Στα μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά του σχεδίου προϋπολογισμού για το 2026 εστίασε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Αθανάσιος Πετραλιάς, κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή. Όπως υπογράμμισε, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη παρέμβαση στη φορολογία φυσικών προσώπων των τελευταίων δεκαετιών, ενώ ταυτόχρονα προβλέπει θετικά μέτρα που ενισχύουν το πραγματικό εισόδημα των πολιτών.
Ο κ. Πετραλιάς απάντησε στην κριτική της αντιπολίτευσης για μείωση των πραγματικών εισοδημάτων λόγω πληθωρισμού, διακοπή των επενδύσεων μετά το Ταμείο Ανάκαμψης και προτίμηση της κυβέρνησης στην αποπληρωμή χρέους έναντι της στήριξης των πολιτών.
Στην αρχή της τοποθέτησής του, ο υφυπουργός αναφέρθηκε στη σημασία της εκλογής του υπουργού Οικονομικών, Κυριάκου Πιερρακάκη, στην προεδρία του Eurogroup. Επισήμανε ότι πρόκειται για διεθνή αναγνώριση της προόδου της ελληνικής οικονομίας, η οποία από μια χώρα με υψηλά ελλείμματα και περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές, καταγράφει πλέον ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, αύξηση επενδύσεων και σημαντική αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους.
Παράλληλα, τόνισε ότι η επιτυχία αυτή συνεπάγεται αυξημένες ευθύνες, με βασική προτεραιότητα τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας και της δημοσιονομικής σταθερότητας, προς όφελος των πολιτών.
Όπως ανέφερε, ο προϋπολογισμός του 2026 διαφέρει από τους προηγούμενους λόγω των μόνιμων μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων που ενισχύουν την εργασία και την πρόοδο. Δεν πρόκειται μόνο για αυξημένες δαπάνες, αλλά για αλλαγές που επηρεάζουν τον πυρήνα της οικονομίας.
Βασικά σημεία του Προϋπολογισμού 2026
Σύμφωνα με τον κ. Πετραλιά, προβλέπεται διπλάσιος ρυθμός ανάπτυξης σε σχέση με την Ευρωζώνη (2,4% έναντι 1,2%), η μεγαλύτερη αύξηση επενδύσεων στην Ευρωζώνη (10,2% έναντι 2,5% του μέσου όρου) και αύξηση των καθαρών κατά κεφαλή αμοιβών κατά 5%, υπερδιπλάσια του προβλεπόμενου πληθωρισμού (2,2%).
Αντικρούοντας τον ισχυρισμό περί μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων λόγω πληθωρισμού, ο υφυπουργός παρέθεσε στοιχεία της Eurostat που δείχνουν αύξηση των μικτών αμοιβών κατά 21,3% την περίοδο 2019-2026, ενώ οι καθαρές αμοιβές εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 32% εξαιτίας των μειώσεων σε ασφαλιστικές εισφορές και φορολογικούς συντελεστές. Η αύξηση αυτή υπερβαίνει κατά περίπου 10% τον σωρευτικό πληθωρισμό, ο οποίος διαμορφώνεται στο 22,1% για το ίδιο διάστημα.
Επιπλέον, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 19,9% την περίοδο 2019-2025, έναντι 22,9% στην Ευρωζώνη, ενώ ειδικά ο κατώτατος μισθός για τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους θα είναι αυξημένος άνω του 40% το 2026 σε σχέση με το 2019.
Επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας
Απαντώντας στην κριτική για ενδεχόμενη μείωση των επενδύσεων μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Πετραλιάς σημείωσε ότι οι επενδύσεις σε σταθερές τιμές θα έχουν αυξηθεί κατά 96% την περίοδο 2019-2026, έναντι μόλις 5% στην Ευρωζώνη. Ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ θα ανέλθει στο 17,7% το 2026 και αναμένεται να φτάσει το 18,1% το 2027, πλησιάζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Παρότι το 2026 θα λήξουν οι χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, εκτιμάται σημαντική αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων, οδηγώντας σε συνολικές επενδύσεις 51,7 δισ. ευρώ το 2029. Το ποσοστό των ιδιωτικών επενδύσεων θα αυξηθεί από 61% το 2026 σε 78% το 2029, αντανακλώντας τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας.
Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, εξαιρουμένου του Ταμείου Ανάκαμψης, θα αυξηθεί σταδιακά, φτάνοντας τα 11,75 δισ. ευρώ το 2029, ενώ στις προβλέψεις δεν περιλαμβάνονται ακόμη τα κονδύλια του νέου ΕΣΠΑ.
Διαχείριση δημοσίου χρέους και δημοσιονομικό πλαίσιο
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του χρέους, ο υφυπουργός υπενθύμισε ότι το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο προβλέπει ανώτατο όριο δαπανών ανά κράτος-μέλος. Τυχόν υπέρβαση οδηγεί σε υποχρέωση λήψης μέτρων, ενώ πλεονάσματα κατευθύνονται στην αποπληρωμή χρέους.
Η αποπληρωμή χρέους, σύμφωνα με τους κανόνες της Eurostat, δεν θεωρείται δημοσιονομική δαπάνη και δεν επηρεάζει αρνητικά το πρωτογενές αποτέλεσμα. Αντιθέτως, μειώνει τις υποχρεώσεις της χώρας και εξοικονομεί τόκους, με το όφελος να ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το 2040.
Το δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί στο 138,2% του ΑΕΠ το 2026, από 145,9% το 2025 και 183,2% το 2019. Στόχος της κυβέρνησης είναι το 2029 το χρέος να υποχωρήσει κάτω από το 120% του ΑΕΠ, πλησιάζοντας τα επίπεδα της Γαλλίας.
Μέτρα στήριξης και φορολογικές αλλαγές
Ο κ. Πετραλιάς παρουσίασε τον χρονικό προγραμματισμό των μέτρων που προβλέπονται στον προϋπολογισμό, με άμεσο αντίκτυπο στους πολίτες. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται ενισχύσεις σε χαμηλοσυνταξιούχους, άτομα με αναπηρία και αγρότες, αυξήσεις σε συντάξεις, μισθούς και επιδόματα, καθώς και φορολογικές ελαφρύνσεις σε οικογένειες, νέους, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων.
Επιπλέον, προβλέπεται κατάργηση του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης, μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένες νησιωτικές και παραμεθόριες περιοχές, περαιτέρω αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και στα επιδόματα, καθώς και σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από το 2027.
Το συνολικό κόστος των δημοσιονομικών παρεμβάσεων ανέρχεται σε 2,9 δισ. ευρώ για το 2026 και επιπλέον 2 δισ. ευρώ για το 2027.
Ο υφυπουργός κατέληξε τονίζοντας ότι ο προϋπολογισμός του 2026 αποτελεί τη μεγαλύτερη παρέμβαση στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων των τελευταίων δεκαετιών, συνοδευόμενη από μέτρα ενίσχυσης του πραγματικού εισοδήματος και βελτίωσης των κρατικών υπηρεσιών, ενώ διασφαλίζει τη δημοσιονομική σταθερότητα και την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.