Στην εποχή της δημογραφικής κρίσης που διανύει η Ελλάδα, το συνταξιοδοτικό κενό αναδεικνύεται ως μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες.
Με το ελληνικό σύστημα να βασίζεται κυρίως στον πρώτο πυλώνα, δηλαδή στο δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα, η επάρκεια του εισοδήματος κατά τη συνταξιοδότηση αποτελεί ένα κρίσιμο στοίχημα για τα επόμενα χρόνια.
Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 2,51 εκατομμύρια συνταξιούχοι στη χώρα, περίπου 20.000 περισσότεροι από ό,τι πέρυσι, την ίδια στιγμή που το εργατικό δυναμικό σε καμία περίπτωση δεν αυξάνεται με αντίστοιχους ρυθμούς.
Οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν μετά την κρίση χρέους έχουν θέσει το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα σε σταθερή βάση, αλλά το αδύναμο σημείο παραμένει η δημογραφική προοπτική. Σύμφωνα με την τρίτη έκδοση της έκθεσης «Global Pension Report» της Allianz, η βιωσιμότητα του ελληνικού συστήματος βαθμολογείται με 2,9/3,5.
Ωστόσο, ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων αναμένεται να αυξηθεί από 38% σε 65% μέσα στα επόμενα 25 χρόνια, κατατάσσοντας την Ελλάδα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά εξάρτησης στην περιοχή. Ενδεικτικά, στην Ιαπωνία, η οποία αντιμετωπίζει επίσης το πρόβλημα γήρανσης του πληθυσμού, το 35% των ανδρών άνω των 65 ετών συνεχίζουν να εργάζονται, ποσοστό που στην Ελλάδα αγγίζει μόλις το 7%.
Πέρα από το ότι οι Έλληνες δεν επενδύουν σε ιδιωτική ασφάλιση και ιδίως σε ιδιωτικά συνταξιοδοτικά πλάνα, η αποταμιευτική τους δυνατότητα είναι επίσης πολύ χαμηλή, αφού τα ελληνικά νοικοκυριά καταγράφουν αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης και ουσιαστικά ξοδεύουν περισσότερα από αυτά που κερδίζουν.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025 το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα μειώθηκε κατά -3,6%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη μείωση στην ΕΕ.
Σε ετήσιο επίπεδο, το 2024 η Ελλάδα επίσης βρισκόταν στη δυσμενέστερη θέση με αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης, γεγονός που επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία η αρνητική αποταμίευση των νοικοκυριών διευρύνθηκε περαιτέρω το προηγούμενο έτος, φτάνοντας το -1,9% του ΑΕΠ από -0,9% το 2023.
Το συνταξιοδοτικό κενό γίνεται ακόμη πιο σαφές μέσα από τα στοιχεία που μοιράστηκε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) με το BD, σύμφωνα με τα οποία ένας 65χρονος Δανός βγαίνοντας στη σύνταξη έχει αποταμιεύσεις που αντιστοιχούν σε 28 μήνες, ο μέσος πολίτης του ΟΟΣΑ έχει αποταμιεύσεις 8 μηνών, ενώ ο Έλληνας, ο οποίος βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στο κράτος για τη σύνταξή του, έχει αποταμιεύσεις μόλις 5 ημερών.
Δεν ελκύουν τους νέους τα συνταξιοδοτικά προγράμματα
«Καμπανάκι» αποτελεί και η ασφαλιστική κουλτούρα, η οποία είναι ελαφρώς ελλειμματική όσον αφορά το συνταξιοδοτικό γενικότερα στην Ευρώπη. Η Gen Z στην πλειονότητά της αναγνωρίζει τη σημασία της ασφάλισης και τα προνόμια που προσφέρει, αλλά δεν μπορεί να ξεπεράσει σημαντικά εμπόδια στην πρόσβαση και κατανόηση των ασφαλιστικών προϊόντων.
Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα της Insurance Europe, περίπου το 40% των ατόμων ηλικίας 18-35 ετών δεν αποταμιεύει για τη σύνταξή του. Μάλιστα, μόλις το 65% των ερωτηθέντων θεωρεί σημαντικό το σχεδιασμό της συνταξιοδότησης, από τους οποίους περισσότεροι από τους μισούς (54%) δεν έχουν ακόμη αρχίσει να αποταμιεύουν για αυτό.
Παράλληλα, όσοι νέοι δήλωσαν πως δεν ενδιαφέρονται ακόμη να επενδύσουν σε ιδιωτικό πλάνο σύνταξης είναι κυρίως επειδή δεν έχουν αρκετά χρήματα (41%), επειδή αισθάνονται πολύ νέοι για να μπουν σε αυτήν τη διαδικασία (37%), ενώ ένα 22% «δεν το έχει σκεφτεί πολύ».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
