Τον καθοριστικό ρόλο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) στη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης ανέδειξε η διοικήτρια της Αρχής, Αλεξάνδρα Ρογκάκου, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο δράσεων ενημέρωσης των πολιτών για το έργο και τις περιφερειακές υπηρεσίες της ΕΑΔ.
Η κ. Ρογκάκου επισήμανε ότι στόχος της Αρχής είναι η διαρκής αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης μέσω προτάσεων και συστάσεων, και όχι η τιμωρία των δημοσίων λειτουργών.
Όπως τόνισε, για κάθε υπόθεση αξιολογείται το περιβάλλον λειτουργίας του ελεγχόμενου, ενώ η ΕΑΔ λειτουργεί τόσο ελεγκτικά όσο και συμβουλευτικά, προσφέροντας υποστήριξη στους πολίτες και καθοδήγηση σε περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της.
Στη σημασία της διαφάνειας και της αξιοπιστίας των θεσμών αναφέρθηκε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης), Κώστας Γκιουλέκας, σημειώνοντας πως η ΕΑΔ συμβάλλει στην πρόληψη φαινομένων διαφθοράς και στην ενίσχυση της κοινωνικής εμπιστοσύνης προς τη δημόσια διοίκηση.
Υπογράμμισε ότι ο προληπτικός έλεγχος είναι εξίσου σημαντικός με τον κατασταλτικό, ώστε να μην επικρατήσει η αμφισβήτηση των θεσμών στην κοινωνία.
Η περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Αθήνα Αηδονά, χαρακτήρισε τη διαφάνεια ως βασικό θεμέλιο της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς και την πολιτεία, επισημαίνοντας ότι η ΕΑΔ ενισχύει την ακεραιότητα σε κάθε επίπεδο της δημόσιας διοίκησης.
Ο γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας και Θράκης, Δημήτρης Γαλαμάτης, τόνισε ότι, παράλληλα με το ελεγκτικό της έργο, η ΕΑΔ συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και στην εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης προς το δημοκρατικό κεκτημένο και τους νόμους.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή προϊστάμενο της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού & Συμπεριφορικών Αναλύσεων της ΕΑΔ, Γεώργιο Κασάπα, το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο 2022-2025 αποτελεί πρότυπο καλής πρακτικής για διεθνείς οργανισμούς, καθώς συντονίζει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στη χάραξη και υλοποίηση πολιτικής.
Η ΕΑΔ έχει μειώσει σημαντικά τον μέσο χρόνο ολοκλήρωσης ελέγχων από τις 1.450 ημέρες πριν το 2019 σε μόλις τρεις μήνες σήμερα. Ετησίως, διενεργούνται περισσότεροι από 8.000 έλεγχοι και διερευνήσεις, ενώ πάνω από 13.000 δηλώσεις Πόθεν Έσχες ελέγχονται με ακρίβεια και πληρότητα.
Η Περιφερειακή Υπηρεσία Θεσσαλονίκης της ΕΑΔ, από το 2020 έως το 2025, διαχειρίστηκε 5.360 υποθέσεις, με ποσοστό ολοκλήρωσης 94% και επιβολή προστίμων ύψους 782.600 ευρώ, κυρίως σε ελέγχους προστασίας δημόσιας υγείας.
Το 42,2% των υποθέσεων αφορούσε παραβάσεις στον τομέα της υγείας και του φαρμάκου, το 24,77% στην αυτοδιοίκηση, ενώ μικρότερα ποσοστά εντοπίστηκαν σε εκπαίδευση, περιφέρειες και αναπτυξιακές δομές.
Ενδεικτικές υποθέσεις και παρεμβάσεις
Μεταξύ των χαρακτηριστικών περιπτώσεων που ελέγχθηκαν, περιλαμβάνονται:
- Υπάλληλος που ίδρυσε εμπορική εταιρεία στο εξωτερικό χωρίς ενημέρωση της υπηρεσίας του και με συχνές αδικαιολόγητες απουσίες, με αποτέλεσμα ποινικές διώξεις για τον ίδιο και προϊσταμένους του.
- Δειγματοληπτικός έλεγχος σε άδειες διαμονής αλλοδαπών αποκάλυψε παρατυπίες στο 40% του δείγματος, κυρίως λόγω ελλείψεων στα δικαιολογητικά και μη επαρκούς ελέγχου κατοικίας.
- Παραβάσεις σε πολεοδομικά θέματα από δημοτικούς αξιωματούχους, με αποτέλεσμα πειθαρχικές διώξεις και αναστολή αδειών λειτουργίας καταστημάτων.
- Προμήθειες και έργα σε δήμους χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες, με κατατμήσεις έργων και υλικά χαμηλότερης ποιότητας, που οδήγησαν σε κυρώσεις και ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
- Παρατυπίες σε ιδιωτικά ιατρικά κέντρα με παράνομες χρεώσεις σε ασθενείς, που είχαν ως αποτέλεσμα την καταγγελία συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ και επιστροφή χρημάτων στους ασφαλισμένους.
- Εντοπισμός εναλλακτικού θεραπευτή που διέθετε σκευάσματα με αβάσιμους ισχυρισμούς, ο οποίος οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη για αντιποίηση ιατρικού επαγγέλματος.
- Φαρμακείο που διέθεσε φάρμακα χωρίς ταινία γνησιότητας και ναρκωτικά φάρμακα, με αποτέλεσμα την επιβολή προστίμου και αφαίρεση άδειας.
- Ασθενής σε ιδιωτική κλινική αντιμετώπισε αδικαιολόγητες χρεώσεις, οδηγώντας τον ΕΟΠΥΥ στην εγκατάσταση συστήματος ανίχνευσης χρεώσεων σε πραγματικό χρόνο.
Η ΕΑΔ εντόπισε επίσης σειρά παρατυπιών σε αναθέσεις έργων, διαγωνισμούς, προσλήψεις και δομές υγείας και κοινωνικής φροντίδας.
Στην ημερίδα συμμετείχαν εκπρόσωποι ακαδημαϊκών και υγειονομικών φορέων, καθώς και στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας.
Οι ενημερωτικές δράσεις της ΕΑΔ συνεχίζονται με επόμενους σταθμούς τις Σέρρες και άλλες πόλεις της χώρας, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της διαφάνειας και της ενημέρωσης των πολι