Στις 12 Σεπτεμβρίου, αναρτήθηκε στον ΟΗΕ η επίσημη απάντηση της Ελλάδας στις διεκδικήσεις που είχε υποβάλει η Λιβύη σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο.
Η απάντηση αυτή έρχεται ως ανταπόκριση στην επιστολή που είχε καταθέσει η λιβυκή πλευρά στις 27 Μαΐου, με την οποία προχωρούσε σε σαφείς αξιώσεις εις βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Η λιβυκή επιστολή είχε ήδη δημοσιευθεί στον επίσημο ιστότοπο εγγράφων του ΟΗΕ από τις 16 Ιουλίου, καθορίζοντας τα εξωτερικά όρια της λιβυκής υφαλοκρηπίδας.
Η επίσημη επιστολή της Αθήνας κατατέθηκε στον ΟΗΕ στις 3 Σεπτεμβρίου και αναρτήθηκε μερικές ημέρες αργότερα, στις 12 Σεπτεμβρίου. Στο έγγραφο αυτό, η Ελλάδα απορρίπτει ρητά τον κεντρικό ισχυρισμό της Λιβύης, που αφορά στο λεγόμενο τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Όπως επισημαίνεται, η Τουρκία και η Λιβύη δεν διαθέτουν κοινά θαλάσσια σύνορα, λόγω της παρουσίας πλήθους ελληνικών νησιών στην περιοχή. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι το εν λόγω Μνημόνιο είναι άκυρο και ανυπόστατο, καθώς αγνοεί την επήρεια των ελληνικών νησιών στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και επιχειρεί να παραποιήσει τη γεωγραφία της Ανατολικής Μεσογείου.
Επιβεβαίωση διεθνών συμφωνιών και κυριαρχικών δικαιωμάτων
Στην επιστολή της, η Ελλάδα τονίζει την πλήρη ισχύ της Συμφωνίας Οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο που υπεγράφη στις 6 Αυγούστου 2020. Η συμφωνία αυτή, μεταξύ δύο κρατών με αντικείμενα ακτές, βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση με τις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS/ΔΔΘ).
Ειδική αναφορά γίνεται στις διαδικασίες παραχώρησης και αδειοδότησης θαλάσσιων περιοχών νοτίως, νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης, για τις οποίες η Ελλάδα υποστηρίζει ξεκάθαρα ότι βρίσκονται εντός περιοχών αποκλειστικής ελληνικής δικαιοδοσίας. Οι σχετικές άδειες και διαδικασίες εξερεύνησης και εκμετάλλευσης απορρίπτουν κατηγορηματικά τις λιβυκές αξιώσεις ως αβάσιμες από νομικής άποψης.
Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός & μέση γραμμή
Όσον αφορά στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, βάσει Υπουργικής Απόφασης της 17ης Απριλίου 2025, η Ελλάδα έχει ορίσει τέσσερις Θαλάσσιες Χωρικές Ενότητες στις περιοχές όπου ασκεί κυριαρχία, κυριαρχικά δικαιώματα και δικαιοδοσία. Για τα θαλάσσια τμήματα που παραμένουν χωρίς συμφωνία οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη, εφαρμόζεται προσωρινά η μέση γραμμή ως συγχρονιστικό όριο.
Το σχετικό υπόμνημα με χάρτες αποτυπώνει ότι η μέση γραμμή αποτελεί τη βάση για τον καθορισμό των εξωτερικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, έως τη σύναψη Συμφωνιών οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι αντικείμενες ή παρακείμενες με τις ελληνικές.
Η επιστολή υπενθυμίζει ρητά το άρθρο 121(1) της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, που αναγνωρίζει την επήρεια των ελληνικών νησιών στις θαλάσσιες ζώνες, παραπέμποντας ταυτόχρονα και στις διατάξεις του εθιμικού διεθνούς δικαίου.
Πρόσκληση σε διάλογο υπό το πρίσμα του διεθνούς δικαίου
Τέλος, η Ελλάδα εκφράζει την πάγια διάθεσή της να επανεκκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη για την οριστική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, στην βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και των συνθηκών που το διέπουν.