Αν και ανακοινώθηκε πρόσφατα συμφωνία μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή δασμών 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, το πλήρες περιεχόμενο της συμφωνίας παραμένει άγνωστο, καθώς οι επίσημες λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί.
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», και ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η αναμονή για επίσημη ενημέρωση πριν εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Όπως επισημαίνει στη δήλωσή του, η ευρωπαϊκή οικονομία αναμένεται να επιβαρυνθεί κατά 100 δισ. ευρώ από την επιβολή αυτών των δασμών, ένα ποσό που γεννά εύλογους προβληματισμούς για τις επικείμενες επιπτώσεις.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και η προβλεπόμενη προμήθεια ενέργειας από τις ΗΠΑ, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ, καθώς πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι η υλοποίησή της θα είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Παράλληλα, αναφορικά με τα ελληνικά προϊόντα, μπορεί προς το παρόν να μην υπάρχουν εμφανείς απειλές, ωστόσο η ενδεχόμενη αποδυνάμωση της ευρωπαϊκής οικονομίας αναμένεται να επηρεάσει μακροπρόθεσμα και την ελληνική αγορά.
Η ουσία των εξελίξεων, όπως τονίζει ο Γ. Χατζηθεοδοσίου, ξεπερνά τις επικοινωνιακές «κορώνες» και φανερώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση –και συνολικά η Γηραιά Ήπειρος– εισέρχεται σε περίοδο αυξημένων προκλήσεων.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η προσθήκη της δέσμευσης των κρατών-μελών της Ε.Ε., τα οποία είναι επίσης μέλη του ΝΑΤΟ, να διαθέτουν το 5% του ΑΕΠ τους για αμυντική ενίσχυση.
Είναι πλέον προφανές, όπως σημειώνει, ότι η ηγεσία της Ε.Ε. «σύρθηκε» σε μια διαπραγμάτευση τηρουμένων των αναλογιών από θέση άμυνας και χωρίς τις αναγκαίες πρωτοβουλίες προστασίας των ευρωπαϊκών συμφερόντων.
Αυτό εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο διαπιστωμένων αδυναμιών στην αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων όπως το ουκρανικό, η κρίση στη Μέση Ανατολή, το μεταναστευτικό και το ενεργειακό.
Ένα ακόμη σημείο τριβής είναι η πρόβλεψη της συμφωνίας για επενδύσεις των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, ύψους 600 δισ. ευρώ.
Ο Γ. Χατζηθεοδοσίου διερωτάται αν η πρόεδρος της Κομισιόν μπορεί να τεκμηριώσει το πώς θα επιτευχθεί ένας τέτοιος στόχος, ειδικά όταν λίγους μήνες νωρίτερα ο Μάριο Ντράγκι είχε τονίσει την ανάγκη επενδύσεων 750-800 δισ. ευρώ ετησίως στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η τάση που διαφαίνεται είναι η στήριξη της αμερικανικής οικονομίας εις βάρος της ευρωπαϊκής, όπως προκύπτει με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία.
Παράλληλα, παρατηρείται αδυναμία ουσιαστικής παρέμβασης για τις κρίσεις στη Γερμανία και τη Γαλλία, καθώς και αδιαφορία για το δημογραφικό πρόβλημα που απειλεί ολόκληρη την Ευρώπη. Το ενεργειακό, επίσης, παραμένει άλυτο με δυσμενείς συνέπειες για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Συνολικά, οι παραπάνω εξελίξεις προμηνύουν τον κίνδυνο μιας νέας ύφεσης στην Ευρώπη.
Η πρόσφατη εμπειρία καταδεικνύει ότι τέτοιες κρίσεις πλήττουν με μεγαλύτερη ένταση τις πιο αδύναμες οικονομίες της Ένωσης. Είναι επιτακτικό η Ε.Ε. να αλλάξει άμεσα στρατηγική, ανταποκρινόμενη στον αρχικό της σκοπό: Τη δημιουργία ενός ισχυρού μπλοκ που θα αντιμετωπίζει από κοινού προκλήσεις και θα περιορίζει τις ανισότητες.
Από την άλλη πλευρά, ο σημερινός τρόπος διαχείρισης διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες και μετατρέπει την Ένωση σε «υπάλληλο του Ντόναλντ Τραμπ», ενός ηγέτη που δρα περισσότερο ως «σερίφης» και λιγότερο ως πολιτικός, επιβάλλοντας το δίκαιο του ισχυρού και αδιαφορώντας για βασικές δημοκρατικές αρχές, όπως η κοινωνική δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη, πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Ενδιαφέρον αποτελεί και το γεγονός ότι η πολυσυζητημένη διαπραγμάτευση έλαβε χώρα σε θέρετρο γκολφ, στη διάρκεια διακοπών του Αμερικανού προέδρου, γεγονός που, όπως επισημαίνεται, δεν διασφαλίζει ούτε τα προσχήματα.
Η τακτική αυτή παρουσιάζει τον Ντόναλντ Τραμπ όχι ως σύμμαχο και εμπορικό εταίρο, αλλά ως «στυγνό εκβιαστή», γεγονός που εντείνει τα αδιέξοδα της ευρωπαϊκής πλευράς, ιδίως εξαιτίας της χαλαρής στάσης της τελευταίας.
Ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου καταλήγει στο ότι έχει φτάσει η στιγμή για αλλαγή πορείας: Πρέπει να τεθεί ξανά επί τάπητος η συζήτηση για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, εγκαταλείποντας τις αναποτελεσματικές πρακτικές της τρέχουσας ηγεσίας.
Οι ευρωπαίοι πολίτες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αξίζουν την έμπρακτη στήριξη και προοπτική που σήμερα φαίνεται να λείπουν από τις παρεμβάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
