Ενώπιων μιας ακόμα χειρότερης προοπτικής βρίσκεται η ρωσική οικονομία, καθώς η χώρα αναμένεται να κληθεί να αντιμετωπίσει τον εφιάλτη των κόκκινων δανείων και το τραπεζικό της σύστημα να ετοιμάζεται για ισχυρές αναταράξεις.
Η ρωσική οικονομία αντιμετωπίζει μια επιδεινούμενη προοπτική που είναι πιο σοβαρή από ό,τι αναγνωρίζεται δημόσια, με αξιόπιστο κίνδυνο συστημικής τραπεζικής κρίσης μέσα στους επόμενους 12 μήνες,
Σύμφωνα με αξιωματούχους του ρωσικού τραπεζικού τομέα, που επικαλείται το Bloomberg, έχει αυξηθεί η ανησυχία των ρωσικών τραπεζών για το ύψος των κόκκινων δανείων στους ισολογισμούς τους. Ήδη κάποιες τράπεζες έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τον αριθμό των εταιρικών και λιανικών πελατών που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους καθώς παλεύουν με τα υψηλά επιτόκια.
Τραπεζικά στελέχη χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη Ρωσία ως επικίνδυνη και επισήμαναν τον αυξανόμενο κίνδυνο να υπάρξει μια κρίση χρέους που θα μπορούσε να εξαπλωθεί στον χρηματοπιστωτικό τομέα της χώρας τον επόμενο χρόνο αν δεν βελτιωθούν οι συνθήκες.
Οι πιέσεις στο τραπεζικό σύστημα θα μπορούσαν να θέσουν ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να διατηρήσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία που βρίσκεται ήδη στο τέταρτο έτος του, ειδικά αν οι σύμμαχοι της Ουκρανίας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη στοχεύσουν τον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα με αυστηρότερες κυρώσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητά επί του παρόντος νέους περιορισμούς σε περισσότερες ρωσικές τράπεζες.
Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας έχουν επίσης πιέσει τον Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει σκληρές νέες κυρώσεις στη Ρωσία αφού ο Πούτιν απέρριψε τις εκκλήσεις για εκεχειρία ώστε να επιτραπούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες. Μέχρι στιγμής, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποφύγει να λάβει μέτρα.
Ο εφιάλτης των «κόκκινων δανείων»
Τα επίσημα στοιχεία ενδέχεται να αποκρύπτουν το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος χρέους, είπαν κάποιες από τις πηγές. Οι δανειολήπτες αναβάλλουν τις πληρωμές, πράγμα που σημαίνει ότι ενώ τα δημόσια δεδομένα για καθυστερημένες πληρωμές δεν δείχνουν ακόμη σοβαρό πρόβλημα, στην πραγματικότητα πολλά περισσότερα δάνεια δεν εξοφλούνται όπως είχε προγραμματιστεί, σύμφωνα με εσωτερικό σημείωμα μιας μεγάλης τράπεζας που είδε το Bloomberg.
Οι τράπεζες έχουν εκτιμήσει ότι τα «κόκκινα» δάνειά τους ανέρχονται σε τρισεκατομμύρια ρούβλια και λαμβάνουν μέτρα για τη διαχείριση του αυξημένου κινδύνου, γεγονός που οδηγεί σε πρώιμα σημάδια πιστωτικής ασφυξίας, ανέφεραν άτομα που γνωρίζουν τις εσωτερικές εκτιμήσεις. Μια εκτίμηση έδειξε ότι το χαρτοφυλάκιο εταιρικών δανείων των ρωσικών τραπεζών μειώθηκε κατά 1,5 τρισεκατομμύριο ρούβλια (19 δισ. δολάρια) τους πρώτους δύο μήνες του 2025 πριν σταθεροποιηθεί.
Οι ρωσικές τράπεζες κατέγραψαν επίσης ρεκόρ κερδών 3,8 τρισεκατομμυρίων ρουβλίων το 2024, ξεπερνώντας το αποτέλεσμα της προηγούμενης χρονιάς κατά 20%, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.
Υπήρξαν ορισμένες δημόσιες ενδείξεις ανησυχίας για τα επίπεδα των «κόκκινων» δανείων. Έκθεση της κεντρικής τράπεζας τον Μάιο προειδοποίησε για «ευπάθειες του χρηματοπιστωτικού τομέα», συμπεριλαμβανομένων «κινδύνου πιστώσεων και κινδύνου συγκέντρωσης στα εταιρικά δάνεια», καθώς και για «επιδείνωση της απόδοσης των δανείων» στη λιανική πίστη. Περίπου 13 από τις 78 μεγαλύτερες εταιρείες της Ρωσίας αδυνατούσαν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, διπλάσιος αριθμός σε σχέση με ένα χρόνο πριν, σύμφωνα με την έκθεση.
Παρόλα αυτά, η ρυθμιστική αρχή ανέφερε ότι «ο τραπεζικός τομέας παραμένει συνολικά ανθεκτικός», ενώ το ποσοστό των προβληματικών δανείων στη λιανική πίστη ήταν «σημαντικά χαμηλότερο» από το 2014-2016, όταν η Ρωσία επλήγη για πρώτη φορά από κυρώσεις λόγω της Ουκρανίας μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν.
Ο ρωσικός οίκος αξιολόγησης ACRA προειδοποίησε σε έκθεσή του τον Μάιο για «επιδείνωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου». Περίπου το 20% του συνολικού κεφαλαίου του τραπεζικού κλάδου αντιπροσωπεύεται από δανειολήπτες των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα κινδυνεύει να μειωθεί σημαντικά λόγω των υψηλών επιτοκίων, ανέφερε η υπηρεσία.
Μια άλλη μελέτη τον ίδιο μήνα από το Κέντρο Μακροοικονομικής Ανάλυσης και Βραχυπρόθεσμων Προβλέψεων, ένα think tank με στενούς δεσμούς με αξιωματούχους του Κρεμλίνου, διαπίστωσε μια «μέτρια πιθανότητα» συστημικής τραπεζικής κρίσης έως τον Απρίλιο του 2026. Προειδοποίησε ότι ο κίνδυνος θα μπορούσε να αυξηθεί εάν συνεχιστεί η μείωση στη χορήγηση νέων δανείων και η περαιτέρω αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Φόβοι για ύφεση της ρωσικής οικονομίας
Οι εντάσεις μεταξύ των κορυφαίων αξιωματούχων του Πούτιν σχετικά με τους κινδύνους για την οικονομία έγιναν εμφανείς στο κύριο Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης την περασμένη εβδομάδα.
«Βρισκόμαστε στα πρόθυρα να γλιστρήσουμε σε ύφεση», δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Μαξίμ Ρεσέτνικοφ σε πάνελ, στο οποίο η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Ελβίρα Ναμπιούλινα υποστήριξε ότι η οικονομία βιώνει μια αναγκαία επιβράδυνση. Ο υπουργός Οικονομικών Αντόν Σιλουάνοφ παραδέχτηκε: «Περνάμε μια ψυχρή περίοδο τώρα».
Ο Πούτιν ξεκαθάρισε τη θέση του σε ομιλία την επόμενη μέρα. «Ορισμένοι ειδικοί επισημαίνουν τους κινδύνους στασιμότητας και ακόμη και ύφεσης», είπε. «Αυτό, φυσικά, δεν πρέπει να επιτραπεί σε καμία περίπτωση».
Η ζήτηση του στρατού για εργατικό δυναμικό ενέτεινε τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό και συνέβαλε σε έναν μισθολογικό σπιράλ που αύξησε τα εισοδήματα πολλών Ρώσων αλλά και τροφοδότησε την επιταχυνόμενη πληθωριστική πίεση, με τον πληθωρισμό να κορυφώνεται σε ετήσια βάση πάνω από 10% σε μια οικονομία που υπερθερμαίνεται.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας απάντησε αυξάνοντας το βασικό της επιτόκιο σε ιστορικό υψηλό 21% τον Οκτώβριο. Η Ναμπιούλινα με προσοχή μείωσε το βασικό επιτόκιο για πρώτη φορά σχεδόν τρία χρόνια στο 20% αυτόν τον μήνα, μετά από χορό παραπόνων από αξιωματούχους και επιχειρήσεις ότι το υψηλό κόστος δανεισμού στραγγαλίζει την ανάπτυξη και απειλεί με χρεοκοπία τις επιχειρήσεις.
Ενώ η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 4,5% πέρυσι, η ετήσια ανάπτυξη επιβραδύνθηκε απότομα στο 1,4% το πρώτο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Τα προβλήματα της λεγόμενης δίδυμης οικονομίας της Ρωσίας συσσωρεύονται, καθώς το στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα ωφελείται από τις μαζικές κρατικές δαπάνες για τον πόλεμο, ενώ πολλές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα αντιμετωπίζουν υποτονική ζήτηση, αυξανόμενο κόστος και χαμηλότερες τιμές στις εξαγωγές.
Λιγότερο καταγεγραμμένη είναι η αυξανόμενη πίεση στον τραπεζικό τομέα αφού χορήγησε ευνοϊκά δάνεια για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση του πολεμικού εγχειρήματος του Κρεμλίνου και τώρα επωμίζεται το βάρος της ανάκτησης αυτών των χρεών.
Υπάρχει ιδιαίτερη επιβράδυνση στον κατασκευαστικό και βιομηχανικό τομέα και ακόμη και κάποια σημάδια ότι η στρατιωτική πλευρά της οικονομίας της Ρωσίας θα μπορούσε να αρχίσει να παρουσιάζει στασιμότητα, σύμφωνα με τις πηγές και τα έγγραφα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
