Μετά από πάνω από έξι μήνες διαρκών ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στον καταυλισμό προσφύγων της Τουλκάρεμ, οι συνέπειες είναι απτές σε κάθε γωνιά του αστικού τοπίου στη βόρεια Δυτική Όχθη.
Ο ισραηλινός στρατός, με επίσημο στόχο την εξάλειψη ένοπλων παλαιστινιακών οργανώσεων, έχει αλλάξει δραστικά την καθημερινότητα των κατοίκων και το ίδιο το περιβάλλον του καταυλισμού.
Την Τετάρτη, στις εκατοντάδες οικογένειες που έχουν εκτοπιστεί δόθηκε ελάχιστο χρονικό περιθώριο για να επιστρέψουν και να συλλέξουν προσωπικά αντικείμενα προτού ξεκινήσει νέο κύμα κατεδαφίσεων με εκρηκτικά και βαριά μηχανήματα. Υπό αυστηρή επιτήρηση, Παλαιστίνιοι κάτοικοι προσπάθησαν να διασώσουν ό,τι μπορούσαν. Ξαφνικά, πυροβολισμοί και ισχυρές εκρήξεις διέκοψαν την εύθραυστη ηρεμία: ακόμη ένα σπίτι κατέρρευσε ανάμεσα σε συντρίμμια και σκόνη.
Οι επιχειρήσεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη ξεκίνησαν μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας τον Μάρτιο, παρά το αρχικό πάγωμα εχθροπραξιών στις 21 Ιανουαρίου. Οι ισραηλινές αρχές χαρακτήρισαν την επιχείρηση ως «εντατική επιχείρηση εναντίον κέντρων τρομοκρατίας», εστιάζοντας κυρίως στους καταυλισμούς Νουρ Σαμς, Τουλκάρεμ και Τζενίν—γνωστά προπύργια παλαιστινιακών οργανώσεων.
Εκτεταμένες κατεδαφίσεις και μαζικός εκτοπισμός
Ήδη από τον Ιανουάριο, η κατεδάφιση σπιτιών και πολυκατοικιών είναι εκτεταμένη. Το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ έδωσε εντολή για εκκένωση των τριών καταυλισμών και ζήτησε από τον στρατό να οχυρώσει την παρουσία του, αποτρέποντας την επιστροφή κατοίκων για μια ολόκληρη χρονιά ή και περισσότερο.
Στο μεταξύ, εκατοντάδες κατοικίες έχουν ισοπεδωθεί, διανοίγοντας τρεις μεγάλες οδικές αρτηρίες στους κατά τα άλλα πυκνοκατοικημένους συνοικισμούς. Βουνά από χαλίκια και κατεστραμμένα έπιπλα στοιβάζονται στα πλάγια των δρόμων, διευκολύνοντας την κίνηση των ισραηλινών δυνάμεων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί στη Δυτική Όχθη, μια περιοχή που τελεί υπό ισραηλινή κατοχή από το 1967.
Πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις
Πολλοί κάτοικοι αντιλαμβάνονται, πέρα από το στρατιωτικό σκέλος της επιχείρησης, και έναν βαθύ πολιτικό στόχο: την ουσιαστική αμφισβήτηση της ιδιότητας του πρόσφυγα για τους Παλαιστινίους και του διαχρονικού αιτήματος για το «δικαίωμα επιστροφής» στις γενέθλιες εστίες που εγκαταλείφθηκαν το 1948, με την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ.
Όπως καταγγέλλουν εκπρόσωποι των καταυλισμών, η σταδιακή εξάλειψη των προσφυγικών συνοικισμών ισοδυναμεί με διαγραφή του δικαιώματος στην επιστροφή. Η Ισραηλινή κυβέρνηση—ιδιαίτερα στελέχη της ακροδεξιάς πτέρυγας—ταυτίζει αυτή τη διεκδίκηση με απειλή κατά της ίδιας της ύπαρξης του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους, θεωρώντας ότι θα έθετε εν αμφιβόλω τη δημογραφική του ισορροπία.
Όπως υπογραμμίζει ο Σουλεϊμάν αλ Ζουχέιρι, κάτοικος του καταυλισμού Νουρ Σαμς: «Ο στόχος είναι σαφής: να διαγραφεί η εθνική διάσταση του καταυλισμού, να εξαλειφθεί το ζήτημα των προσφύγων και το δικαίωμα επιστροφής».
Την περασμένη εβδομάδα, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ ανέστειλε προσωρινά μια μεγάλη επιχείρηση κατεδάφισης στην Τουλκάρεμ, παρέχοντας δίμηνη προθεσμία για απάντηση σε προσφυγή ΜΚΟ, καθώς ο στρατός είχε εξαγγείλει νέες κατεδαφίσεις σε 104 κτίρια.
Αντικατάσταση μνήμης και δομής
Οι συνεχείς κατεδαφίσεις έχουν ήδη μεταβάλει τη δομή του καταυλισμού. Κάθε οίκημα, σύμφωνα με τους κατοίκους, φιλοξενούσε τουλάχιστον έξι οικογένειες. Σε συνθήκες έλλειψης χώρου, οι γενιές έκτιζαν όροφο προς όροφο, διαμορφώνοντας μια πολύπλοκη κοινωνική και χωρική ταυτότητα.
Ο Ομάρ Οούφι, 66 ετών, μπήκε δύο φορές στον καταυλισμό για να συγκεντρώσει μερικά υπάρχοντά του, φοβούμενος το ενδεχόμενο καταστροφής της οικίας του. Έχει ήδη δει τα παιδιά και τα εγγόνια του να διασκορπίζονται σε συγγενικά σπίτια. «Χάσαμε τα πάντα», δηλώνει—κατηγορώντας τις δυνάμεις του Ισραήλ ότι στόχος είναι να «εξαφανίσουν τον καταυλισμό, να καταστρέψουν όσα περισσότερα κτίρια γίνεται και να αφήσουν μόνο δρόμους».
Οι μαρτυρίες από το πεδίο αποτυπώνουν μια ανθρωπιστική κρίση με βαθιές κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις, ενισχύοντας τη διεθνή ανησυχία για το μέλλον των παλαιστινιακών προσφυγικών καταυλισμών στη Δυτική Όχθη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
