Στη σημαντικότερη πηγή αβεβαιότητας για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού αναδεικνύεται η τιμή του φυσικού αερίου, όπως τονίζουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, ενώ οι επόμενοι μήνες φαίνεται ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολοι, καθώς η Ρωσία δείχνει αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει σαν πολιτικό «όπλο» κατά της Ευρώπης την τροφοδοσία με φυσικό αέριο, προκαλώντας τεράστιες διακυμάνσεις στις τιμές.
Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές τόνιζαν χθες ότι η εξέλιξη της τιμής του φυσικού αερίου τους επόμενους μήνες θα έχει μεγάλη επίδραση στην πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και η αβεβαιότητα που επικρατεί δυσκολεύει όλους τους υπολογισμούς για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών έναντι του πληθωρισμού.
Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, οι διακυμάνσεις είναι συνεχείς και έντονες. Για παράδειγμα, τη Δευτέρα η τιμή του φυσικού αερίου στην Ολλανδία ήταν στα 85 ευρώ και την Τρίτη είχε εκτοξευθεί πάνω από τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Σημειωτέον ότι αργότερα χθες πλησίασε τα 120 ευρώ. Με δεδομένες αυτές τις έντονες διακυμάνσεις και τη διαρκή απειλή μείωσης των ροών από την Gazprom προς την Ευρώπη, η εξίσωση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού γίνεται πολύ δύσκολη.
Το φυσικό αέριο αποτελεί το βασικό καύσιμο για την ηλεκτροπαραγωγή στη χώρα, καλύπτοντας περί το 40% του μείγματος και ο κρατικός προϋπολογισμός έχει σχεδιαστεί με την υπόθεση ότι η μέση τιμή για το 2022 θα διαμορφωθεί στα 100 ευρώ. Αν η τιμή αυτή ξεπεραστεί και προκειμένου να διατηρηθεί ο μηχανισμός ελάφρυνσης των καταναλωτών για τις τιμές του ρεύματος, τότε θα υπάρξει σημαντική επιβάρυνση του προϋπολογισμού, περιορίζοντας και τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, με το νέο σύστημα λειτουργίας της αγοράς ρεύματος που θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου θα αποσυνδέεται η χονδρεμπορική τιμή από την τιμή του φυσικού αερίου και τα υπερέσοδα θα αφαιρούνται απευθείας από τους ηλεκτροπαραγωγούς ώστε να στηρίζεται το σύστημα των επιδοτήσεων προς τους πολίτες, ενώ οι εταιρείες θα αποζημιώνονται με βάση ένα συγκεκριμένο ανά τεχνολογία πλαφόν. Έτσι, με τα υπερέσοδα αυτά με την προσθήκη πόρων και από τον προϋπολογισμό θα διαμορφώσουν μέσα στους επόμενους έξι μήνες τις συνολικές επιδοτήσεις στο επίπεδο των 3,2 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα «φουσκώσει», αν η τιμή του φυσικού αερίου κινηθεί ανοδικά πέρα από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού.
Στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, που κλήθηκε να σχολιάσει χθες το δυσμενές σενάριο της ΕΚΤ για άνοδο της τιμής στα 250 ευρώ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, σε αυτή την περίπτωση, δεν έχει νόημα να συζητούμε για επιδοτήσεις των καταναλωτών, καθώς το κόστος θα είναι απαγορευτικά υψηλό, και θα πρέπει να μειωθεί δραστικά η χρήση του φυσικού αερίου στην παραγωγή ρεύματος και η συνολική κατανάλωση ρεύματος.
Το πόσο δύσκολη θα είναι οι επόμενοι μήνες φαίνεται ήδη αυτή την περίοδο, παρότι δεν καταναλώνεται φυσικό αέριο για θέρμανση και η ζήτηση είναι εποχικά μειωμένη. Μια ανακοίνωση από τη Gazprom αποδεικνύεται ότι είναι αρκετή για να οδηγήσει σε ράλι των τιμών, όπως έγινε σαφές τα τελευταία 24ωρα, όπου η τιμή εκτινάχθηκε από τα 85 στα 118 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση σχεδόν κατά 40%.
Την τελευταία αναταραχή προκάλεσε η χθεσινή ανακοίνωση της Gazprom για μείωση κατά το ένα τρίτο της παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream, επειδή, όπως ισχυρίστηκε η ρωσική εταιρεία, αναγκάστηκε να θέσει εκτός λειτουργίας εξοπλισμό της γερμανικής εταιρείας Siemens. Η Gazprom συνέδεσε τα τεχνικά προβλήματα που ισχυρίζεται ότι αντιμετώπισε με τις ευρωπαϊκές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, εντείνοντας τις ανησυχίες για τις επόμενες κινήσεις της, στο βαθμό που η μείωση των ροών φυσικού αερίου μπορεί να αξιοποιηθεί σαν ένα μέσο πίεση για να αρθούν οι κυρώσεις.
Στο κλίμα «πανικού» που επικράτησε στην αγορά συντέλεσαν και οι προηγούμενες ανακοινώσεις της ρωσικής εταιρείας φυσικού αερίου για περιορισμό κατά 15% στις εξαγωγές φυσικού αερίου προς τον ιταλικό όμιλο Eni. Το τελικό αποτέλεσμα στις χθεσινές συναλλαγές ήταν να ανέβει η τιμή για το συμβόλαιο Ιουλίου κατά 22%, στα 118,25 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
