Η ελληνική αμυντική βιομηχανία επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι πολιτικές στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης και η αύξηση των αμυντικών δαπανών διαμορφώνουν ένα νέο επιχειρηματικό τοπίο. Μετά από χρόνια αποσπασματικών επιλογών και περιορισμένης εγχώριας προστιθέμενης αξίας, δημιουργούνται πλέον οι προϋποθέσεις για έναν πιο συνεκτικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Η άμυνα αναδεικνύεται όχι μόνο ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας, αλλά και ως δυνητικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και τεχνολογικής αναβάθμισης.
Στο νέο αυτό πλαίσιο, η δημόσια συζήτηση μεταβαίνει από μεμονωμένες πρωτοβουλίες σε έναν συντονισμένο σχεδιασμό με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Πρόσφατες επενδυτικές κινήσεις, δηλώσεις κορυφαίων στελεχών του κλάδου και τοποθετήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας αναδεικνύουν την άμυνα ως τομέα με σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόσφατη συμμετοχή του ομίλου Βαρδινογιάννη και του επιχειρηματία Απόστολου Ταμβακάκη στην EFA Group, μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ύψους 80 εκατ. ευρώ. Η επένδυση αυτή, στην οποία συμμετέχουν και άλλοι θεσμικοί επενδυτές, αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης στις προοπτικές του κλάδου και στη δυνατότητα των ελληνικών εταιρειών να δραστηριοποιηθούν σε αγορές υψηλής τεχνολογικής και γεωπολιτικής σημασίας.
Για τον όμιλο Motor Oil, η συγκεκριμένη επένδυση εντάσσεται σε μια στρατηγική διαφοροποίησης και ενίσχυσης των τεχνολογικών του δυνατοτήτων σε τομείς που σχετίζονται με την ασφάλεια, την καινοτομία και την ψηφιακή μετάβαση. Από την πλευρά της, η EOS Capital Partners του Απόστολου Ταμβακάκη επενδύει σε έναν κλάδο με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα και υψηλές απαιτήσεις σε τεχνογνωσία και ανθρώπινο δυναμικό, αξιοποιώντας τη δυναμική που δημιουργούν οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το αυξημένο επιχειρηματικό ενδιαφέρον συμβαδίζει με τη στρατηγική στροφή της Ελλάδας προς την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η έμφαση στη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή ενισχύουν τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών σε προγράμματα ανάπτυξης και παραγωγής αμυντικών συστημάτων.
Η μεταρρύθμιση του κλάδου και ο ρόλος των συνεργειών
Σημαντική είναι η συμβολή του ιδρυτή της EFA Group, Κρίστιαν Χατζημηνά, ο οποίος χαρακτηρίζει τη σημερινή συγκυρία ως κρίσιμη για το μέλλον της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Όπως έχει επισημάνει, η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου απαιτεί μετάβαση από κατακερματισμένες δράσεις σε ένα συνεκτικό οικοσύστημα συνεργασιών.
Έμφαση δίνεται στην ανάγκη τα ελληνικά αμυντικά προϊόντα να δοκιμάζονται και να αξιοποιούνται πρώτα από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς η εγχώρια επιχειρησιακή αναφορά αποτελεί βασικό κριτήριο αξιοπιστίας στις διεθνείς αγορές.
Ο κ. Χατζημηνάς έχει αναφερθεί και στις διαχρονικές αδυναμίες του κλάδου, όπως ο έντονος εσωτερικός ανταγωνισμός χωρίς στρατηγικό συντονισμό και οι πρακτικές περιορισμένης εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Η υπέρβαση αυτών των αδυναμιών, σύμφωνα με την ανάλυσή του, μπορεί να επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας συμπληρωματικών αλυσίδων αξίας, της συνεργασίας μεταξύ ελληνικών εταιρειών και της ουσιαστικής συμμετοχής της χώρας σε διεθνή προγράμματα.
Ψηφιακή μετάβαση και νέες προοπτικές
Η άμυνα αποτελεί πλέον βασικό άξονα στρατηγικής ανάπτυξης για τη Vodafone Ελλάδας, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Αχιλλέα Κανάρη. Όπως ανέφερε, ο τομέας της άμυνας είναι πεδίο υψηλού ενδιαφέροντος για το 2026, εντασσόμενος στον σχεδιασμό της «επόμενης ημέρας». Ο όμιλος διαθέτει ήδη σημαντική εμπειρία διεθνώς, αν και πρόκειται για νέο αντικείμενο για την ελληνική αγορά.
Η Vodafone αντιμετωπίζει τον συγκεκριμένο τομέα ως αντίβαρο στην αναμενόμενη απώλεια αντικειμένου με την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης. Έμφαση δίνεται τόσο στη συντήρηση υφιστάμενων υποδομών όσο και στις προοπτικές που διαμορφώνονται στον αμυντικό τομέα, με τη θετική στάση της κυβέρνησης ως προς τη χρηματοδότηση σχετικών έργων.
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι τοποθετήσεις του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Δημήτρη Χούπη, ο οποίος έχει τονίσει ότι η αμυντική βιομηχανία πρέπει να στηρίζεται σε πραγματική παραγωγή και όχι σε ρόλους απλής αντιπροσώπευσης. Η σύνδεση της βιομηχανικής βάσης με τις επιχειρησιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων θεωρείται καθοριστική, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, όπως η ψηφιοποίηση, τα δικτυοκεντρικά συστήματα και η τεχνητή νοημοσύνη.
Ο κλάδος ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας
Η σύγκλιση επενδυτικού ενδιαφέροντος, βιομηχανικής στρατηγικής και επιχειρησιακών απαιτήσεων αναδεικνύει τον κλάδο της άμυνας ως δυνητικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, η ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας, η διατήρηση τεχνογνωσίας στη χώρα και η διασύνδεση με άλλους παραγωγικούς τομείς, όπως η μεταποίηση, η ναυπηγική και η ψηφιακή τεχνολογία, αποτελούν βασικούς παράγοντες αυτής της δυναμικής.
Η επόμενη ημέρα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, σύμφωνα με τις τοποθετήσεις των εμπλεκομένων, δεν θα κριθεί αποκλειστικά από το ύψος των εξοπλιστικών δαπανών. Καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει το κατά πόσο αυτές οι δαπάνες θα μετατραπούν σε σταθερή παραγωγική βάση, τεχνολογική εξέλιξη και ανταγωνιστικά προϊόντα με διεθνή παρουσία.
Η εγχώρια αγορά και η εμπιστοσύνη του ελληνικού κράτους προς τις ελληνικές επιχειρήσεις αναδεικνύονται ως κρίσιμοι παράγοντες για την εξαγωγική πορεία του κλάδου και τη συνολική συμβολή του στην ανάπτυξη της οικονομίας.