Απαλλαγή από ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων έρχεται έως τον Ιούνιο

Ένεση στην εξωστρέφεια των ελληνικών μικρών επιχειρήσεων θα δοθεί με την εφαρμογή του καθεστώτος απαλλαγής τους από τον ΦΠΑ για  συναλλαγές με επιχειρήσεις άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έως 100.000 ευρώ.

Το συγκεκριμένο καθεστώς ισχύει σε επίπεδο ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2025, αλλά η Ελλάδα καθυστέρησε να ενσωματώσει τη σχετική Οδηγία στο εθνικό δίκαιο και δέχτηκε «κίτρινη κάρτα» από την Κομισιόν τον περασμένο Φεβρουάριο.

Ειδικότερα, η απαλλαγή από τον ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων προβλέπεται από την Οδηγία 2020/285/ΕΕ, η οποία έπρεπε να ενσωματωθεί από τα κράτη μέλη έως την 31η Δεκεμβρίου 2024 και να εφαρμοστεί από την 1η/1/2025.

Η Ελλάδα δεν μετέφερε στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία και δέχτηκε προειδοποιητική επιστολή από την Κομισιόν, στην οποία απαντά ότι η Οδηγία και άρα η ευνοϊκή μεταχείριση στον τομέα του ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων, θα εφαρμοστούν, σύντομα και το αργότερο έως τον προσεχή Ιούνιο.

Η πρόθεση για την άμεση νομοθέτηση της απαλλαγής των «μικρών» από τον ΦΠΑ στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές,  επιβεβαιώνεται και από το Στρατηγικό Σχέδιο της ΑΑΔΕ, στο οποίο αναφέρεται συγκεκριμένα, πως στον σχεδιασμό είναι οι «προσαρμογές για την ενσωμάτωση της Οδηγίας ΕΕ 2020/285 σχετικά με την αναμόρφωση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ μικρών επιχειρήσεων».

Ενίσχυση εξωστρέφειας

Η απαλλαγή από τον ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων για συναλλαγές έως 100.000 ευρώ στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα διευκολύνει τις μικρές επιχειρήσεις να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε άλλα κράτη μέλη, αίροντας τις υποχρεώσεις και τα διοικητικά βάρη που διέπουν συνήθως με τις διασυνοριακές συναλλαγές όπως είναι η λήψη ΑΦΜ, η ενδεχομένη υποχρέωση υποβολής δηλώσεων ανάλογα με τους εθνικούς κανόνες κάθε κράτους μέλους, κ.λπ.. 

Συγκεκριμένα, οι μικρές επιχειρήσεις που θα κάνουν χρήση του απαλλακτικού καθεστώτος σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη, θα μπορούν να διενεργούν ετησίως συναλλαγές ύψους έως 100.000 ευρώ, στο σύνολο της ΕΕ.

Μια επιχείρηση θεωρείται μικρή για σκοπούς ΦΠΑ όταν ο ενωσιακός ετήσιος κύκλος εργασιών της, δηλαδή οι συνολικές διασυνοριακές πωλήσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, δεν ξεπερνά τα 100.000 ευρώ.

Επίσης, το εσωτερικό όριο απαλλαγής που δύναται να θεσπίσει ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να ξεπερνά τα 85.000 ευρώ.

Όμως η Ελλάδα διατηρεί το όριο σε χαμηλά επίπεδα, σε 10.000 ευρώ, ενώ άλλες χώρες της ΕΕ, έχουν αισθητά υψηλότερα όρια απαλλαγής, όπως οι Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, 25.000 ευρώ, η Πολωνία, η Λετονία και η Εσθονία το ποσό των 40.000 ευρώ, η Λιθουανία 55.000 ευρώ, η Τσεχία, η Ρουμανία και η Ιταλία έχουν το ανώτατο όριο που παρέχει η Κομισιόν, 85.000 ευρώ.

Ποιες ελληνικές επιχειρήσεις αφορά

Οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να αιτηθούν να κάνουν χρήση του απαλλακτικού καθεστώτος μικρών επιχειρήσεων σε όποιο άλλο κράτος μέλος της ΕΕ επιθυμούν, εφόσον:

• ο κύκλος εργασιών της κατά το προηγούμενο και κατά το τρέχον έτος δεν ξεπερνά τα 100.000 ευρώ στο σύνολο της ΕΕ και
• δεν ξεπερνά το εσωτερικό όριο απαλλαγής κάθε κράτους μέλους στο οποίο αιτείται την απαλλαγή.

Ειδικότερα, θα υποβάλλουν αίτημα ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ, με συνημμένα στοιχεία που αφορούν στην τήρηση των ορίων απαλλαγής. Το αίτημα διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στις φορολογικές διοικήσεις των άλλων κρατών μελών από τις οποίες αιτείται τη χορήγηση της απαλλαγής. Η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται στην ελληνική επιχείρηση, είτε είναι ενταγμένη στο ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, είτε όχι.

Αυτονόητο είναι, ότι οι μικρές επιχειρήσεις που επιλέγουν απαλλαγή από τον ΦΠΑ χάνουν το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ σε αγαθά και υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση απαλλασσόμενων παραδόσεων.

Παραδείγματα

Για την κατανόηση της λειτουργίας του νέου συστήματος, η ΑΑΔΕ κατήρτισε τα ακόλουθα παραδείγματα:

1. Μια ελληνική επιχείρηση μπορεί να λειτουργεί με τους κανόνες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας, δηλαδή απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ για συναλλαγές έως 10.000 ευρώ, και ταυτόχρονα να χρησιμοποιεί το απαλλακτικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων άλλων κρατών μελών, όπου τα όρια είναι μεγαλύτερα.
2. Μια επιχείρηση εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος, π.χ. στη Γαλλία, που είναι ενταγμένη στο απαλλακτικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων εκεί, αιτείται μέσω της γαλλικής Φορολογικής Διοίκησης να κάνει χρήση του απαλλακτικού καθεστώτος μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Το αίτημά της διαβιβάζεται στην ελληνική Φορολογική Διοίκηση (ΑΑΔΕ) με την προαναφερόμενη διαδικασία, συνοδευόμενο από τα στοιχεία των διενεργούμενων συναλλαγών της τόσο στο σύνολο των κρατών μελών της ΕΕ, όσο και στο εσωτερικό της Ελλάδας. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που η γαλλική επιχείρηση είναι ενταγμένη στο απαλλακτικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων στη Γαλλία. 

Και στα δύο παραδείγματα το σύνολο των απαλλασσόμενων συναλλαγών που θα μπορεί να διενεργήσει στο σύνολο των κρατών μελών της ΕΕ, δεν μπορεί να ξεπερνά τα 100.000 ευρώ ετησίως και στην Ελλάδα δεν μπορεί να ξεπερνά το εγχώριο όριο απαλλαγής των 10.000 ευρώ.