ΕΣΑμεΑ: 1 στους 2 πολίτες με αναπηρία ζει σε φτώχεια ή αποκλεισμό

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ, τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ακραία και επίμονη φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση, παρά τη σταδιακή βελτίωση ορισμένων κοινωνικοοικονομικών δεικτών στη χώρα.

Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία για το 2024 δείχνουν ότι 1 στους 2 πολίτες με αναπηρία ηλικίας 16-64 ετών ζει σε συνθήκες φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού, κατατάσσοντας την Ελλάδα στη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, το 30,2% των ατόμων με αναπηρία άνω των 65 ετών βρίσκεται επίσης σε φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, ενώ η χώρα καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ σε ληξιπρόθεσμες οφειλές (44,5%) και υπερβολική επιβάρυνση από το κόστος στέγασης (33%).

Η συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό φθάνει μόλις το 25,3%, ποσοστό που αποτελεί τη δεύτερη χαμηλότερη τιμή στην ΕΕ. Παράλληλα, η Ελλάδα εμφανίζει τη χαμηλότερη επίδραση κοινωνικών μεταβιβάσεων (πλην συντάξεων) στη μείωση της φτώχειας (16,6 μονάδες έναντι 34,4 στην ΕΕ), ενώ στα άτομα με αναπηρία 16-64 ετών η μείωση λόγω κοινωνικών μεταβιβάσεων (μαζί με τις συντάξεις) περιορίζεται στις 5,3 μονάδες, το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.

Σημαντικό πρόβλημα παραμένει και το υψηλό κόστος υγείας: το 34,3% των άμεσων δαπανών για την υγεία καλύπτονται απευθείας από τα νοικοκυριά, το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ. Μάλιστα, 8 στους 10 πολίτες με αναπηρία αναγκάζονται να μειώσουν βασικές δαπάνες διαβίωσης για να καλύψουν τις ανάγκες υγείας τους.

Το Παρατηρητήριο επισημαίνει πως οι επιπτώσεις των πολλαπλών κρίσεων, σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, έχουν δημιουργήσει μια οριακή και επικίνδυνη κοινωνική συνθήκη. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού με αναπηρία αδυνατούν πλέον να καλύψουν βασικές ανάγκες διαβίωσης και βρίσκονται στο κοινωνικό περιθώριο.

Η ΕΣΑμεΑ υπογραμμίζει την ανάγκη για ολοκληρωμένη μέριμνα και στήριξη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, μέσω ενός πλαισίου συνδυαστικών μέτρων με διαχρονική εφαρμογή.

Μεταξύ των βασικών αιτημάτων περιλαμβάνονται η άμεση ενίσχυση του εισοδήματος των ατόμων με αναπηρία, η αύξηση επιδομάτων και συντάξεων, καθώς και η κατάργηση της διακοπής επιδόματος όταν οι δικαιούχοι καταφέρουν να εργαστούν. Επιπλέον, προτείνεται η προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, η ένταξη των ατόμων με αναπηρία σε προγράμματα κοινωνικής στέγασης με διακριτούς όρους, η φορολογική ελάφρυνση και η διεύρυνση της απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ για ποσοστά αναπηρίας άνω του 50% χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στο εργατικό δυναμικό, μέσω της άρσης εμποδίων και της εφαρμογής θετικών μέτρων, όπως ένα Εθνικό Πρόγραμμα «Εγγύηση για την απασχόληση και τις δεξιότητες».

Τέλος, η ΕΣΑμεΑ ζητά ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και θεσμοθέτηση της συμμετοχής εκπροσώπου της σε όλους τους φορείς σχεδιασμού και αξιολόγησης πολιτικών υγείας, ώστε να διασφαλιστεί η ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ποιοτική, δημόσια φροντίδα υγείας και αποκατάστασης. Προτείνεται επίσης η μείωση του ΦΠΑ σε απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα, η επαναφορά της φορολογικής έκπτωσης για ιατρικές δαπάνες και η διεύρυνση των σχετικών μέτρων.

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στους επίσημους ιστότοπους paratiritirioanapirias.gr, esamea.gr και espa.gr.