συνυπογράφεται από εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, η επέκταση μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς το κριτήριο του ποσοστού κάλυψης. Αυτό θα επιτρέψει την άμεση και ευρεία προστασία περισσότερων εργαζομένων.
Αλλαγές επέρχονται και στα μητρώα των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων, όπου τα απαιτούμενα στοιχεία περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα και οι κυρώσεις για μη εγγραφή γίνονται ηπιότερες.
Μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ και την αυτόματη τρίμηνη παράταση, όλοι οι όροι της παραμένουν σε ισχύ για τους εργαζόμενους έως τη σύναψη νέας ΣΣΕ ή την υπογραφή ατομικής σύμβασης. Έτσι, επανέρχεται η πλήρης μετενέργεια και ενισχύεται η ασφάλεια και σταθερότητα για τους εργαζόμενους.
Η διαδικασία επίλυσης συλλογικών διαφορών επιταχύνεται μέσω της σύστασης τριμελούς Επιτροπής Προελέγχου στον ΟΜΕΔ, η οποία θα εξετάζει τις προϋποθέσεις μονομερούς προσφυγής. Καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας, ενώ διατηρείται το δικαίωμα δικαστικής προσβολής.
Συνολικά, η κοινωνική συμφωνία στοχεύει στην αύξηση των Συλλογικών Συμβάσεων που υπογράφονται και επεκτείνονται, καλύπτοντας όσο το δυνατόν περισσότερους εργαζόμενους, ενώ διασφαλίζει ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επίλυση συλλογικών διαφορών.
Η συμφωνία σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τον κοινωνικό διάλογο στην Ελλάδα, διαμορφώνοντας ένα σύγχρονο, δίκαιο και σταθερό πλαίσιο εργασίας προς όφελος της αγοράς και της κοινωνίας.