Όλο και πιο δύσκολη καθίσταται η θέση των Κούρδων στη Συρία, καθώς η πτώση του καθεστώτος Άσαντ και η κατάληψη της εξουσίας από το Hayat Tahrir al Sham (HTS), δεν τους ευνοεί στο ελάχιστο.
Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Institute for the Study of War (ISW), η HTS έχει ζητήσει ένα ένα ενιαίο συριακό κράτος χωρίς ομοσπονδιακές περιφέρειες, γεγονός που ευθυγραμμίζεται με τον στόχο της Τουρκίας να καταστρέψει τις κουρδικές Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και αποτελεί σιωπηρή πρόθεση της HTS να τις αφοπλίσει.
Κορυφαίος στρατιωτικός διοικητής του HTS κάλεσε για ένα ενιαίο συριακό κράτος, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι SDF δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν ως αυτόνομη οργάνωση και ότι όλες οι κουρδικές κοινότητες θα ήταν υπό τον έλεγχο της Δαμασκού. Το αίτημα αυτό συνάδει με τον ευρύτερο στόχο του HTS στη Συρία, ο οποίος είναι πιθανό να εδραιώσει τον έλεγχό του στο συριακό έδαφος. Ο έλεγχος ολόκληρης της Συρίας σε ένα ενιαίο σύστημα θα απαιτούσε τη διάλυση των SDF, επειδή οι ηγέτες τους φαίνεται να επιθυμούν μια ομοσπονδιακή περιοχή. Οι SDF αντιμετωπίζουν επί του παρόντος μια επίθεση υπό την ηγεσία της Τουρκίας ή με την υποστήριξη της Τουρκίας στο Κομπάνι και σε άλλα εδάφη που ελέγχονται από τους Κούρδους στη βορειοανατολική Συρία.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν ονόμασε την «εξάλειψη» των SDF ως τουρκικό στρατηγικό στόχο στις 13 Δεκεμβρίου. Η αυξημένη συγκέντρωση τουρκικών δυνάμεων στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας, η διάλυση του συνοριακού τείχους Κομπάνι - Τουρκίας και οι αυξημένες επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην ύπαιθρο Μανμπίτζ υποδηλώνουν ότι η Τουρκία προτίθεται να συνεχίσει αυτή την επίθεση για την «εξάλειψη» των SDF το επόμενο διάστημα και ότι η Τουρκία θα μπορούσε να ξεκινήσει αυτή την επίθεση με δικές της δυνάμεις.
Την ίδια ώρα το HTS εμβαθύνει τη συνεργασία με την Τουρκία και τις υποστηριζόμενες από την Τουρκία ομάδες για να εδραιώσει τον έλεγχό στο συριακό έδαφος. Το HTS, αν και δεν είναι «υπόχρεο» στην Τουρκία, λαμβάνει σημαντική υποστήριξη. Η Άγκυρα ήταν σχεδόν βέβαιο ότι γνώριζε και ενέκρινε την επίθεση του HTS που ανέτρεψε τον Άσαντ. Η προσωρινή κυβέρνηση υπό την ηγεσία του HTS έχει εκφράσει δημοσίως την αλληλεγγύη της προς τον κουρδικό λαό από τότε που ανέλαβε την εξουσία, αλλά δεν έχει παράσχει ακόμη συγκεκριμένες διαβεβαιώσεις ή μια πορεία προς οποιοδήποτε είδος αυτόνομης εξουσίας που επιθυμούν οι SDF.
Ο ηγέτης του HTS Άχμαντ αλ Σάρα έχει συναντηθεί και πιθανώς έχει συνάψει συμμαχίες με ένοπλες παρατάξεις που πρόσκεινται στην Τουρκία για να διαπραγματευτεί την απορρόφηση αυτών των παρατάξεων στις ένοπλες υπηρεσίες της νέας συριακής κυβέρνησης. Ο Σάρα έχει συναντηθεί με διάφορες ομάδες που έχουν πολεμήσει στο παρελθόν εναντίον των Κούρδων, συμπεριλαμβανομένων των Ταξιαρχιών Σουλεϊμάν Σαχ, οι οποίες έχουν τιμωρηθεί για τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εναντίον κουρδικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια της υποστηριζόμενης από την Τουρκία επιχείρησης για την κατάληψη του Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία, το 2019.
Ο Σάρα έδειξε επίσης ενδιαφέρον για μια άμεση σχέση με την Τουρκία, λέγοντας σε μια ισλαμιστική τουρκική εφημερίδα στις 18 Δεκεμβρίου ότι η Συρία θα επιδιώξει «στρατηγικές σχέσεις» με την Τουρκία στο μέλλον και συναντήθηκε με τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραήμ Καλίν στις 12 Δεκεμβρίου. Το HTS είναι πιθανότατα πρόθυμο να επισημοποιήσει τη σχέση του με την Τουρκία υπό την ιδιότητά του ως de facto αρχής της Συρίας, επειδή χρειάζεται επίσημες σχέσεις με κράτη με επιρροή σε μια εποχή που εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τον ΟΗΕ.
Ο στρατιωτικός διοικητής του HTS, Μουρχάφ Αμπού Κάσρα (γνωστός και ως Αμπού Χασάν αλ Χαμαουί), δήλωσε ότι οι Κούρδοι είναι «συστατικά του συριακού λαού» και ότι το HTS δεν επιδιώκει να επιτρέψει «ομοσπονδιακές οντότητες» εντός της Συρίας. Η ενσωμάτωση των εδαφών που κατέχουν οι SDF στη νέα συριακή κυβέρνηση θα απαιτούσε από αυτές να αφοπλίσουν και να διαλύσουν τις δυνάμεις ασφαλείας τους. Στοιχεία αυτών των δυνάμεων θα επανεντάσσονταν στον συριακό στρατό μαζί με άλλες παραστρατιωτικές ομάδες, ορισμένες από τις οποίες έχουν εργαστεί για να σκοτώσουν και να εκτοπίσουν τις κουρδικές κοινότητες.
Ο συριακός στρατός, τον οποίο πιθανότατα θα ελέγχει το HTS ή ένας από τους στενούς του συμμάχους του, θα μπορούσε στη συνέχεια να αμβλύνει την επιρροή οποιωνδήποτε εξ ολοκλήρου κουρδικών δυνάμεων στο έδαφος της Συρίας. Οι Κούρδοι ηγέτες των SDF είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αντισταθούν σε ένα τέτοιο βήμα, δεδομένης της προηγούμενης εμπειρίας τους με την κακοποίηση των Κούρδων αμάχων στη βόρεια Συρία από τις ίδιες δυνάμεις που θα ενταχθούν στον συριακό στρατό μαζί με τους πρώην μαχητές των SDF.
Η ηγεσία του HTS στη Δαμασκό δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί επίσημα για το θέμα των περιοχών που κατέχουν οι Κούρδοι στη βόρεια Συρία και δεν είναι σαφές πόση εξουσία έχει ο Κάσρα επί των προθέσεων της κυβέρνησης υπό την ηγεσία του HTS. Ο διοικητής των SDF στρατηγός Μαζλούμ Αμπντί ανέφερε στις 13 Δεκεμβρίου ότι σχεδίαζε να στείλει αντιπροσωπεία στη Δαμασκό για να διαπραγματευτεί την εκπροσώπηση των SDF στη νέα συριακή κυβέρνηση και τις ένοπλες δυνάμεις, αλλά η συνάντηση αυτή δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.
Η εντεινόμενη ευθυγράμμιση του HTS με τα τουρκικά συμφέροντα αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τις SDF, δεδομένης της πιθανής τουρκικής εισβολής στη Συρία για την «εξάλειψη» των SDF. Οι αραβικές κοινότητες συνέχισαν να απομακρύνουν τη στήριξή τους και ζήτησαν το τέλος της κυριαρχίας των SDF στις αραβικές περιοχές της Ράκα και της Χασάκα. Ο Μαζλούμ Αμπντί προσπάθησε να διατηρήσει και να ενοποιήσει την κουρδική βάση, καλώντας τους Κούρδους και τους Άραβες νέους να «ενταχθούν στις τάξεις των SDF». Φέρεται επίσης να έχει καλέσει εφεδρικούς μαχητές των SDF σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις δυνάμεις τους.
Η κατάπαυση του πυρός στη βορειοανατολική Συρία, που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και τον υποστηριζόμενο από την Τουρκία Συριακό Εθνικό Στρατό (SNA), φαίνεται να έχει αποτύχει. Μαχητές του SNA και των SDF έχουν αρχίσει εκ νέου μάχες στην ύπαιθρο Μανμπίτζ, μετά την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός στις 17 Δεκεμβρίου. Οι SDF και ο SNA συμφώνησαν στις 17 Δεκεμβρίου να παρατείνουν την προσωρινή κατάπαυση του πυρός «μέχρι το τέλος της εβδομάδας». Οι Μονάδες Άμυνας του Λαού (YPG), μια συνιστώσα των SDF, κατηγόρησαν τον SNA ότι «παραβιάζει» και «αγνοεί» την εκεχειρία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
