Η Ιταλία βρέθηκε στο επίκεντρο ενός κύματος συγχωνεύσεων και εξαγορών (M&A) στον τραπεζικό κλάδο από τα τέλη του 2024, με αλλεπάλληλες προσφορές που τράβηξαν την προσοχή των αγορών.
Ωστόσο, το καλοκαίρι φέτος έφερε τα πρώτα «ναυάγια», καθώς δύο μεγάλες συμφωνίες κατέρρευσαν, είτε λόγω αντιδράσεων μετόχων, είτε εξαιτίας κυβερνητικής παρέμβασης.
Η αρχή έγινε με την UniCredit, η οποία τον Ιούλιο αποφάσισε να αποσύρει την προσφορά ύψους 15 δισ. ευρώ για την Banco BPM, επικαλούμενη «ασάφεια» στους όρους που επέβαλε η ιταλική κυβέρνηση μέσω των κανόνων “golden power”.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, οι μέτοχοι της Mediobanca απέρριψαν την πρόταση εξαγοράς της Banca Generali αξίας 7 δισ. ευρώ, η οποία θεωρούνταν κυρίως αμυντική κίνηση απέναντι στο ενδιαφέρον της κρατικά ενισχυόμενης Monte dei Paschi di Siena (MPS). Παρά την αποτυχία αυτή, η MPS δεν έχει εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της.
Η τάση συγκέντρωσης δεν είναι τυχαία. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες, με ισχυρούς ισολογισμούς και βελτιωμένα αποτελέσματα, αναζητούν μέγεθος για να ανταγωνιστούν τα αμερικανικά μεγαθήρια της Wall Street.
Όπως ανέφερε η Fitch Ratings τον Απρίλιο, το ιταλικό τραπεζικό σύστημα παραμένει πιο κατακερματισμένο από άλλα της Ευρώπης, δημιουργώντας έδαφος για συγχωνεύσεις.
«Η αυξημένη κλίμακα θα επιτρέψει στις τράπεζες να στηρίξουν καλύτερα μεγάλες εταιρικές επενδύσεις, όπως αυτές που συνδέονται με την αμυντική βιομηχανία», σημείωνε η Fitch.
Η ιταλική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει ξεχωρίσει εντός Ευρωζώνης. Η Deutsche Bank σε πρόσφατη έκθεση εκτίμησε ότι η χώρα θα χρειαστεί να στραφεί περισσότερο προς την κατανάλωση, καθώς τα επενδυτικά προγράμματα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (Next Generation EU) υποχωρούν, ενώ οι νέοι αμερικανικοί δασμοί δημιουργούν αβεβαιότητα.
Το ΔΝΤ πάντως προβλέπει για φέτος ανάπτυξη 0,5% στην Ιταλία, έναντι μόλις 0,1% στη Γερμανία.
Παρά τις ανατροπές, αναλυτές τονίζουν ότι το κύμα M&A στην Ιταλία δεν έχει σβήσει.
«Πρόσφατα είδαμε τη BPER να εξαγοράζει την Banca Sondrio και την Illimity Bank να περνά στη Banca Ifis. Η MPS εξακολουθεί να πιέζει για τη Mediobanca, ενώ η ανεξαρτησία της Banco BPM ίσως δεν κρατήσει για πολύ, με τη Credit Agricole να αυξάνει το ποσοστό της στο 20%», δήλωσε ο Filippo Maria Alloatti, επικεφαλής χρηματοοικονομικών στην Federated Hermes Limited. «Μια συγχώνευση Credit Agricole Italy και Banco BPM μοιάζει πιθανή μεσοπρόθεσμα».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο William Cain, επικεφαλής έρευνας M&A EMEA στη Mergermarket, τόνισε: «Η απόρριψη της πρότασης για την Banca Generali ήταν στην ουσία ένα δημοψήφισμα για τη στρατηγική ανεξαρτησίας της Mediobanca. Οι μέτοχοι μίλησαν ξεκάθαρα».
Οι ιταλικές τράπεζες δεν περιορίζονται εντός συνόρων. Η UniCredit κατέχει πλέον το 26% της γερμανικής Commerzbank και έχει λάβει το «πράσινο φως» της ΕΚΤ για να φτάσει έως το 29,9%, ενώ την ίδια στιγμή αύξησε τη συμμετοχή της στην ελληνική Alpha Bank σε σχεδόν 26%.
Όπως σχολίασε ο Stefano Caselli, κοσμήτορας της SDA Bocconi: «Δεν πρόκειται μόνο για ιταλική ιστορία, η Ιταλία έχει γίνει μελέτη περίπτωσης για το πώς μπορεί να εξελιχθεί το τραπεζικό M&A στην Ευρώπη».
Οι κινήσεις αυτές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις στις Βρυξέλλες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αμφισβητήσει τις παρεμβάσεις τόσο της Ισπανίας όσο και της Ιταλίας σε μεγάλες τραπεζικές συμφωνίες.
Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι υπερασπίστηκε τη στάση της Ρώμης, λέγοντας ότι η πώληση μεριδίου 15% στην MPS έγινε «με απόλυτη ορθότητα».
«Από τη μία, θέλουμε το κράτος να παρεμβαίνει όταν μια τράπεζα έχει πρόβλημα. Από την άλλη, θέλουμε να προστατεύουμε τους φορολογούμενους και να διατηρούμε ουδετερότητα», εξηγεί ο Caselli. «Είναι δύσκολο να πετύχεις όλα αυτά ταυτόχρονα».
Η ΕΚΤ έχει θεσπίσει εποπτικό πλαίσιο τραπεζικής ένωσης, αλλά η πλήρης ολοκλήρωση παραμένει άπιαστο όνειρο.
«Οι ελπίδες ότι η τραπεζική ένωση θα φέρει στενότερη ενοποίηση δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί», σημείωσε η Claudia Buch, πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ.
Παρά τις συγχωνεύσεις, περίπου 4.752 τράπεζες λειτουργούσαν ακόμα στην ΕΕ τον Ιούνιο, εκ των οποίων 418 στην Ιταλία.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, Χοσέ Μανουέλ Κάμπα, εξέφρασε πρόσφατα την απογοήτευσή του: «Συνεχίζουμε να βλέπουμε εγχώριες συγχωνεύσεις με λογική εσωτερικής αγοράς, όχι διασυνοριακές που θα ενίσχυαν την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
