Η λειψυδρία επανέρχεται με ένταση στο προσκήνιο, καθώς η μείωση των βροχοπτώσεων και οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ετών επηρεάζουν σημαντικά τα υδατικά αποθέματα της χώρας. Οι δύο βασικοί ταμιευτήρες που εξυπηρετούν την Αθήνα, ο Μόρνος και η Υλίκη, έχουν σημειώσει μείωση άνω του 40% στα αποθέματά τους τα τελευταία χρόνια. Η κλιματική αλλαγή έχει καταστήσει τις βροχοπτώσεις λιγότερο προβλέψιμες και συχνά πιο ακραίες, δημιουργώντας νέες προκλήσεις στη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Στην Αττική, όπου διαμένει σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας, το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι αν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την υδροδότηση της περιοχής και κατά πόσο το σύστημα μπορεί να ανταποκριθεί σε δύσκολες συνθήκες.
Σύμφωνα με στελέχη της ΕΥΔΑΠ, οι πρόσφατες βροχοπτώσεις προσέφεραν μόνο προσωρινή ενίσχυση στα αποθέματα, χωρίς να καλύψουν το υφιστάμενο έλλειμμα, το οποίο ανέρχεται σε 200 εκατ. κυβικά μέτρα σε σύγκριση με πέρυσι. Όπως επισημαίνουν ειδικοί, οι χειμώνες με επαρκείς και σταθερές βροχοπτώσεις γίνονται όλο και πιο σπάνιοι, γεγονός που καθιστά αναγκαίο έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων για τη διαχείριση του νερού.
Η ΕΥΔΑΠ έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή σειρά άμεσων μέτρων, όπως η αξιοποίηση των αποθεμάτων της Υλίκης, η χρήση εφεδρικών γεωτρήσεων, η συνεχής παρακολούθηση των αποθεμάτων σε πραγματικό χρόνο και η επιτάχυνση των παρεμβάσεων για τον περιορισμό των διαρροών. Παράλληλα, προωθούνται έργα συντήρησης και αντικατάστασης παλαιών αγωγών, με στόχο την ενίσχυση της αξιοπιστίας του συστήματος και τη μείωση των βλαβών.
Ένα από τα σημαντικά έργα που εξετάζονται είναι η μεταφορά νερού από την Ευρυτανία, το οποίο όμως εκτιμάται ότι αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση, καθώς η ολοκλήρωσή του απαιτεί αρκετά χρόνια και δεν μπορεί να καλύψει άμεσα τις ανάγκες. Για τον λόγο αυτό, εξετάζονται επιπλέον σενάρια, όπως η ενεργοποίηση πρόσθετων γεωτρήσεων και η αφαλάτωση.
Οι εκπρόσωποι της ΕΥΔΑΠ επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει λόγος πανικού, ωστόσο η υπευθυνότητα και η εξοικονόμηση νερού στην καθημερινότητα αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Επενδύσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ για την ανθεκτικότητα του δικτύου
Τα επόμενα έργα που έχουν προγραμματιστεί αφορούν στον εκσυγχρονισμό του υδροδοτικού και αποχετευτικού δικτύου, την ψηφιακή παρακολούθηση και τη συνολική ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος απέναντι σε φαινόμενα λειψυδρίας και ακραίων καιρικών συνθηκών. Οι παρεμβάσεις αυτές θεωρούνται κομβικές για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της υδροδότησης στην Αττική.
Το δεκαετές επενδυτικό πλάνο της ΕΥΔΑΠ, συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ, καλύπτει 167 έργα που αφορούν όλη την υδροδοτική και αποχετευτική υποδομή της Αττικής. Περιλαμβάνει έργα ύδρευσης ύψους 730 εκατ. ευρώ, έργα αποχέτευσης 773 εκατ. ευρώ, παρεμβάσεις ψηφιακής διακυβέρνησης και μετασχηματισμού 193 εκατ. ευρώ, καθώς και έργα 840 εκατ. ευρώ στην Ανατολική Αττική. Για πρώτη φορά, η περιοχή αποκτά ολοκληρωμένο αποχετευτικό σύστημα, με 410.500 κατοίκους και 75.000 ακίνητα να συνδέονται σε νέες, περιβαλλοντικά ασφαλείς υποδομές.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται κατά 50% από ευρωπαϊκούς πόρους, ενώ η ΕΥΔΑΠ έχει εξασφαλίσει επιπλέον χρηματοδότηση 250 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αξίζει να σημειωθεί πως το πρώτο εξάμηνο του 2025, η απορρόφηση επενδύσεων ανήλθε σε 31 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 38% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Πολιτική τιμολογίων και ανταποδοτικότητα
Η ΕΥΔΑΠ έχει προτείνει στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) την αναπροσαρμογή των τιμολογίων, με στόχο την ανταποδοτικότητα των έργων προς όφελος των πολιτών.
Η εταιρεία διατηρεί τις χαμηλότερες καθαρές χρεώσεις για το νερό μεταξύ των πρωτευουσών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόταση για ήπια προσαρμογή στα πάγια τέλη το 2026 δεν επηρεάζει τη θέση των πολιτών της Αθήνας ως προς το κόστος του νερού. Η ΕΥΔΑΠ δεν έχει προχωρήσει σε αναπροσαρμογές τα τελευταία 17 χρόνια, απορροφώντας όλες τις πληθωριστικές πιέσεις της περιόδου, ενώ πλέον αντιμετωπίζει την πρόκληση υλοποίησης ενός εκτεταμένου επενδυτικού προγράμματος για τη θωράκιση των υδατικών αποθεμάτων της Αττικής απέναντι στη διαρκή λειψυδρία.