Δεκαεπτά χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Αιγύπτου, κάλεσαν τη Χαμάς να παραδώσει τα όπλα στην Παλαιστινιακή Αρχή, σε μια εξέλιξη με ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις, στο πλαίσιο συνόδου στον ΟΗΕ με στόχο την αναβίωση της προοπτικής των δύο κρατών στη Μέση Ανατολή.
Η «Διακήρυξη της Νέας Υόρκης», που συντάχθηκε από τη Γαλλία και τη Σαουδική Αραβία – τους δύο συμπροέδρους της συνόδου, στηρίζει την άμεση παύση του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας και επαναφέρει στο επίκεντρο μια δίκαιη, ειρηνική και βιώσιμη λύση για την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση, βάσει της εφαρμογής της αρχής των δύο κρατών.
Στο πλευρό της διακήρυξης τάχθηκαν άλλες 15 χώρες, μεταξύ των οποίων η Βραζιλία, ο Καναδάς, η Τουρκία, η Ιορδανία, το Κατάρ, η Αίγυπτος, η Βρετανία, αλλά και θεσμοί όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος.
Το κείμενο προβάλλει πως η διακυβέρνηση και η διασφάλιση της τάξης θα πρέπει να ανατεθούν «στην Παλαιστινιακή Αρχή, με την προσήκουσα υποστήριξη».
Επιπροσθέτως, επισημαίνεται: «Η Χαμάς πρέπει να τερματίσει τον έλεγχό της στη Γάζα και να παραδώσει τον οπλισμό της στην Παλαιστινιακή Αρχή».
Το κείμενο της διακήρυξης αντλεί τη δυναμική του από δεσμεύσεις του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος, ενόψει της συνόδου και της πιθανότητας ευρύτερης διεθνούς αναγνώρισης της Παλαιστίνης, τάσσεται υπέρ μιας ενιαίας και ρεαλιστικής προσέγγισης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το κείμενο της διακήρυξης καταδικάζει την πρωτοφανή επιχείρηση του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 – το γεγονός που πυροδότησε τον τρέχοντα πόλεμο στη Γάζα. Αυτή η ρητή καταδίκη δεν έχει διατυπωθεί μέχρι σήμερα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, περιέγραψε τη διακήρυξη ως «ιστορική και άνευ προηγουμένου» σε παρέμβασή του στο France 24, τονίζοντας πως «αραβικές χώρες, και γενικότερα χώρες της περιοχής, για πρώτη φορά καταδικάζουν τη Χαμάς, καλούν στον αφοπλισμό της, στην απομάκρυνσή της από κάθε μορφή συμμετοχής στη διακυβέρνηση της Παλαιστίνης και εκφράζουν ξεκάθαρα την πρόθεσή τους για ομαλοποίηση σχέσεων με το Ισραήλ και ένταξη σε έναν μελλοντικό περιφερειακό οργανισμό με το Ισραήλ και το παλαιστινιακό κράτος».
Από τη μεριά του, ο σαουδάραβας ΥΠΕΞ Φάιζαλ μπιν Φαρχάν κάλεσε τα μέλη του ΟΗΕ να «υποστηρίξουν το κείμενο» πριν τις αρχές Σεπτεμβρίου.
Οι 17 χώρες συντάσσονται υπέρ της αποστολής διεθνούς δύναμης προσωρινής σταθεροποίησης στη Γάζα, αποσκοπώντας στην προστασία των αμάχων και στη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων ασφάλειας στην Παλαιστινιακή Αρχή, ενώ προβλέπονται και εγγυήσεις ασφάλειας τόσο για την Παλαιστίνη όσο και για το Ισραήλ, περιλαμβάνοντας και την επιτήρηση ενδεχόμενης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Η πρόσφατη ανακοίνωση του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για επικείμενη αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους από τη Γαλλία τον προσεχή Σεπτέμβριο, δίνει νέα ώθηση στην ειρηνευτική διαδικασία.
Αίσθηση προκάλεσε και η δήλωση της Βρετανίας ότι εξετάζει το ίδιο ενδεχόμενο, υπό την προϋπόθεση ανάληψης συγκεκριμένων δεσμεύσεων από το Ισραήλ, μεταξύ των οποίων η κήρυξη κατάπαυσης πυρός στη Γάζα.
Σε ξεχωριστή τοποθέτηση, 15 δυτικές χώρες –συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Ισπανίας– επιβεβαίωσαν την «αποφασιστική υποστήριξή τους» στη λύση των δύο κρατών.
Από αυτές, εννέα – όπως η Ανδόρα, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Νέα Ζηλανδία, η Πορτογαλία και ο Άγιος Μαρίνος– δήλωσαν έτοιμες να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος.
Σύμφωνα με στοιχεία του AFP, τουλάχιστον 142 από τα 193 μέλη του ΟΗΕ –μεταξύ τους η Γαλλία– αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος, του οποίου η ίδρυση ανακηρύχθηκε για πρώτη φορά το 1988 από την εξόριστη παλαιστινιακή ηγεσία.
Παρά τις διεθνείς πρωτοβουλίες, οι συγκρούσεις στη Λωρίδα της Γάζας συνεχίζονται. Η πολιτική προστασία ανακοίνωσε χθες 30 ακόμη θύματα – οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά – από ισραηλινά πλήγματα στον καταυλισμό προσφύγων της Νουσέιρατ, με τα στοιχεία να επιβεβαιώνονται από τοπικό νοσοκομείο.
Συνολικά, από την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, έχασαν τη ζωή τους 1.219 άνθρωποι – κυρίως άμαχοι – ενώ 49 από τους 251 απαχθέντες παραμένουν στο παλαιστινιακό έδαφος, με 27 να έχουν επισήμως κηρυχθεί νεκροί.
Το Ισραήλ υποσχέθηκε την καταστροφή της Χαμάς, με αποτέλεσμα τουλάχιστον 60.034 Παλαιστίνιοι –στην πλειονότητά τους άμαχοι– να χάσουν τη ζωή τους από τα αντίποινα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς – στοιχεία που ο ΟΗΕ χαρακτηρίζει αξιόπιστα.