Αυξάνουν την πίεση προς την Κούβα οι ΗΠΑ, επιβάλλοντας νέο πακέτο κυρώσεων που στοχεύει απευθείας στην κορυφή της κουβανικής κυβέρνησης. Η ανακοίνωση του μέτρου συνέπεσε με τη συμπλήρωση τεσσάρων ετών από τις μαζικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν το νησί, ζητώντας βαθιές αλλαγές στο πολιτικό και οικονομικό του καθεστώς.
Ο πρόεδρος της Κούβας, Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, βρέθηκε στο επίκεντρο των αμερικανικών μέτρων, τα οποία αφορούν περιορισμούς στις θεωρήσεις διαβατηρίου και άλλους προσωπικούς αποκλεισμούς. Σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, οι κυρώσεις αποτελούν απάντηση για «τον ρόλο του στη βαρβαρότητα του καθεστώτος εναντίον του λαού του».
Η αναφορά στις διαδηλώσεις της 11ης Ιουλίου 2021 επαναφέρει στο προσκήνιο τις πρωτοφανείς διαμαρτυρίες χιλιάδων Κουβανών, οι οποίες ακολουθήθηκαν από βίαιες συγκρούσεις, συλλήψεις πολιτών και καταδικαστικές αποφάσεις με βαριές ποινές κάθειρξης, σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και 25 ετών.
Νέα δεδομένα στη διμερή σχέση με αφετηρία την επιστροφή Τραμπ
Η πολιτική των κυρώσεων επανατροφοδοτήθηκε με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τον Ιανουάριο. Στα τέλη Ιουνίου ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε «μνημόνιο» θέτοντας ως προτεραιότητα τη μεγιστοποίηση της πίεσης στην κουβανική κυβέρνηση, ενισχύοντας το διαχρονικό οικονομικό εμπάργκο που εφαρμόζεται από το 1962.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε πως λαμβάνει μέτρα για να υλοποιήσει την εν λόγω πολιτική, περιορίζοντας, μεταξύ άλλων, την είσοδο σε αμερικανικό έδαφος ηγετικών στελεχών της Κούβας για «σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Στη λίστα κυρώσεων προστίθενται ο υπουργός Άμυνας, Άλβαρο Λόπες Μιέρα, ο υπουργός Εσωτερικών, Λάσαρο Αλβέρτο Άλβαρες Κάσας, καθώς και αρκετοί αξιωματούχοι του δικαστικού και σωφρονιστικού συστήματος, οι οποίοι κατηγορούνται για «άδικη κράτηση και βασανιστήρια διαδηλωτών» μετά τα γεγονότα του 2021.
Επιπτώσεις για τους Κουβανούς διαδηλωτές και τις ελευθερίες
Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, περίπου 700 άτομα παραμένουν υπό κράτηση λόγω της συμμετοχής τους στις διαδηλώσεις του 2021, ενώ οργανώσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων εκτιμούν πως ο αριθμός κυμαίνεται από 360 έως 420. Ορισμένοι κρατούμενοι απελευθερώθηκαν στο πλαίσιο διεθνούς συμφωνίας στην οποία καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε το Βατικανό. Ωστόσο, η απόσυρση της Κούβας από τη λίστα των κρατών που «υποστηρίζουν την τρομοκρατία» – απόφαση που ελήφθη επί Μπάιντεν και αναιρέθηκε αργότερα από τον Τραμπ – δεν οδήγησε σε ουσιαστική αποκλιμάκωση των εντάσεων.
Η εν λόγω συμφωνία προέβλεπε την απελευθέρωση 553 κρατουμένων, στην πλειονότητά τους διαδηλωτές, χωρίς όμως να εξαιρούνται κρατούμενοι του ποινικού δικαίου.
Συνεχίζεται η διελκυστίνδα για πολιτικές ελευθερίες, ενώ προβληματισμό προκαλεί η κατάσταση κρατουμένων όπως ο διακεκριμένος αντικαθεστωτικός Χοσέ Ντανιέλ Φερέρ, ο οποίος σύμφωνα με καταγγελίες υπεβλήθη σε «ακραία βασανιστήρια» και του οποίου η υγεία παραμένει αμφίβολη.
Οικονομικός πόλεμος και διεθνείς αντιδράσεις
Η νέα δέσμη μέτρων περιλαμβάνει επίσης απαγορεύσεις για τη διαμονή Αμερικανών σε νεόδμητα ξενοδοχεία της Αβάνας, με στόχο «να αποφεύγεται αμερικανικά δολάρια να χρηματοδοτούν την καταστολή του κουβανικού καθεστώτος».
Ως απάντηση, ο Κουβανός υπουργός Εξωτερικών Μπρούνο Ροδρίγκες τόνισε μέσω X: «Οι ΗΠΑ μπορούν να επιβάλλουν κυρώσεις στους επαναστάτες ηγέτες και να συνεχίζουν τον παρατεταμένο και ανελέητο οικονομικό πόλεμο εναντίον της Κούβας, αλλά δεν μπορούν να λυγίσουν τη βούληση του λαού της, ούτε των ηγετών της».