Σημαντικές προτάσεις για την επιτυχή πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη καταθέτει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε άρθρο του στους Financial Times.
Ο κ. Μητσοτάκης τονίζει ότι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ βρίσκεται σε κομβικό σημείο, καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας και οι γεωπολιτικές εξελίξεις περιορίζουν τα περιθώρια για νέες εξαρτήσεις και επιπρόσθετα κόστη στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Με αυτά τα δεδομένα, ο πρωθυπουργός προτείνει πέντε βασικούς κανόνες για μια ρεαλιστική και αποτελεσματική πράσινη μετάβαση.
Πρώτον, υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.
Όπως σημειώνει, η ταυτόχρονη προσπάθεια απανθρακοποίησης σε όλους τους τομείς μπορεί να αποδειχθεί κοντόφθαλμη. Προτείνει επέκταση των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών που είναι ήδη ανταγωνιστικές, ενώ η ανάπτυξη άλλων να γίνεται με προσοχή και μετρημένο ρυθμό.
Επισημαίνει επίσης ότι τα τελευταία βήματα προς την κλιματική ουδετερότητα θα είναι ιδιαίτερα δαπανηρά. Για τον λόγο αυτό απαιτείται προσεκτική και ευέλικτη προσέγγιση, με διαρκή έλεγχο της οικονομικής βιωσιμότητας των μέτρων.
Δεύτερον, ο κ. Μητσοτάκης καλεί στη διατήρηση της τεχνολογικής ουδετερότητας. Τονίζει ότι οι επενδύσεις πρέπει να κατευθύνονται σε τεχνολογίες που αποδεδειγμένα μειώνουν τις εκπομπές, αντί να βασίζονται σε προκαταλήψεις ή ηθικές αξιολογήσεις. Αναφέρει χαρακτηριστικά την άνιση στήριξη μεταξύ υδρογόνου και πυρηνικής ενέργειας στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Τρίτον, αναδεικνύει τη σημασία της εμβάθυνσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη. Οι μεγάλες διαφορές στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των χωρών-μελών δημιουργούν στρεβλώσεις και υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα. Η ενοποίηση της αγοράς, όπως σημειώνει, αποτελεί πολιτικό εγχείρημα που πρέπει να προωθηθεί πιο αποφασιστικά.
Τέταρτον, ο πρωθυπουργός επισημαίνει την ανάγκη για καλύτερη διακυβέρνηση της αγοράς ενέργειας. Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα και αδιαφάνεια των αγορών, ειδικά του ηλεκτρικού ρεύματος, θέτει σε κίνδυνο τόσο την κοινωνική συνοχή όσο και την ανταγωνιστικότητα. Προτείνει επανεκκίνηση της συζήτησης για το πώς καθορίζονται οι τιμές και ποιος έχει την ευθύνη εποπτείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πέμπτον, τονίζει ότι η «πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός». Σημειώνει πως για πολλά χρόνια η ΕΕ έθετε την απανθρακοποίηση πάνω από άλλους σημαντικούς στόχους, όπως η απασχόληση, η βιομηχανική παραγωγή και η στρατηγική αυτονομία.
Υπογραμμίζει ότι απαιτείται ισορροπία, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει προσωρινή ανοχή σε κάποιες εκπομπές, προκειμένου να προστατευθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία και η κοινωνική συνοχή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταλήγει ότι, εφόσον αυτοί οι πέντε κανόνες ληφθούν σοβαρά υπόψη στη χάραξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για το 2025, μπορούν να διαμορφώσουν μια νέα πορεία για την Ένωση.
Διαφορετικά, προειδοποιεί ότι υπάρχει ο κίνδυνος η Ευρώπη να πετύχει τους στόχους για την κλιματική ουδετερότητα, αλλά να διαπιστώσει πως προχώρησε προς λάθος κατεύθυνση.