Οι απάτες στις ηλεκτρονικές πληρωμές «κόπηκαν» στο μισό το 2024 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αποδεικνύοντας πως τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όπως τράπεζες, πάροχοι πληρωμών, acquirers, ΔΙΑΣ, αλλά και οι αυστηρές μέθοδοι προστασίας της ΕΕ, είναι κάτι παραπάνω από αποτελεσματικοί.
Συγκεκριμένα, τα περιστατικά απάτης στις μεταφορές πίστωσης παρουσιάζουν σημαντική μείωση της τάξης του 55%, ενώ η αναλογούσα αξία τους μειώθηκε κατά 51%, σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).
Τα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με μεταφορές πιστώσεων που αναφέρθηκαν το 2024 αριθμούν σε 5.032 και η αξία τους ανέρχεται στα 12 εκατ. ευρώ, έναντι 11.214 περιστατικών απάτης συνολικής αξίας 25 εκατ. ευρώ το 2023.
Οι δείκτες της αναλογίας των περιστατικών και της αξίας τους προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκαν σε 0,00073% και 0,001% αντίστοιχα και αναλογούν σε μία συναλλαγή απάτης ανά 136.000 συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης. Αυτό σημαίνει πως ανά 100.000 ευρώ, το 1 ευρώ αντιστοιχεί σε απάτη.
Παράλληλα, οι άμεσες χρεώσεις συνεχίζουν να αποτελούν το πλέον ασφαλές μέσο πληρωμής, δεδομένου ότι και το 2024 δεν αναφέρθηκαν περιστατικά απάτης από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.
Η έκθεση της ΤτΕ αποδίδει την πρόοδο αυτή τόσο στη συνεχή λήψη μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων απάτης από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, όσο και στην ολοένα και μεγαλύτερη εξοικείωση των πολιτών με τη σωστή χρήση των εν λόγω μέσων πληρωμής, ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα τα ενδεχόμενα περιστατικά απάτης.
Είναι γεγονός πως η πανδημία οδήγησε πολλούς πολίτες να χρησιμοποιούν αναγκαστικά τις ηλεκτρονικές συναλλαγές ως μέσο πληρωμής, χωρίς όμως να έχουν εξοικείωση με τους κινδύνους και τους τρόπους προστασίας των ευαίσθητων δεδομένων τους, δίνοντας την ευκαιρία σε επιτήδειους να «εισβάλλουν» στους λογαριασμούς τους.
Παράλληλα, η εξέλιξη της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης είναι «δίκοπο μαχαίρι», καθώς δεν χρησιμοποιούνται μόνο προς τη βελτίωση των υπηρεσιών πληρωμών, αλλά γίνονται εργαλείο των απατεώνων προκειμένου να βρουν πιο αποτελεσματικούς τρόπους να διαπερνούν τα συστήματα και, κυρίως, να εξαπατούν τους πολίτες, σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς στο BD.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, μεγάλοι παράγοντες στον χώρο των πληρωμών λαμβάνουν διαρκώς νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της απάτης, επενδύοντας σημαντικά ποσά τόσο στην ενίσχυση της προστασίας, αλλά και στην εξάρθρωση απατεώνων.
Η Visa έχει επενδύσει 13 δισ. δολάρια σε τεχνολογία και υποδομές την τελευταία πενταετία, διασφαλίζοντας την ακεραιότητα του οικοσυστήματος πληρωμών και επιταχύνοντας τη μείωση των ποσοστών απάτης.
Όπως αναφέρει στο Business Daily ο Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa στην Ελλάδα, το 2023 χάρη στην εταιρεία απετράπησαν παγκοσμίως απώλειες σχετιζόμενες με απάτες ύψους 40 δισ. δολαρίων.
Η υπηρεσία Visa Advanced Authorization αξιολογεί έως και 400 μοναδικά χαρακτηριστικά κάθε συναλλαγής μέσα σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου, ανιχνεύοντας απειλές σε πραγματικό χρόνο, ενώ η μονάδα λύσεων κινδύνου και ασφάλειας εντοπίζει και διακόπτει απάτες, προκειμένου να προστατεύει τους καταναλωτές και τους πωλητές.
Όσον αφορά συγκεκριμένα στην Ελλάδα, το δεύτερο τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024 σημειώθηκε μείωση 19,6% στην αναλογία απατηλών συναλλαγών προς πωλήσεις, ενώ στο ηλεκτρονικό εμπόριο η αναλογία αυτή μειώθηκε κατά 22%.
Παράλληλα, με την αύξηση του ποσοστού υιοθέτησης του tokenization κατά 9%, η Visa κατάφερε να συμβάλει στην περαιτέρω μείωση της απάτης στη χώρα.
Αντιστοίχως, ανάμεσα στις πρωτοβουλίες της Mastercard για τα επόμενα χρόνια βρίσκεται η επέκταση του tokenization των πληρωμών, ώστε μέσα στην επόμενη διετία οι καταναλωτές να μπορούν να ολοκληρώνουν τις ψηφιακές τους πληρωμές χωρίς να αποθηκεύουν την κάρτα τους στον εκάστοτε έμπορο, αλλά και χωρίς να χρειάζεται διαρκώς να πληκτρολογούν τον 16ψηφιο αριθμό της κάρτας.
Ως αποτέλεσμα, οι ψηφιακές συναλλαγές θα γίνουν ακόμη πιο ασφαλείς, ενώ παράλληλα μειώνεται σημαντικά και ο χρόνος που χρειάζεται για την ολοκλήρωσή τους.
Τέλος, η ΔΙΑΣ, η εταιρεία που αναπτύσσει μεταξύ άλλων τις άμεσες πληρωμές μέσω IRIS, συνεισφέρει με τον δικό της τρόπο στην ενίσχυση των ασφαλών συναλλαγών.
Όπως έχει εξηγήσει στο BD η Σταυρούλα Καμπουρίδου, CEO της ΔΙΑΣ, «οι ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω IRIS είναι γρήγορες και ασφαλείς, αφού καμία ευαίσθητη πληροφορία δεν αποθηκεύεται ή κοινοποιείται, όπως τραπεζικοί λογαριασμοί και κωδικοί. Για κάθε συναλλαγή μέσω IRIS ανοίγει ένα session, γίνεται η μεταφορά χρημάτων και ξανακλείνει, χωρίς να μεταφέρει στοιχεία».
Επιπλέον, για να «χακάρει» κάποιος έναν λογαριασμό IRIS, πρέπει πρώτα να εισβάλει στον τραπεζικό λογαριασμό του χρήστη, κάτι εξαιρετικά δύσκολο καθώς τα τραπεζικά ιδρύματα έχουν αυξήσει σημαντικά τις δικλείδες ασφαλείας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές.
Σημείο-κλειδί η ενημέρωση των καταναλωτών
Ωστόσο, όσο και αν ενισχύουν τα συστήματα ασφαλείας τους οι φορείς, οι περισσότεροι απατεώνες δεν προσπαθούν να χακάρουν τα τραπεζικά συστήματα, όσο να ξεγελάσουν τους κατόχους των λογαριασμών, προκειμένου οι ίδιοι να δώσουν πρόσβαση.
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν πως η πλειονότητα των τεχνικών διενέργειας απάτης στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μεταφοράς πιστώσεων αφορά κατά 57% στη χειραγώγηση του πληρωτή από το δράστη, όπου ο πληρωτής παρέχει καλή τη πίστει τη συγκατάθεσή του στην εκτέλεση εντολής πληρωμής προς λογαριασμό πληρωμών τρίτου, θεωρώντας ότι ανήκει σε νόμιμο δικαιούχο και κατά 43% την έκδοση πλαστής εντολής πληρωμής από το δράστη, αφού αποκτήσει τα ευαίσθητα δεδομένα πληρωμής του πληρωτή ή του δικαιούχου με δόλια μέσα.
Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητη η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση του καταναλωτικού κοινού, ώστε να μπορούν να προστατευτούν από τις απάτες, σχολιάζουν πηγές του τραπεζικού κλάδου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
