Ένα από τα βασικά ζητήματα που αναμένεται να απασχολήσουν την άτυπη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κοπεγχάγη αφορά τη διαχείριση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Το θέμα αυτό παραμένει αμφιλεγόμενο και διχάζει τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επέβαλαν κυρώσεις στη ρωσική κεντρική τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών, παγώνοντας ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 300-350 δισ. δολαρίων. Τα περισσότερα από αυτά είναι αμερικανικά και βρετανικά ομόλογα, τα οποία διατηρούνται σε ευρωπαϊκά αποθετήρια τίτλων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να χρηματοδοτήσει την άμυνα της Ουκρανίας αξιοποιώντας τους τόκους από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη. Η πρόταση αυτή, ωστόσο, έχει προκαλέσει αντιδράσεις τόσο από τη Ρωσία όσο και εντός της ΕΕ.
Το Κρεμλίνο προειδοποίησε ότι θα κινηθεί νομικά κατά οποιουδήποτε επιχειρήσει να κατασχέσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τονίζοντας πως τέτοιες ενέργειες θα επηρεάσουν αρνητικά τις ευρωπαϊκές καταθέσεις και επενδύσεις. Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις της Μόσχας, τα κράτη μέλη της ΕΕ εμφανίζονται διχασμένα ως προς τη διαχείριση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε κατά την έναρξη της συνόδου ότι η ΕΕ δεν θα επιτρέψει στη Ρωσία να προκαλέσει «διχασμό και άγχος στις κοινωνίες μας», εκφράζοντας τη στήριξή της στην κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες τοποθετήθηκαν σχετικά με το θέμα κατά την άφιξή τους στη σύνοδο της Κοπεγχάγης. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι η χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, ενώ ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ εξέφρασε επιφυλάξεις για την πρωτοβουλία της Επιτροπής.
Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Λουκ Φρίντεν σημείωσε ότι η πρόταση εγείρει σημαντικά νομικά και πρακτικά ερωτήματα, επισημαίνοντας την ανάγκη να διασφαλιστεί ποιος θα φέρει την τελική ευθύνη. Από την άλλη πλευρά, ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ούλφ Κρίστερσον υποστήριξε μια πιο «επιθετική» αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ της Ουκρανίας.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ τάχθηκε υπέρ της εξέτασης της πρότασης, με την προϋπόθεση ότι θα καλυφθούν οι σχετικοί νομικοί και οικονομικοί κίνδυνοι. Θετική στάση εξέφρασαν επίσης οι πρωθυπουργοί της Φινλανδίας Πέτερι Όρπο, της Εσθονίας Κρίστεν Μίχαλ και της Λετονίας Έβικα Σιλίνα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να αξιοποιηθούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προς όφελος της Ουκρανίας.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς πρότεινε μέσω άρθρου στους Financial Times τη χορήγηση δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ στην Ουκρανία από τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, με την ΕΕ να παρέχει τις απαραίτητες εγγυήσεις. Η πρόταση αυτή, σύμφωνα με τον ίδιο, θα ενίσχυε τη χρηματοδότηση της ουκρανικής άμυνας και θα έστελνε μήνυμα αντοχής απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.