Τη δυνατότητα ανάπτυξης πλωτών πυρηνικών μονάδων παραγωγής ενέργειας (Floating Nuclear Power Plants - FNPPs), μεταξύ άλλων, και στην χώρα μας εξετάζει η διεθνής εταιρεία Core Power, σε συνεργασία με την ABS και την Athlos Energy.
Μάλιστα, όπως αναφέρθηκε στο πάνελ «The future of Nuclear in Greece» στο πλαίσιο του «ARGO: New Nuclear for Greek Maritime», οι πλωτές πυρηνικές αυτές πλατφόρμες, οι οποίες θα λειτουργούν με μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMRs), μπορούν να καλύψουν τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες απομακρυσμένων και παράκτιων περιοχών της Μεσογείου.
Τι προσφέρουν οι πλωτοί σταθμοί, υποψήφια τα ελληνικά νησιά
Συγκεκριμένα, οι εφαρμογές τους μπορεί να είναι πολλαπλές, από την ηλεκτροδότηση των νησιών, μέχρι την υποστήριξη των λιμανιών και την τροφοδότηση μονάδων αφαλάτωσης για την παραγωγή πόσιμου νερού σε περιοχές που πλήττονται από ξηρασία, με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Όπως ανέφερε η Arla Bamllari, Senior Analyst της Core Power, «παρουσιάσαμε μια προκαταρκτική μελέτη για τη σκοπιμότητα ανάπτυξης 13 πυρηνικών μονάδων στη Μεσόγειο, με έμφαση στην Ελλάδα. Σε συνεργασία με την ABS και την Athlos Energy εξετάζουμε περίπου 20 τοποθεσίες, με βάση 17 διαφορετικά κριτήρια».
Συγκεκριμένα, η μεθοδολογία αυτή λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως την τρέχουσα και μελλοντική κατανάλωση ενέργειας σε κάθε περιοχή, τη δυνατότητα τροφοδοσίας μονάδων όπως αφαλατώσεις ή data centers, την ύπαρξη υποδομών μεταφοράς και σύνδεσης με το δίκτυο, τη σεισμική δραστηριότητα και τις καιρικές συνθήκες, την εγγύτητα με τον πληθυσμό και τις υποδομές έκτακτης ανάγκης (νοσοκομεία, πυροσβεστική κ.λπ.), αλλά και την πιθανή επίδραση στον τουρισμό.
Αναφερόμενη στην χώρα μας η Arla Bamllari είπε ότι «είναι μια σεισμογενής χώρα, επομένως πρέπει να λάβουμε υπόψη τη σεισμική δραστηριότητα σε ορισμένες τοποθεσίες. Πρέπει επίσης να εξετάσουμε την ένταση των ανέμων. Για παράδειγμα, αν έχουμε μια περιοχή όπως η Σαντορίνη, που είναι εκτεθειμένη σε ισχυρούς ανέμους , πρέπει να υπολογίσουμε ποιες επιπλέον προσαρμογές απαιτούνται στον σχεδιασμό μας».
Σύμφωνα με την ίδια, όλα αυτά συγκεντρώνονται σε μια πρώτη, ολοκληρωμένη μελέτη που θα εξελιχθεί περαιτέρω σε συνεργασία με την ABS και την Athlos Energy, μέσα από μια μελέτη PESTLE (πολιτική, περιβαλλοντική, κοινωνική, τεχνολογική, οικονομική, νομική ανάλυση). «Το τελικό αποτέλεσμα θα δημοσιευτεί και θα είναι διαθέσιμο σε όλους», κατέληξε.
Η φιλοδοξία της Athlos Energy και ο ρόλος της ABS
«Τον Σεπτέμβριο του 2024 ιδρύσαμε την Athlos Energy, την πρώτη ελληνική εταιρεία στον πυρηνικό κλάδο. Έχουμε δύο στόχους. Πρώτον, να εμπλέξουμε τους φορείς στην Ελλάδα και να προωθήσουμε τις πυρηνικές εφαρμογές και δεύτερον, να προετοιμάσουμε και να κατασκευάσουμε τον πρώτο πυρηνικό σταθμό στην Ελλάδα. Θεωρώ ότι αυτή είναι μια τολμηρή δήλωση, αλλά έχουμε υψηλές προσδοκίες», ανέφερε ο Διονύσης Χιώνης, συνιδρυτής της Athlos Energy.
Όπως εξήγησε, «όταν ξεκινήσαμε, πιστεύαμε ότι θα συναντήσουμε κλειστές πόρτες. Ότι θα μας θεωρήσουν τρελούς ή θα μας απορρίψουν. Αντίθετα, όλες οι πόρτες ήταν ανοιχτές. Όλοι ενδιαφέρθηκαν να ακούσουν τι φέρνουμε. Η κυβέρνηση και τα κόμματα της αντιπολίτευσης ήταν πρόθυμα να ακούσουν και να κατανοήσουν τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια».
«Η βιομηχανία, είτε μιλάμε για μεγάλες εταιρείες είτε για μικρούς ιδιοκτήτες, έχει κατανοήσει ότι οι στόχοι βιωσιμότητας της Ευρώπης και της Ελλάδας για το 2050 είναι αδύνατον να επιτευχθούν με τη σημερινή στρατηγική. Αυτό είναι ένα γεγονός. Γι’ αυτό η πυρηνική ενέργεια είναι λύση», συνέχισε ο κ. Χιώνης.
Από την πλευρά του, ο Χρήστος Λεοντόπουλος, αντιπρόεδρος τεχνολογίας της ABS Hellas, ανέφερε: «Ήμασταν η πρώτη εταιρεία που δημοσίευσε πυρηνικούς κανονισμούς τη δεκαετία του ’60. Σήμερα γεφυρώνουμε το χάσμα ανάμεσα στους τότε κανονισμούς και τις σύγχρονες απαιτήσεις. Έχουμε 17 ενεργά έργα σε όλο τον κόσμο και ξεκινάμε την ανάπτυξη FNPPs στην Ελλάδα, με στόχο τη δημοσίευση ενός white paper που θα είναι διαθέσιμο σε όλη τη βιομηχανία».
«Αγκάθι» το θεσμικό πλαίσιο
Η Ασπασία Πετρή, Senior Researcher στην Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), υπογράμμισε την ανάγκη προσαρμογής του θεσμικού πλαισίου. Σύμφωνα με την ίδια «η ΕΕΑΕ είναι η εθνική αρχή για την πυρηνική ασφάλεια και την προστασία από την ακτινοβολία. Αδειοδοτεί, επιθεωρεί και ρυθμίζει τη χρήση της πυρηνικής τεχνολογίας στη χώρα».
Όπως εξήγησε η κ. Πετρή, η υφιστάμενη νομοθεσία καλύπτει μόνο ερευνητικούς αντιδραστήρες και δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε εμπορικούς σταθμούς. Χρειάζεται νέα νομοθεσία, εξειδικευμένο προσωπικό και ενίσχυση της εθνικής τεχνογνωσίας.
Η κοινή γνώμη το μεγάλο στοίχημα
Η Αφροδίτη Ξύδη, Executive Director του Deon Policy Institute, τόνισε ότι η τεχνογνωσία υπάρχει αλλά το στοίχημα είναι η αλλαγή της κοινής γνώμης, η οποία έχει συνδέσει τη πυρηνική ενέργεια με την καταστροφή. «Η ανταπόκριση είναι πιο θετική απ’ ό,τι περιμέναμε, αλλά η κοινή γνώμη παραμένει αρνητική. Μόλις το 41% των Ελλήνων δηλώνει θετικό στην πυρηνική ενέργεια. Για να υλοποιηθεί ένα έργο που ξεκινά σε μια δεκαετία και έχει διάρκεια ζωής 40 ετών, χρειάζεται πολιτική συναίνεση και εκπαίδευση του κοινού».
«Η κοινή γνώμη ρωτά αν η πυρηνική ενέργεια θα μειώσει τον λογαριασμό του ρεύματος που πληρώνει κάθε μέρα ο πολίτης. Είναι μια δύσκολη ερώτηση. Από την άλλη, τα πολιτικά κόμματα καταλαβαίνουν ότι το να φέρεις πυρηνική ενέργεια στην Ελλάδα είναι ένα έργο δεκαετίας, πέρα από τη δική τους θητεία. Γι’ αυτό αρχίζουν να συζητούν μήπως μπορεί να επισπευσθεί», ανέφερε με τη σειρά του ο Διονύσης Χιώνης.
«Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας το 2018 έδειξε ότι 75% των Ελλήνων ήταν κατά. Σε δικές μας μελέτες, τα ποσοστά αυτά έχουν αλλάξει. Μάλιστα, σε πρόσφατη έρευνα ρωτήσαμε αν θα δέχονταν πυρηνική εγκατάσταση στη θάλασσα και οι περισσότεροι Έλληνες απάντησαν ότι προτιμούν μια πλωτή εγκατάσταση από μια χερσαία», κατέληξε.