Σε ρυθμούς αύξησης που είχαμε να δούμε πριν το ξέσπασμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης έχει επανέλθει η αύξηση των δανείων στις επιχειρήσεις, ενώ βελτιώνονται οι συνθήκες για τα δάνεια στα νοικοκυριά, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ.
Στις αρχές του 2025, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (ΜΧΕ) έφτασε το 17,4% τον Μάιο, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 18 ετών. Αυτό σηματοδοτεί μια σαφή ένδειξη της αυξημένης ζήτησης για χρηματοδότηση από τις επιχειρήσεις, οι οποίες βλέπουν προοπτικές ανάπτυξης και επενδύσεων.
Οι νέες καθαρές ροές δανεισμού προς τις επιχειρήσεις την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου 2025 ανήλθαν στα 2,0 δισ. ευρώ, μια σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τα 1,4 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο πέρυσι. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι οι ροές των δανείων ήταν 9,3 δισ. ευρώ.
Παράλληλα με την επιχειρηματική πίστη, παρατηρείται μια σημαντική ανάκαμψη στη ζήτηση δανείων από τα νοικοκυριά. Τα στεγαστικά δάνεια συνέχισαν να συρρικνώνονται, αλλά με πιο ήπιο ρυθμό, ενώ οι πιστώσεις προς ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και τα καταναλωτικά δάνεια, κατέγραψαν θετικές ροές.
Η έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος επιβεβαίωσε την ενίσχυση της ζήτησης νέων δανείων τόσο στην επιχειρηματική όσο και στη στεγαστική πίστη, με προγράμματα όπως το «Σπίτι μου ΙΙ» (συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ) να συμβάλλουν στην τόνωση της αγοράς.
Η αυξημένη ζήτηση από τα νοικοκυριά αντικατοπτρίζει την ενισχυμένη οικονομική τους κατάσταση και την πρόθεση για πραγματοποίηση αγορών ή επενδύσεων.
Η πορεία των δανείων
Ετήσια % μεταβολή 12-μηνων ροών | Φεβ-24 | Μαρ-24 | Απρ-24 | Ιαν-25 | Απρ.25 | Μάι.25 |
Σύνολο ιδιωτικού τομέα | 5,2 | 6,6 | 9,3 | 10,3 | 10,9 | 11,3 |
Νοικοκυριά | -1 | -0,7 | -0,6 | -0,5 | -0,3 | -0,1 |
Καταναλωτική πίστη | 5,4 | 6 | 6,2 | 5,7 | 5,4 | 5,7 |
Στεγαστική πίστη | -2,9 | -2,7 | -2,7 | -2,5 | -2,2 | -1,9 |
Ελεύθεροι Επαγγελματίες | -0,1 | 0,3 | 0,5 | 0,1 | -0,3 | -0,3 |
Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις | 8 | 9,8 | 14,4 | 16,5 | 17,2 | 17,4 |
Την ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης έχει υποστηρίξει η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Από τα μέσα του 2024, η ΕΚΤ έχει προβεί σε οκτώ διαδοχικές μειώσεις των βασικών επιτοκίων, συνολικά κατά 200 μονάδες βάσης. Οι αγορές αναμένουν περαιτέρω μικρή υποχώρηση των επιτοκίων εντός του τρέχοντος έτους, με τάση σταθερότητας το 2026.
Αυτή η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής έχει άμεσο αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού. Το μέσο επιτόκιο νέων χορηγήσεων μειώθηκε στο 4,7% τον Μάιο του 2025 (περίπου 5,8% για ιδιώτες και 4,2% για τις ΜΧΕ), μειώνοντας την απόκλισή του από το αντίστοιχο μέσο κόστος στην Ευρώπη.
Τα επιτόκια των δανείων
Μέσα επιτόκια ανά χαρτοφυλάκιο |
|
|
|
|
|
|
Καταναλωτική πίστη | 10,8 | 11 | 10,8 | 10,7 | 10,6 | 10,6 |
Στεγαστική πίστη | 4,2 | 3,86 | 3,71 | 3,69 | 3,63 | 3,68 |
Δάνεια προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις | 5,54 | 5,62 | 5,02 | 4,57 | 4,33 | 4,11 |
Αν και το κόστος χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων παραμένει ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, η διαφορά αυτή μειώνεται σταθερά.
Οι προοπτικές για τις νέες πιστώσεις το υπόλοιπο του 2025 και το 2026 είναι θετικές. Αναμένεται συνέχιση της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις, υποστηριζόμενη από την υλοποίηση του αναθεωρημένου δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο λήγει τον Ιούνιο του 2026. Η έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή του αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων με ευνοϊκούς όρους.
Επιπλέον, η προσφορά πιστώσεων ενισχύεται από τους υψηλούς δείκτες ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος και τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιώτες. Η προσδοκία περαιτέρω ενίσχυσης της ζήτησης εντοπίζεται κυρίως στην επιχειρηματική πίστη, τόσο σε μεγάλες όσο και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.