Λύση στο αδιέξοδο των προσωρινών…τιμών που έχει οδηγήσει σε στάση πληρωμών πολλούς δημόσιους φορείς ζητούν οι εργοληπτικές εταιρείες.
Καθώς η ενεργοποίηση του σύγχρονου ενιαίου συστήματος τιμολόγησης για έργα και μελέτες δεν φαίνεται στον ορίζοντα, έχοντας καθηλώσει τους προϋπολογισμούς των έργων σε τιμές δεκαπενταετίας, οι τεχνικές εταιρείες ζητούν να γίνουν οριστικοί οι σημερινοί προσωρινοί συντελεστές αναθεώρησης του πρώτου τριμήνου του 2022.
Μέσα στην οικονομική κρίση μηδενίστηκε το κοντέρ του μηχανισμού αναθεώρησης τιμών για υλικά και εργασία. Έτσι τα έργα που ήδη εκτελούνται αλλά και όσα δημοπρατούνται σήμερα, είναι με όρους κρίσης, παρά τις πολύ μεγάλες ανατιμήσεις σε υλικά, καύσιμα, ενέργεια που έφεραν η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Έκτοτε οι μοναδικές αναθεωρήσεις έγιναν το 2021 και το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Παρά τα συνεχή αιτήματα του τεχνικού κόσμου για την έκδοση νεότερων συντελεστών προς τις διαδοχικές ηγεσίες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, αυτά, όπως λένε οι εκπρόσωποι του κλάδου, έχουν μείνει αναπάντητα.
Εντωμεταξύ, οι συντελεστές αναθεώρησης του α’ τριμήνου του 2022 καθιερώθηκαν ως προσωρινοί, με τις εργοληπτικές ενώσεις να επιμένουν ότι αυτές καλύπτουν μέρος μόνο των υπέρογκων αυξήσεων υλικών, ενώ δεν περιλαμβάνουν καύσιμα κι εργασία. Κάπως έτσι ροκανίστηκαν οι υπερβολικές εκπτώσεις που έδιναν οι τεχνικές εταιρείες για να πάρουν έργα μέσα στην «ανομβρία» της κρίσης.
Όμως πλέον ορισμένες αναθέτουσες αρχές αρνούνται να εξοφλήσουν λογαριασμούς με προσωρινούς συντελεστές. Σύμφωνα με την επιστολή, η επιφυλακτικότητα αποδίδεται στην έκδοση «μίας ατυχούς δικαστικής απόφασης που αφορούσε ένα ασήμαντο ποσό αναθεώρησης, χωρίς την δέουσα αιτιολόγηση».
Όπως σημειώνουν οι εκπρόσωποι του κλάδου, αυτό πέρα από τις μεγάλες οικονομικές βλάβες στις τεχνικές εταιρείες, θα επιφέρει παύση εργασιών, ενώ θα βάλει και τα έργα σε ένα γαϊτανάκι δικαστικών διεκδικήσεων των ποσών της αναθεώρησης.
Βήμα πίσω από τις ενώσεις
Έτσι, τις προηγούμενες ημέρες, με νεότερη επιστολή προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστο Δήμα, οι εργοληπτικές ενώσεις (ΣΑΤΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΠΕΔΜΕΔΕ) ζητούν να ορισθούν ως οριστικοί συντελεστές αναθεώρησης αυτοί του α’ τριμήνου του 2022, για όλα τα έργα που δημοπρατήθηκαν ως και τις 31.12.2024. Αυτή, δε, η αναθεώρηση να τα συνοδεύει μέχρι την ολοκλήρωσή τους.
«Είναι αδύνατο να ολοκληρωθούν τα έργα με βάση τους προϋπολογισμούς τους, προοπτική που σίγουρα δεν είναι εις όφελος της έγκαιρης ολοκλήρωσης των έργων», επισημαίνεται στην επιστολή, χτυπώντας καμπανάκι για την απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων του κλάδου.
Κάνουν, μάλιστα, λόγο για «μια συνθήκη που αδικεί μεν τα μέλη μας, ωστόσο επιτρέπει την ολοκλήρωση των έργων με μικρότερες ζημιές και απώλειες για αυτά». Προτείνουν η χρηματοδότηση της σχετικής δαπάνης, για τα μεν ευρωπαϊκά έργα να καλυφθεί από τους πόρους του κάθε έργου, για δε τα έργα εθνικής χρηματοδότησης να υπάρξει μία πρόβλεψη στο νέο έτος.
«Επισημαίνουμε ότι η προτεινόμενη λύση δεν είναι ικανοποιητική για τις Εργοληπτικές Επιχειρήσεις μέλη μας, αλλά συνιστά μία διέξοδο στο αδιέξοδο, που με βεβαιότητα θα δημιουργηθεί από τη γενικευμένη παύση εργασιών και το κλείσιμο των εργοταξίων», επιμένουν.
Μετά το 2025, τι;
Η οριστική λύση στο ζήτημα έχει μεν προβλεφθεί θεσμικά, δεν έχει όμως εφαρμοστεί. Αυτή περιλαμβάνει το Παρατηρητήριο Τιμών και το ενιαίο σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών, που αν και έπρεπε να λειτουργεί από 1/1/2023, τρία χρόνια μετά δεν έχει κάνει ακόμα ντεμπούτο.
Αν και, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των φορέων, από την τελευταία εικόνα που αποκόμισαν από το υπουργείο, «από την 1/1/2025 και μετά, θα προέκυπτε μια νέα κανονικότητα αναφορικά με το ζήτημα της αναθεώρησης στις συμβάσεις δημοσίων έργων», μαζί με τη λειτουργία του ενιαίου συστήματος, φτάνοντας στα τέλη του 2025, αυτό έχει μείνει στη σφαίρα της φαντασίας.
Στόχος των σύγχρονων αυτών εργαλείων είναι οι προϋπολογισμοί των έργων να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς. Έτσι θα διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των έργων και θα στρωθεί για να ενσωματωθεί στις προδιαγραφές τους ο κλιματικός κίνδυνος.
Όπως είχε περιγράψει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΠΕΔΜΕΔΕ, Κωνσταντίνος Γκολιόπουλος, μιλώντας στο ITC 2025, «σήμερα τα έργα δημοπρατούνται με μελέτες από 6 χρόνια στην καλύτερη περίπτωση μέχρι και 20 στη χειρότερη περίπτωση, οι οποίες προφανώς και δεν λαμβάνουν υπόψιν τα σημερινά δεδομένα και τις ανάγκες».
Την ίδια στιγμή, δεν μπορούν να ενσωματωθούν σε αυτές τα νέα υλικά, πχ. το σκυρόδεμα με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, διότι, όπως εξήγησε, δεν κοστολογούνται πουθενά.
«Πώς θα φτάσουμε σε μελέτες με σύγχρονα υλικά, νέες τεχνολογίες ή πιο σύγχρονο σχεδιασμό, ώστε να μπορέσουν να εκτελεστούν τα έργα; Αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν στα νέα τιμολόγια, στον σχεδιασμό και στα κριτήρια των διαγωνισμών», ανέφερε.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ, Φώτης Κουβουκλιώτης, θέλοντας να αναδείξει την ανάγκη για δοθεί λύση στο ζήτημα των τιμών, περιέγραψε γλαφυρά: «Δουλεύουμε με τιμές δημοσίου που είναι ακόμα στην καθαρεύουσα». Επισήμανε, δε, πως παρά τις πολλές προσπάθειες να βρεθεί λύση και τις ομάδες εργασίας, «έχουμε καταθέσει προτάσεις ώστε να μην διαιωνίζεται αυτό το ζήτημα, αλλά μένουν στο συρτάρι».
Κλείνοντας, έβαλε στο τραπέζι την αναθεώρηση ανά κατηγορία έργου, δηλαδή έναν μέσο όρο αναθεώρησης ανά τύπο έργου (κτηριακά, Η/Μ, λιμάνια, οδοποιίες) με πχ. 10 συντελεστές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
