Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας: Μεταρρύθμιση πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης – Τροποποίηση ν. 4270/2014 για την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1265 του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2024 σχετικά με τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών-μελών και λοιπές διατάξεις».
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, που θα συζητηθεί στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή στις 1 Ιουλίου 2025, φέρνει σημαντικές αλλαγές στη δομή και λειτουργία της δημοσιονομικής διαχείρισης στη χώρα, εναρμονίζοντας το εθνικό πλαίσιο με τις πρόσφατες εξελίξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Κεφαλαιώδεις Τροποποιήσεις στο Δημοσιονομικό Πλαίσιο
Σύμφωνα με την Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης, το νομοσχέδιο εκσυγχρονίζει το υπάρχον πλαίσιο δημοσιονομικής διαχείρισης, ενσωματώνοντας πλήρως την Οδηγία (ΕΕ) 2024/1265 και τις σχετικές πράξεις της ΕΕ. Επιδιώκεται προσαρμογή στις απαιτήσεις που αφορούν τη δημοσιονομική σταθερότητα και τη βιωσιμότητα του χρέους, θέτοντας ως βασικό στόχο το πλεονασματικό ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης. Παράλληλα, εισάγονται νέοι κανόνες για τη διαχείριση καθαρών δαπανών, διατήρηση του μεσοπρόθεσμου ελλείμματος κάτω από 3% του ΑΕΠ, καθώς και ρήτρες διαφυγής για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών.
Τροποποιήσεις πραγματοποιούνται επίσης σε σημεία του ν. 4270/2014, τα οποία συνδέονται επιχειρησιακά με τη μετάβαση στο νέο καθεστώς, ενισχύοντας τη συνοχή του δημοσιονομικού πλαισίου.
Ενίσχυση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου και Ανεξάρτητων Οργάνων
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο Δημοσιονομικό Συμβούλιο, με στόχο την ενσωμάτωση της νέας ευρωπαϊκής προσέγγισης για τους ανεξάρτητους φορείς ελέγχου. Για πρώτη φορά, οι φορείς αυτοί αποτελούν δομικό στοιχείο του πλαισίου δημοσιονομικής πολιτικής, με έμφαση σε ενισχυμένες αρμοδιότητες, εργαλεία, πόρους και διαφάνεια. Το αναμορφωμένο πλαίσιο στοχεύει στην αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των δημόσιων οικονομικών και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής ισορροπίας.
Αναβάθμιση της Διαδικασίας Προϋπολογισμού
Σημαντικές αλλαγές προβλέπονται στη διαδικασία κατάρτισης, υλοποίησης και παρακολούθησης του ετήσιου Κρατικού Προϋπολογισμού και των προϋπολογισμών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Επικαιροποιείται το περιεχόμενο της εισηγητικής έκθεσης, ώστε να αντικατοπτρίζει τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, ενώ εκσυγχρονίζεται ο έλεγχος και η έγκριση των πολυετών υποχρεώσεων, ενισχύοντας πλήρως το πλαίσιο βιωσιμότητας.
Παράλληλα, θεσπίζονται ρυθμίσεις που βελτιώνουν τη διαφάνεια της δημοσιονομικής πληροφόρησης. Η ΕΛΣΤΑΤ αποκτά νέα αρμοδιότητα για τη δημοσιοποίηση εκτεταμένων δημοσιονομικών δεδομένων, ενώ το πλαίσιο κυρώσεων ενισχύεται για την καλύτερη τήρηση των αρχών χρηστής διαχείρισης.
Ηλεκτρονικό Εθνικό Μητρώο Παροχών και Ενισχύσεων
Θεσμοθετείται το Εθνικό Μητρώο Παροχών και Ενισχύσεων, ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό αρχείο υπό την ευθύνη της ΑΑΔΕ και του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Το μητρώο αυτό θα συγκεντρώνει στοιχεία για κάθε παροχή ή ενίσχυση που χορηγεί το Δημόσιο προς τα φυσικά πρόσωπα, προσφέροντας ουσιαστική στήριξη στον δημοσιονομικό και κοινωνικό σχεδιασμό μέσα από ανωνυμοποιημένες στατιστικές αναλύσεις.
Οι βασικοί στόχοι του μητρώου εστιάζονται στην:
- αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των επιπτώσεων των ενισχύσεων από τη δημόσια διοίκηση,
- υποστήριξη των πολιτικών σχεδιασμού μέσω αξιόπιστων στοιχείων,
- διαφάνεια τόσο για τα ίδια τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τους ελεγκτικούς μηχανισμούς,
- εξασφάλιση των νομοθετικών προβλέψεων για τον έλεγχο σώρευσης παροχών.
Μέτρα Κοινωνικής Στήριξης και Ειδικές Παρεμβάσεις
Στο πλαίσιο του νομοσχεδίου ενσωματώνονται παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης και τη διαρκή ενίσχυση χαμηλοσυνταξιούχων και ευάλωτων ομάδων, στη βάση της συνεχούς βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Ειδική μέριμνα λαμβάνουν οι οικογένειες που πληρώνουν ενοίκιο, οι συνταξιούχοι, οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και τα άτομα με αναπηρία.
Η υλοποίηση αυτών των μέτρων βασίζεται στη δημοσιονομική υπεραπόδοση του 2024 και στοχεύει στη στήριξη περίπου 2.700.000 πολιτών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, χωρίς να διακυβεύεται η δημοσιονομική σταθερότητα. Κύρια ερείσματα του εγχειρήματος αποτελούν η μείωση της φοροδιαφυγής και ο εξορθολογισμός των κρατικών δαπανών.
Ειδικές Ρυθμίσεις και Στοχευμένες Οικονομικές Παρεμβάσεις
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης κρίσιμες ρυθμίσεις για:
- Τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Δημοσιονομικής Πολιτικής στον τομέα ελέγχου δημόσιων οικονομικών.
- Τη διόρθωση νομοθετικών κενών στις μετακινήσεις υπαλλήλων με αναπηρία, αλλά και την επέκταση του κινήτρου επίτευξης στόχων σε επιπλέον δικαιούχους.
- Την ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με επιπλέον 500 εκατ. ευρώ κατ’ έτος, αρχής γενομένης από το 2025.
- Την παράταση εφαρμογής του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) στη νοσοκομειακή και φαρμακευτική δαπάνη, με στόχο τη συγκράτηση του κόστους και την ενίσχυση της φαρμακευτικής βιομηχανίας.
Ταυτόχρονα, ρυθμίζονται:
- Η διαγραφή οφειλών προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων σε πληγέντες του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη και τους συγγενείς τους, ως επιπρόσθετο μέτρο στήριξης.
- Η ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού 2025, δεδομένης της σχεδιαζόμενης αναδιάρθρωσης της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Η διευκόλυνση απόσπασης Ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων για τη στήριξη της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2026.
- Η διασφάλιση της βιωσιμότητας της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΜΥΝΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Α.Β.Ε.Ε.» με παράταση ευνοϊκών ρυθμίσεων έως τον Ιούνιο του 2026.
Οικονομικές Επιπτώσεις από τις Νέες Ρυθμίσεις
Σύμφωνα με την ειδική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, οι βασικές δημοσιονομικές επιπτώσεις συγκεντρώνονται στα εξής:
- Δημιουργία δαπάνης 500 εκατ. ευρώ από την αύξηση πιστώσεων του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2025.
- Ενδεχόμενες επιπρόσθετες δαπάνες για την αύξηση των ορίων φαρμακευτικής δαπάνης τα έτη 2026-2030, έως 400 εκατ. ευρώ ετησίως ή σύμφωνα με το ανεκπλήρωτο μέρος του στόχου μείωσης και επιστροφής clawback.
- Ετήσια δαπάνη περίπου 230 εκατ. ευρώ για επιδότηση ενοικίου και 360 εκατ. ευρώ για την οικονομική ενίσχυση ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο συνδυάζει τη δημοσιονομική πειθαρχία με τον κοινωνικό ρόλο του κράτους και φιλοδοξεί να ενισχύσει τη διαφάνεια, την ευχέρεια στρατηγικού σχεδιασμού και τη βιώσιμη ανάπτυξη, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον σύγχρονης οικονομικής διακυβέρνησης για την Ελλάδα της επόμενης μέρας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
