Το ελληνικό «Εργοστάσιο» Τεχνητής Νοημοσύνης «PHAROS» αναδεικνύεται σε περιφερειακό κόμβο Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μετά την έγκριση των προτάσεων για τη δημιουργία τεσσάρων AI Factory Antennas σε Κύπρο, Μάλτα, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία. Τα νέα αυτά κέντρα θα συνδέονται απευθείας με το «PHAROS», ενισχύοντας τη διασυνοριακή συνεργασία και τη διάχυση τεχνογνωσίας στην ευρύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οι προτάσεις κατατέθηκαν στο πλαίσιο του EuroHPC-JU, που θα χρηματοδοτήσει έως και το 50% των επιλέξιμων δαπανών, ενώ το υπόλοιπο θα καλυφθεί από τα συμμετέχοντα κράτη. Η έναρξη των έργων τοποθετείται στις αρχές του 2026, παράλληλα με την πρώτη φάση λειτουργίας των υπηρεσιών του «PHAROS».
Η συνεργασία με τα τέσσερα AI Factory Antennas παρέχει στο «PHAROS» πρόσβαση σε νέες κοινότητες ΤΝ, ενισχύοντας τον ρόλο του ως διακρατικού κόμβου και συμβάλλοντας στη διαρκή ανάπτυξη των εθνικών οικοσυστημάτων. Τα κέντρα αυτά θα προσφέρουν πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους υπερυψηλών επιδόσεων, ειδικά σχεδιασμένους για εφαρμογές ΤΝ, υποστηρίζοντας την έρευνα, την καινοτομία και τη βιομηχανική ανάπτυξη σε πολλούς τομείς.
Κάθε AI Factory Antenna εξειδικεύεται θεματικά και γεωγραφικά, ενισχύοντας τη συνοχή και τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος. Μέσα από δράσεις εκπαίδευσης, κοινής ανάπτυξης μοντέλων και ανταλλαγής τεχνογνωσίας, προωθείται η υιοθέτηση λύσεων ΤΝ από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Τα τέσσερα AI Factory Antennas του PHAROS
Κύπρος: PHAROS-CY
Το PHAROS-CY, υπό τον συντονισμό του Cyprus Institute, εστιάζει σε Υγεία, Πολιτισμό και Γλώσσα, καθώς και Βιωσιμότητα. Περιλαμβάνει εφαρμογές βιοϊατρικής ΤΝ για σπάνιες ασθένειες, γλωσσικά μοντέλα για την Κυπριακή διάλεκτο, εργαλεία ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και συστήματα ΤΝ για την παρακολούθηση του κλίματος και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Μάλτα: MDIA Antenna
Το Antenna της Μάλτας, με συντονισμό από τη Malta Digital Innovation Authority, επικεντρώνεται στη στήριξη μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων για την υιοθέτηση ΤΝ, με εφαρμογές σε δημόσιες υπηρεσίες και ναυτιλία. Μέσω του «PHAROS», οι τοπικοί φορείς θα έχουν πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους, συμβουλευτικές υπηρεσίες και εργαλεία ανάπτυξης ΤΝ, ενισχύοντας την ψηφιακή ανθεκτικότητα της χώρας.
Βόρεια Μακεδονία: Vezilka AIFA
Το «Vezilka» θα λειτουργεί στη Σχολή Πληροφορικής και Μηχανικής του Πανεπιστημίου Ss. Cyril and Methodius στα Σκόπια. Θα επικεντρώνεται σε Υγεία, Βιωσιμότητα και Πράσινη Ενέργεια, προσφέροντας εκπαίδευση, συμβουλευτική και πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους για την ενίσχυση του τοπικού οικοσυστήματος.
Σερβία: IPB AIFA
Το Ινστιτούτο Φυσικής του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου ηγείται του Antenna της Σερβίας, με εστίαση σε Υγεία, Βιωσιμότητα, Γλώσσα και Πολιτισμό. Θα λειτουργεί ως σύνδεσμος της τοπικής ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας με το ευρωπαϊκό οικοσύστημα ΤΝ, παρέχοντας εκπαίδευση, υποστήριξη και πρόσβαση σε προηγμένους υπολογιστικούς πόρους.